YẾU TỐ NGUY CƠ GÂY BỆNH HEN PHẾ QUẢN

Hen phế quản (Asthma) là một bệnh lý  ảnh hưởng đến khoảng 300 triệu người mỗi năm theo Tổ chức Y tế thế giới ( WHO). Đây là một trong những bệnh về đường hô hấp phổ biến nhất. Các cơn hen phế quản thường tái đi tái lại nhiều lần khi gặp các yếu tố nguy cơ kích thích, gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh nếu không được kịp thời xử trí. Chính vì vậy, để ngăn ngừa bệnh tái phát, người bệnh cần chủ động tránh xa các yếu tố nguy cơ gây bệnh. Vậy, những yếu tố nguy cơ gây bệnh hen phế quản là gì, hãy cùng Nhà thuốc Thọ Xuân Đường tìm hiểu để có biện pháp phòng tránh bệnh hiệu quả  nhé! 

Hen phế quản là gì?

Hen phế quản (Asthma) là tình trạng viêm mạn tính đường thở, làm tăng tính đáp ứng đường thở (co thắt, phù nề, tăng tiết đờm) gây tắc nghẽn, hạn chế luồng khí đường thở, làm xuất hiện các dấu hiệu khò khè, khó thở, nặng ngực và ho tái diễn nhiều lần. Khi gặp tác nhân kích thích, tình trạng chít hẹp đường thở gia tăng càng gây khó thở, thậm chí không thở được của người bệnh, được gọi là lên cơn hen. Thường xảy ra ban đêm và sáng sớm.

Các dấu hiệu báo trước cơn hen phế quản sắp xuất hiện là hắt hơi, ngứa mũi, ngứa mắt, chảy nước mũi, ho thành cơn... Sau đó cơn hen phế quản xuất hiện với các triệu chứng: khó thở ra, khò khè, thở rít, mức độ khó thở tăng dần, người bệnh thường phải ngồi dậy để thở. Trong trường hợp cơn hen phế quản nặng sẽ có thể kèm theo các triệu chứng như vã mồ hôi, nói khó, đau ngực, nặng ngực, cảm giác lo âu, bất an, mặt nhợt nhạt, vã mồ hôi, tím môi và đầu chi. Tình trạng trên nếu kéo dài, bệnh nhân sẽ bị giảm oxy máu, dẫn đến thiếu máu não và bị ngất, mất ý thức… có thể tử vong.

Những yếu tố nguy cơ gây bệnh hen phế quản

1. Yếu tố môi trường:

-    Dị nguyên: là yếu tố quan trọng nhất phát triển hen phế quản.

Dị nguyên trong nhà: Bụi nhà (trong đó có con bọ nhà như Dermatophagoides Pteronyssius, Dermatophagoides farinae), dị nguyên động vật (lông chó, mèo), gián (Blatella Orientalis ), nấm (Penicillium, Aspergillus ).

Dị nguyên ngoài nhà: Phấn hoa (cây, cỏ) , nấm mốc.

Tác nhân nhạy cảm nghề nghiệp: Các chất hoá học có trọng lượng phân tử thấp và cao.

Khói thuốc lá: Trong khói thuốc có Polycylic hydrocarbon, Cacbon monoxide, carbon dioxid, nitric oxid. Hút thuốc lá hay tiếp xúc với khói thuốc lá khiến niêm mạc của chúng ta dễ bị kích ứng, chính vì vậy hút thuốc lá chủ động hay thụ động sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh hen phế quản, đặc biệt ở những người thường xuyên tiếp xúc với tác nhân nhạy cảm nghề nghiệp. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ hít phải khói thuốc sẽ gặp phải các triệu chứng hen phế quản nghiêm trọng.

-    Ô nhiễm không khí:

Ô nhiễm trong nhà: Do nấu ăn với gas, gỗ (có chứa nitric oxid, nitrogen oxid, carbon monoxid, sulfuldioxid ) .

Ô nhiễm ngoài nhà: Khói công nghiệp, hoá ảnh.

Nhiễm trùng hô hấp: Giả thuyết nhiễm trùng là yếu tố nguy cơ đã được chứng minh ở người hen phế quản không có cơ địa dị ứng. Hay gặp nhiễm virus hô hấp (Rhinovirus, Coronavirus, Influenza virus, Adenovirus), nhiễm khuẩn (Chlamydiae pneumoniae, Mycobarterium bovis), nhiễm ký sinh trùng,.. là nguy cơ gây bội nhiễm trong ống phế quản và toàn bộ đường hô hấp gây chít hẹp đường ống dẫn khí trong khí quản.

Khí hậu thay đổi còn có thể gây hen phế quản ở một số người. Khí lạnh gây tắc nghẽn ống khí quản và tăng sự sản sinh chất nhầy. Gia tăng độ ẩm còn có thể gây khó thở đối với nhiều người.

Yếu tố nguy cơ khác: Chế độ ăn kiêng, dùng thuốc (thuốc thuộc nhóm NSAID ) cũng được xem là những yếu tố nguy cơ gây hen phế quản.

2. Yếu tố cơ địa:

Do di truyền: Có tới 35-70% bệnh nhân hen phế quản là do di truyền. Có nhiều gen liên quan đến bệnh sinh của hen phế quản và khác nhau theo nhóm chủng tộc. Gen kiểm soát đáp ứng miễn dịch trong hen phế quản là HLA-DRB1-15. Gen liên quan đến sản xuất các cytokin viêm, IgE và tăng đáp ứng phế quản ở  NTS 5q.

Tạng Atopy (cơ địa dị ứng): là yếu tố nguy cơ quan trọng phát triển hen phế quản, khoảng 50% bệnh nhân hen phế quản có tạng Atopy.

Giới tính: Hen phế quản ở trẻ nhỏ dễ xuất hiện ở bé trai hơn bé gái vì ống khí quản của bé trai nhỏ hơn bé gái. Điều này góp phần gia tăng triệu chứng thở khò khè sau cảm hay các loại viêm nhiễm lây truyền khác. Tỷ lệ mắc bệnh hen phế quản giữa nam giới và phụ nữ ở độ tuổi 20 đều ngang bằng nhau. Tuy nhiên, vào tuổi 40, phụ nữ dễ mắc bệnh hen phế quản hơn nam giới.

Chủng tộc: Người da đen có tỷ lệ mắc hen phế quản cao hơn người da trắng.

Béo phì: Thừa cân gây khó khăn trong việc kiểm soát hen phế quản và làm giảm hiệu quả của các loại thuốc hen phế quản khi người bệnh sử dụng.

Yếu tố thần kinh, nội tiết: Những trẻ hay bị xúc động mạnh, tình trạng lo lắng, sợ hãi, suy nhược, tăng cảm giác thường dễ gây khởi phát cơn hen

Các yếu tố khác: Trẻ có tiền sử đẻ non, loạn sản phổi, bệnh hô hấp tái diễn nhiều lần trước 2 tuổi là những yếu tố nguy cơ gây hen phế quản.

Hen phế quản là một bệnh nguy hiểm nếu không được kiểm soát và điều trị đúng cách. Chính vì vậy, mỗi người bệnh cần nắm bắt được các yếu tố nguy cơ gây bệnh hen phế quản để từ đó có biện pháp phòng tránh thích hợp. 

BS Thu Thủy

Để được tư vấn về các vấn đề sức khỏe vui lòng liên hệ

NHÀ THUỐC ĐÔNG Y GIA TRUYỀN THỌ XUÂN ĐƯỜNG 

Số 5 - 7 Khu tập thể Thủy sản, Ngõ 1 Lê Văn Thiêm, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội.

Hotline: 0943986986 - 0937638282