VÔ SINH LÀ GÌ?
Thời ông bà cha mẹ chúng ta thường kết hôn sớm và sinh rất nhiều con. Còn thời nay kinh tế phát triển, xu hướng kết hôn muộn hơn và thường chỉ sinh 1-2 con. Tuy chất lượng cuộc sống nâng cao hơn trước kia nhưng tỉ lệ vô sinh lại ngày càng tăng. Vậy vô sinh là gì? Có liên quan đến độ tuổi kết hôn hay do nguyên nhân gì gây ra?
1. Khái niệm
Vô sinh là tình trạng vợ chồng quan hệ tình dục thường xuyên trong vòng hơn 1 năm, không dùng biện pháp tránh thai nào mà không thấy thụ thai.
Có 2 dạng là vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát.
- Vô sinh nguyên phát là từ khi quan hệ tình dục quá 1 năm mà không có thai lần nào.
- Vô sinh thứ phát là đã từng có thai nhưng sau đó không có thai lại được nữa.
Khoảng 40% vô sinh do nam giới, 40% vô sinh do nữ giới, 10% là không rõ nguyên nhân và 10% nguyên nhân từ cả hai.
2. Vô sinh ở nam giới
Nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới có thể do chất lượng tinh trùng kém hoặc số lượng tinh trùng ít, thậm chí có người không có tinh trùng. Nguyên nhân là do:
- Bất thường ở tinh hoàn như: Viêm tinh hoàn, viêm ống sinh tinh, giãn tĩnh mạch thừng tinh, bất thường hormone, teo tinh hoàn do tiền sử quai bị…
- Hậu quả các bệnh lây qua đường tình dục do nấm, lậu, giang mai…
- Mắc các bệnh nhiễm trùng tiết niệu, viêm mào tinh, lao mào tinh… dẫn đến tinh trùng dị dạng và bất thường.
- Do dùng thuốc ảnh hưởng đến tinh trùng: Một số thuốc điều trị dạ dày, huyết áp…
- Do mắc các bệnh như di tinh, mộng tinh, liệt dương, cương dương, xuất tinh sớm, suy giảm ham muốn tình dục…
- Do quan hệ tình dục quá nhiều, lao lực quá độ
- Do căng thẳng, áp lực, mâu thuẫn kéo dài giữa 2 vợ chồng…
Để kiểm tra chất lượng và số lượng tinh trùng chỉ cần lấy tinh dịch làm xét nghiệm tinh dịch đồ. Nếu kết quả bất thường có thể được chỉ định thêm các xét nghiệm như siêu âm, sinh thiết tinh hoàn, xét nghiệm máu…để chẩn đoán.
3. Vô sinh ở nữ giới
Nữ giới cũng có nhiều nguyên nhân gây ra vô sinh, có thể kể tới các nguyên nhân chính:
- Tắc ống dẫn trứng
- Buồng trứng đa nang
- Chất lượng trứng kém, trứng không phát triển
- Nội tiết không cân bằng, kinh nguyệt thất thường, chu kì không rụng trứng
- Viêm vùng chậu, viêm âm đạo
- U xơ tử cung, polyp cổ tử cung
- Lạc nội mạc tử cung
- Dị dạng tử cung: tử cung 2 sừng, 2 thân tử cung…
- Tiền sử nạo hút thai quá nhiều làm tổn thương lớp nội mạc tử cung, nguy cơ gây viêm nhiễm, dính nội mạc…
- Do một số bệnh: suy tuyến giáp, viêm giáp mạn tính, béo phì, tiểu đường, bệnh gan…
Để chẩn đoán nguyên nhân gây vô sinh nữ cần siêu âm, khám phụ khoa, xét nghiệm máu về nội tiết và chỉ số dự trữ buồng trứng, chụp tử cung buồng trứng… Nếu kết quả có vấn đề sẽ được chỉ định thêm các xét nghiệm chuyên sâu.
Như vậy nguyên nhân gây vô sinh rất nhiều và bệnh vô sinh không trừ một ai. Để biết nguyên nhân chính xác cần cả vợ và chồng đi khám để tìm ra cách giải quyết hiệu quả nhất.
Bác sĩ: Thúy Hường (Thọ Xuân Đường)