HÃN PHÁP – CHỮA BỆNH BẰNG CÁCH LÀM RA MỒ HÔI
Theo lý luận y học cổ truyền thì sử dụng bát pháp – nghĩa là 8 phương pháp chữa bệnh bao gồm hãn pháp, thổ pháp, hạ pháp, hòa pháp, ôn pháp, thanh pháp, tiêu pháp, bổ pháp. Trong đó hãn pháp là phương pháp chữa bệnh đơn giản có thể làm tại nhà một cách dễ dàng. Cùng nhà thuốc Thọ Xuân Đường tìm hiểu về phương pháp chữa bệnh này.
1. Hãn pháp là gì?
Hãn có nghĩa là mồ hôi, pháp là phương pháp. Hãn pháp là phương pháp dùng các thuốc có tác dụng làm cho ra mồ hôi, nhằm mục đích đưa tà khí từ trong cơ thể theo đường mồ hôi ra ngoài.
Phương pháp này chỉ được sử dụng khi tà khi mới xâm phạm vào cơ thể, bệnh còn ở phần biểu( bên ngoài) giúp bệnh không thể truyền vào bên trong(lý). Phương pháp này đã được người dân sử dụng từ rất lâu đời, và đến nay vẫn thường xuyên được sử dụng. Tuy nhiên không phải ai cũng biết cách dùng chính xác, vì vậy hiệu quả nhiều khi không đạt được.
2. Ứng dụng của hãn pháp trong điều trị bệnh
Hãn pháp được ứng dụng trong điều trị các nhóm bệnh sau:
• Ngoại cảm phong hàn
- Chứng trạng: Khi mắc cảm mạo phong hàn thì bệnh nhân sẽ phát sốt, sợ rét, miệng không khát, rêu lưỡi trắng, mạch phù
- Thuốc sử dụng là nhóm thuốc tân ôn giải biểu như Quế Chi, Sinh khương, Tía tô, Hành
- Phương thuốc:
Nếu cảm mạo có ra mồ hôi, mạch phù nhược thì dùng Quế chi Thang
Nếu cảm mạo không ra mồ hôi, mạch phù khẩn dùng Ma hoàng thang
Ngoài ra còn điều trị 1 số chứng bệnh khác như đau dây thàn kinh ngoại biên, co cứng cơ do lạnh, đau vai gáy, liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên, các chứng dị ứng nổi ban do lạnh, viêm mũi dị ứng…
• Ngoại cảm phong nhiệt
- Chứng trạng: Cảm mạo phong nhiệt bệnh nhân phát sốt, có thể sốt cao, ít sợ lạnh, họng khô miệng khát, rêu lưỡi vàng, mạch phù sác. Hoặc các chứng viêm màng tiếp hợp cấp theo mùa, nhiễm virus gây sốt
- Nhóm thuốc sử dụng là tân lương giải biểu như Bạc hà, Cúc hoa, Cát căn, Lá dâu
- Phương thuốc: Ngân kiều tán
• Ngoại cảm phong thấp
- Chứng trạng: Bệnh nhân đau mỏi cơ xương khớp, đau tăng khi trời lạnh. Thường gặp trong các bệnh như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp cấp, đau dây thần kinh ngoại biên
- Nhóm thuốc sử dụng: thuốc phát tán phong thấp gồm Hy thiêm, thổ phục linh, Ngũ gia bì, Dây đau xương, Ké đầu ngựa, Thiên niên kiện…
- Phương thuốc: Quyên tý thang, Đại tần giao thang…
• Bệnh phong thủy
- Chứng trạng: Thường gặp bệnh viêm cầu thận cấp dị ứng do lạnh, bệnh nhân phù áo khoác(phù từ lưng trở lên), phát sốt, sợ lạnh, suyễn, viêm họng
- Phương thuốc: Việt tỳ thang
• Thúc ban chẩn mọc
Hãn pháp còn sử dụng nhằm giúp ban chẩn mọc nhanh và sớm lui khỏi cơ thể, giúp bệnh nhân nhanh hồi phục hơn.
Thường dùng các thuốc như Bạc hà, hạt rau mùi, Kinh giới, Tía tô, lá dâu…
3. Một số chú ý khi sử dụng hãn pháp
Để hãn pháp phát huy được tác dụng thì cần sử dụng đúng chỉ định, và chú ý trong 1 số trường hợp sau
- Tuyệt đối không dùng hãn pháp khi ỉa chảy, nôn, mất nước, cơ thể suy kiệt
- Mùa hè không nên cho ra mồ hôi quá nhiều, sẽ khiến mất nước gây trụy mạch
- Chỉ dùng khi bệnh còn ở biểu, nếu bệnh vừa xuất hiện ở biểu và lý cùng lúc thì kết hợp phép phát hãn để giải biểu vừa phải chữa bệnh ở lý.