MAI HOA CHÂM - PHƯƠNG PHÁP CHỮA BỆNH KHÔNG DÙNG THUỐC

Gõ mai hoa châm là phương pháp dùng kim mai hoa (5-7 chiếc kim nhỏ cắm vào đầu cán gỗ) gõ trên mặt da nhằm mục đích phòng bệnh và chữa bệnh. Đây là một hình thức phát triển của châm cứu. Nhà thuốc đông y gia truyền Thọ Xuân Đường với hơn 400 năm kinh nghiệm cũng sử dụng mai hoa châm để chữa một số bệnh có hiệu quả trị liệu tốt trong đó có bệnh xơ cứng bì.

1.    Lịch sử phát triển của mai hoa châm

Sách Linh khu, thiên Quan kim có ghi lại 1 vài phương pháp kích thích nhẹ trên da như:
-    Bán thích: châm kim nông rồi rút ra ngay, không làm tổn thương đến cơ nhục, cảm giác chỉ như dứt 1 sợi tóc.
-    Báo văn thích: châm nông tại 4 điểm quanh chỗ đau (trên, dưới, trái, phải).
-    Dương thích: châm như bán văn thích nhưng thêm 1 điểm ở chính giữa.
Về sau, dựa vào cách châm nông nhiều điểm tại chỗ đau, người ta dùng 5-7 kim bó lại buộc vào cán gỗ (cho tiện cầm) và châm nông trên mặt da. Đây là hình thức đầu tiên của mai hoa châm.
Kim hoa mai ngày nay được cải tiến và thường có 2 loại:
-    Loại kim chụm.
-    Loại kim xòe như hoa sen.

2.    Cách làm mai hoa châm đơn giản

Dùng 5-7 kim làm bằng chất liệu không gỉ, mũi kim không quá sắc nhọn, dài khoảng 2cm, bó chụm lại, đầu gõ của các kim nằm trên 1 mặt phẳng, cắm chặt vuông góc với 1 đầu thanh gỗ dài khoảng 25cm, cách đầu cán độ 1cm, chuôi cán to hơn 1 chút để dễ cầm.

3.    Cách cầm mai hoa châm

Ngón tay cái và giữa cầm chặt ở 1/3 cán kim ngón nhẫn và ngón út đỡ thân cán vào lòng bàn tay, ngón trỏ đặt lên cán kim.
Lúc gõ chủ yếu là cử động nhẹ nhàng cổ tay, trục bó kim vuông góc với mặt phẳng da.

4.    Cơ sở lý luận của gõ mai hoa châm

Người xưa quan niệm rằng da là 1 phần của kinh lạc, chia thành 12 vùng có liên quan đến sự phân bố của 12 đường kinh.
Các kinh mạch đều tuần hoàn ở sâu trong cơ, không chạy trên mặt da, nhưng lạc mạch của chúng được phân bố khắp mặt da, mỗi đường kinh có 1 khu da riêng, 12 đường kinh có 12 bì bộ. Mỗi khu da đều có liên quan đến kinh mạch và tạng phủ quan hệ với nó.
Như vậy tà khí xâm phạm vào da trước rồi mới theo kinh lạc vào tạng phủ.
Mặt khác, bệnh tật từ tạng phủ phát sinh cũng theo kinh lạc đi từ trong ra ngoài da, biểu hiện bằng những phản ứng bệnh lý như xuất hiện vùng đau nhức, điểm đau, mẩn ngứa, da đổi màu...
Nhờ sự liên quan mật thiết giữa da và tạng phủ mà bệnh tật được truyền từ da vào tạng phủ  và ngược lại từ tạng phủ ra ngoài ra theo đường tuần hành kinh mạch.
Gõ mai hoa châm có tác dụng thông qua hệ kinh lạc, quan hệ giữa da và tạng phủ để điều hòa dinh vệ, khí huyết, lập lại sự cân bằng âm dương, tăng cường sức đề kháng của cơ thể để phòng bệnh và chữa bệnh.

5.    Chỉ định và chống chỉ định

-    Nói chung mai hoa châm dùng để chữa trị các bệnh như hào châm vẫn thường chữa.
-    Phương pháp này thích hợp với các bệnh: suy nhược thần kinh, đau đầu, mất ngủ, đau thần kinh liên sườn, liệt VII, đau dạ dày tá tràng, tiêu hóa kém, thống kinh, đái dầm, sạm da, mẩn ngứa, viêm da...

6.    Thủ thuật gõ mai hoa châm

Có 3 cách gõ: gõ nhẹ, gõ vừa, gõ mạnh:
-     Gõ nhẹ: gõ nhẹ nhàng trên mặt da hoàn toàn không đau. Bệnh nhân cảm thấy thoải mái và dễ chịu. Nó có tác dụng bổ, tăng cường sức khỏe, dùng trong các chứng hư hàn.
-    Gõ vừa: gõ vừa sức không nhẹ không mạnh, có tác dụng bình bổ bình tả. Cách này thường dùng trong các chứng bán biểu bán lý, không hư, không thực.
-    Gõ mạnh: Sức gõ của cổ tay khỏe hơn, tuy thế bệnh nhân vẫn chịu đựng được, có tác dụng tả, thường dùng trong các chứng thực nhiệt.

Một số cách gõ khác:

-    Cách gõ theo huyệt: gõ trực tiếp vào huyệt theo phương huyệt sử dụng chữa các bệnh như hào châm.
-    Cách gõ theo đường kinh: Gõ vào 1 đoạn đường kinh có quan hệ với vùng bị bệnh theo lí luận có thể gõ trên bản kinh, kinh biểu lý, tương sinh, tương khắc.

7.    Tai biến và xử trí

-    Điều trị bằng mai hoa châm rất an toàn, nhưng cũng có trường hợp vựng châm, khi người bệnh quá hư yếu hoặc thần kinh quá mẫn, suy tim, quá no hoặc quá đói.
-    Xử trí: Dừng thủ thuật, cho bệnh nhân nằm nghỉ, uống trà đường nóng.
-   Trong trường hợp vùng da của người bệnh quá bẩn không đảm báo vô khuẩn phải dừng thủ thuật, điều trị làm sạch vùng da để gõ.

8.    Một số điểm cần lưu ý

-    Thường xuyên kiểm tra mũi kim xem có bị cong, móc hay gỉ không.
-    Lúc gõ phải có sự phối hợp giữa bệnh nhân và thầy thuốc, phải hỏi cảm giác đau của bệnh nhân.
-    Không được gõ lên vùng vết thương hở, lở loét.
-    Trước khi gõ phải khử trùng kim, sát trùng chỗ da trước và sau khi gõ.

Bác sĩ: Nguyễn Thùy Ngân (Thọ Xuân Đường)