GIẢI QUYẾT TÁO BÓN KÉO DÀI BẰNG ĐÔNG Y

Táo bón là một triệu chứng thường gặp, gây khó chịu và ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống. Nếu chỉ dùng các thuốc nhuận tràng, thuốc tả, thụt tháo để điều trị tạm thời, tuy nhiên dùng lâu có thể có các tác dụng không mong muốn. Vậy điều trị táo bón như thế nào để ổn định dài lâu?

Theo đông y, táo bón kéo dài thường do địa tạng âm hư, huyết nhiệt hoặc do thiếu máu làm tân dịch giảm gây ra, hoặc do người già, phụ nữ sau khi sinh đẻ nhiều lần cơ nhục bị yếu gây khí trệ khó bài tiết phân ra ngoài; hoặc do người vốn dương hư không vận hành được khí gây tân dịch không lưu thông, hoặc do bị kiết lỵ mạn tính làm tỳ vị kém vận hóa gây táo bón. 

Để điều trị táo bón theo đông y, cần có chẩn đoán đúng thể bệnh để điều trị theo pháp phương phù hợp, gia thêm các vị thuốc có tác dụng nhuận tràng như ma nhân (vừng đen).

1.    Táo bón do địa tạng âm hư, huyết nhiệt hoặc sau khi mắc bệnh cấp tính gây tân dịch giảm

-    Chứng trạng: táo bón lâu ngày, thường xuyên họng khô, miệng khô, hay lở loét miệng, lưỡi đỏ ít rêu, người háo khát nước, hay cáu gắt, mạch tế.
-    Pháp: Lương huyết nhuận táo, dưỡng âm nhuận táo.
-    Phương thuốc:
+ Bài thuốc nam theo kinh nghiệm dân gian: Lá dâu 100 g, Vừng đen 100g, Sa sâm 200g, Mạch môn 200g. Tán nhỏ các vị thành bột sau đó trộn với mật ong viên tròn lại, mỗi ngày uống 10g.
+ Bài thuốc Ma tử nhân hoàn: Ma tử nhân 100g, Hạnh nhân 50g, Bạch thược 50g, Đại hoàng 40g, Hậu phác 40g, Chỉ thực 40g. Tán nhỏ thành bột, mỗi ngày uống 10g.
-    Phương châm: Châm bổ tam âm giao, Thái khê, Trung quản, Thiên khu, Tỳ du, Đại trường du, Túc tam lý, Chi câu.

2.    Táo bón do huyết hư (thiếu máu)

-    Chứng trạng: Hay gặp ở người thiếu máu, phụ nữ sau sinh mất máu khiến cho cơ thể suy nhược,mệt mỏi, sắc mặt trắng nhợt, cơ yếu, táo bón lâu ngày.
-    Pháp: bổ huyết nhuận táo
-    Phương:
+ Bài thuốc nam theo kinh nghiệm dân gian: Hà thủ ô đỏ 100g, Kỷ tử 100g, Long nhãn 100g, Tang thầm 100g, Bá tử nhân 100g, Vừng đen 200g tán bột trộn cùng mật ong làm viên, mỗi ngày 10g.
+ Bài thuốc Tứ vật thang gia giảm: Thục địa 12g, Xuyên khung 08g, Đương quy 08g, Bạch thược 12g,  Bá tử nhân 8g, Vừng đen 8g, Đại táo 8g.
-    Phương châm: Châm bổ Cách du, Cao hoang, Thiên khu, Trung quản, Tỳ du, Đại trường du, Túc tam lí, Chi câu.

3.    Táo bón do khí hư

-    Chứng trạng: hay gặp ở người già, phụ nữ sau đẻ nhiều lần trương lực cơ giảm. Có các biểu hiện như cơ nhão, táo bón, hay đầy bụng, chậm tiêu, ăn kém, ợ hơi.
-    Pháp: Ích khí nhuận tràng
-    Phương: 
+ Bài thuốc nam theo kinh nghiệm dân gian: Củ mài 12g, Kỷ tử 12g, Vừng đen 12g, Sài hồ 12g, Đảng sâm 16g, Bạch truật 12g. 
+ Bài thuốc: Bổ trung ích khí gia giảm: Hoàng kỳ 12g, Bạch truật 12g, Đảng sâm 12g, Đương quy 8g, Trần bì 6g, Sài hồ 12g, Thăng ma 12g, Nhục thung dung 8g, Bá tử nhân 8g, Ma nhân 8g, Cam thảo 6g.
-    Phương châm: Châm bổ các huyệt Trung quản, Thiên khu, Tỳ du, Đại trường du, Túc tam lý, Chi câu, Quan nguyên, Quy lai.

4.    Táo bón do khí trệ (do thói quen, nghề nghiệp)

-    Chứng trạng: Bệnh nhân ngồi lâu không thay đổi tư thế hoặc do viêm đại tràng mạn tính gây ra, táo bón, đi ngoài khó, đau bụng từng cơn.
-    Pháp: Kiện tỳ hành khí nhuận hạ
-    Phương: Bài thuốc đối pháp lập phương: Đảng sâm 12g, Bạch truật 12g, Ý dĩ 8g, Chỉ xác 8g, Ma nhân 8g.

Bác sĩ: Thúy Hường (Thọ Xuân Đường)