GIÁO SƯ, TSKH HOÀNG THỦY NGUYÊN (sinh 1929)
Giáo sư - Tiến sĩ Hoàng Thủy Nguyên sinh ngày 18-3-1929, quê ở xã Đông Ngạc, huyện Từ Liêm, Hà Nội. Vài năm sau khi kháng chiến toàn quốc bùng nổ, ông vào học trường Đại học Y Hà Nội, sau đó tham gia nhiều lĩnh vực công tác trong ngành y tế rồi tham gia quân đội (1949-1954) cùng các đơn vị quân y phục vụ các chiến dịch trong đó có chiến dịch Điện Biên Phủ, ông được cử lập phòng xét nghiệm vi sinh vật - hóa học ngay ở chiến trường nhằm phục vụ cho việc chiến đấu.
Kháng chiến chống Pháp thắng lợi, ở miền Bắc, nhất là trong các năm 1957, 1958, 1959, bệnh bại liệt trẻ em phát thành dịch. Năm 1959, tỷ lệ tử vong tới 13%. Bệnh cúm Hồng Kông cuối năm 1958 xảy ra trên toàn thế giới. Lúc này y học và y tế dự phòng có vai trò không nhỏ khắc phục tình trạng trên. Với phương tiện rất thô sơ hồi ấy, nhà khoa học trẻ Hoàng Thủy Nguyên lần đầu tiên đã phân lập và định loại được virus cúm, virus bại liệt, bước đầu bắt tay vào phòng thí nghiệm virus và xây dựng ngành virus học một chuyên ngành quan trọng trong nền y học nước ta từ đó.
Mùa hè năm 1960, nhà khoa học Hoàng Thủy Nguyên được cử sang Liên Xô tiếp nhận chuyển giao công nghệ sản xuất vaccin sa bin trực tiếp từ viện sĩ lừng danh Chu- ma-kốp (sa bin là loại vaccin uống dễ dàng hơn với các loại vaccin tiêm).
Năm 1962, phòng thí nghiệm virus học của GS-TS Hoàng Thủy Nguyên đã sản xuất được 2 triệu liều vaccin sa bin chống bại liệt. Để yên lòng mọi người về độ an toàn của vaccin do ông sản xuất, trong một hội nghị của ngành y tế, ông đã uống 100 liều vaccin để mọi người tin và triển khai phòng ngừa cho trẻ em trong toàn xã hội. Và chúng ta đã khống chế được bại liệt cho trẻ em từ đó và sau đã thanh toán được căn bệnh hiểm nghèo này và ngày nay hình ảnh những trẻ em teo tóp, lê lết khi di chuyển do virus bại liệt gây nên đã bị loại trừ nhờ uống vaccin chống bại liệt của ta sản xuất.
Từ đó GS-TS Hoàng Thủy Nguyên được trong cũng như ngoài nước biết đến nhiều qua các công trình nghiên cứu của ông về virus bại liệt, các virus đường ruột, virus cúm và nhiều loại virus nguy hiểm khác và việc sản xuất các loại vaccin chống các căn bệnh này có kết quả tốt. GS-TS Hoàng Thủy Nguyên nguyên là Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ, phụ trách ngành virus học và ngành sản xuất các loại vắc-xin. Ông còn có chân trong nhiều tổ chức khác của ngành y tế Việt Nam.
Với những cống hiến của mình, ông đã được thưởng nhiều huân chương cao quý, được tặng danh hiệu Thầy thuốc Nhân dân đợt đầu tiên và được nhận giải thưởng Hồ Chí Minh vào năm 2000.
GS-TS Hoàng Thủy Nguyên có ảnh hưởng rộng rãi trong giới khoa học quốc tế. Ông là thành viên của Tổ chức Dịch tễ quốc tế, Tổ chức nghiên cứu về tế bào thế giới thuộc UNESCO của Liên hiệp quốc. Ông đã hợp tác khoa học với nhiều ngành khoa học của các nước phát triển tranh thủ được nhiều nguồn viện trợ để đổi mới công nghệ, kỹ thuật, trang thiết bị để xây dựng Viện Vệ sinh dịch tễ và ngành y tế dự phòng. Xây dựng được sự hợp tác khoa học Việt - Pháp và Việt - Mỹ, giúp đỡ các bạn Lào trong việc đào tạo cán bộ. Ông rất chú trọng đào tạo các thế hệ học sinh để phục vụ tốt cho công cuộc phòng bệnh và chữa bệnh ở nước ta.
Sự tận tụy hết lòng vì dân, vì nước của GS-TS Hoàng Thủy Nguyên là một tấm gương sáng về nghiên cứu khoa học, tấm gương sáng của người Thầy thuốc Nhân dân.
Công trình được tặng giải thưởng HCM:
Vaccin phòng bại liệt.
Theo: Thông tin Y học Việt Nam