Đông y chữa bệnh Huyết áp cao
Cao huyết áp là loại bệnh dài ngày, nói chung nhận định rằng bệnh là do bị kích thích bên ngoài mãnh liệt, lập đi lập lại dài ngày, làm rối loạn chức năng vỏ đại não, làm mất đi sự điều chỉnh bình thường đối với mạch máu. Người được coi là huyết áp tăng khi huyết áp cao trên 160/100mmHg (với người từ 40 tuổi trở lên thì cứ 10 năm tuổi tính thêm 10mmHg). Thường thấy triệu chứng như: nhức đầu, hoa mắt, tim thất thường, mất ngủ, chân bước như bị hẫng, sức tập trung kém, dễ mệt mỏi… Vào cuối giai đoạn sẽ gây có thắt tim, chức năng thận giảm, trúng phong.
Đông y cho rằng cao huyết áp là một triệu chứng do gan thận âm dương mất cân bằng gây ra, đã coi váng đầu, hoa mắt, nóng lòng, ù tai, mất ngủ bước đi hẫng hụt, quy về chứng âm hư, dương tiến; Coi việc đau đầu, đau bụng, như nứt nẻ, mặt đỏ, mắt đỏ, mồm khô, dễ cáu, đi tiểu đỏ, bí đại tiện quy về triệu chứng gan hỏa thành viêm.
A. Những điều cần biết
- Trước hết là phải giảm thấp huyết áp, nhưng không thể chỉ giảm trên bề mặt, không thể ỉ lại dùng thuốc giảm áp tức thời, định thời gian đo huyết áp.
- Tham gia tập thể dục nhẹ như khí công, thái cực quyền. Thông qua luyện tập khí công là tích cực điều tiết năng lực và tự ổn định để hỗ trợ cơ thể, trên cơ bản điều trị huyết áp cao. Không dùng những động tác nắm, kéo, nâng, nhấc.
- Tinh thần phải thoải mái, kiêng cáu gắt nóng nảy.
- Ăn uống thanh đạm lợi cho việc điều trị với các thực phẩm như: các loại đậu, củ cải, rau cần, rau câu, rau màu tím, bí, mướp, mộc nhĩ trắng, mộc nhĩ đen, lạc, hoa hướng dương, vừng, hạnh đào, chuối tiêu, bưởi, táo tây… Nên ăn ít những thực phẩm nhiều mỡ, nhiều cowlectoron như lòng đỏ trứng, bơ, gan lợn, óc lợn…Người già chú ý ăn thực phẩm chứa canxi.
- Kiêng thuốc lá, rượu, cà phê, trà đặc, ăn ít muối, tốt nhất mỗi ngày không quá 5g.
- Sáng sớm dậy uống ngay thuốc giảm áp, không uống thuốc giảm áp trước khi ngủ.
- Mỗi ngày kiên trì tắm nước nóng 40 độ C, nhiệt độ buồng tắn cũng không được quá thấp.
- Uống nhiều nước khoáng, nước do băng chảy ra.
- Hạn chế động phòng, tuổi trên 40 càng cần chú ý hạn chế.
- Bảo đảm đại tiện thông thoát, đi đồng không được rặn hơi.
- Cải thiện trạng thái ngủ, bảo đảm thời gian ngủ.
- Màu sáng tốt nhất ở môi trường công tác cũng như ở nhà là màu lạnh, màu xanh, màu lam, chúng có thể làm cho tinh thần bệnh nhân yên ổn không dễ xung động.
B. Đông y chữa bệnh Cao huyết áp
1. Chữa Cao huyết áp bằng bài thuốc Đông y
- Lá liễu tươi 250g sắc đặc uống.
- Hoa cúc, hoa hòe, hoa tề thái mỗi thứ 10g pha nước sôi thay trà.
- Hạ khô thảo 15g, long đản thảo 6g, cỏ ích mẫu 30g, bạch thược 12g, cam thảo 6g, mỗi ngày 1 chén sắc làm 2 lần uống dùng chữa can hỏa vượng.
- Sinh địa 15g, sơn thù du 10g, hoài sơn dược 10g, đan bì 10g, trạch tả 9g, phục linh 10g, quan quế 3g, xuyên ngưu đằng 10g, mỗi ngày 1 chén sắc làm 2 lần uống. Dùng chữa âm hư dương cang.
2. Chữa Cao huyết áp theo cách ăn
- Nước củ cải tươi 1 cốc nhỏ ngày uống 2 lần.
- Nước ép táo, mỗi lần 100ml ngày 3 lần, nước rau cần giã nát 500g uống làm 2 lần và hết trong ngày.
- Lạc cả vỏ lục ngâm trong giấm 1 tuần, mỗi tối trước khi ngủ nhai nuốt 10 hạt.
- Lấy 1 quả trứng mới ngâm vào 150ml giấm 9 độ C, sau 18 giờ lấy ra bóc vỏ, rồi lại ngâm 1 ngày là ăn được. Mỗi ngày uống 20ml, có thể uống thêm với nước ấm, uống hết trong 1 tuần.
3. Chữa bên ngoài
- Gối thuốc: Làm khô bằng kháng cúc hoa, lá dâu mùa đông, hạ khô thảo với số lượng bằng nhau. Thường xuyên dùng thì hiệu suất quả càng tốt.
- Ấn huyệt: Day huyệt kiều cung. Mỗi ngày 3 lần mỗi lần 15 phút, mỗi lần chỉ có thể ấn 1 bên, rồi thay nhau cạo từ trên xuống dưới.
Ghi chú: huyệt kiều cung. Khi ta quay đầu sang 1 bên, từ sau tai đến xương chẩm có một đường cơ nổi lên bên cạnh cổ.
- Cách nhúng nước thuốc: gồm cành dâu, lá dâu, hạt ích mẫu, mỗi thứ 20g nấu thành nước (lượng nước đủ để ngập bàn chân). Sau khi hơi nguội thì nhúng 2 chân vào. Mỗi lần nửa giờ, ngày 2 lần, mùa đông phải đảm bảo nước đủ ấm.
- Tắm nước thuốc: hoa cúc 250g, hoa hòe 150g, mạch phạn thạch 500g, trước tiên nấu mạch phạn thạch nửa giờ rồi mới cho hoa cúc, hoa hòe vào đun trên 5 phút, đợi khi nước nguội xuống 40 độ C là có thể ngồi vào bồn tắm: Lượng nước tốt nhất là phải ngập người. Bài thuốc này còn có tác dụng dưỡng da.
- Phương pháp bó huyệt: ngô thù du nghiền thành bột, trộn với giấm hoặc vadơlin rồi bôi xuống huyệt dũng tuyền dưới gầm bàn chân, ngày 2 lần.
- Dán cao giảm áp, chỉ cần dán vào rốn là được.
4. Chữa Cao huyết áp bằng phương pháp khác
- Phương pháp tự gây ngủ: Phương pháp này là tiến hành gây ngủ theo trình tự bản thân mình tự ám thị. Làm cho tinh thần mình rơi vào trạng thái lơ mơ hoặc ở trạng thái sắp ngủ, để thoát ra những suy nghĩ và đau đớn ở trong lòng mình, từ đó làm mất đi những trở ngại về tâm tính có tác dụng thoải mái thân tâm.
Phương pháp cụ thể như sau: tư thế tùy ý, nhưng yêu cầu phải thư giãn. Nhắm 2 mắt, cả người rơi vào trạng thái tĩnh lặng (khi này cần ánh sáng chiếu mờ). Sau đó tự mình ám thị khiến để có cảm giác thấy được: (1) Trình tự 1 có cảm giác tứ chi trầm lặng. (2) Cảm giác tứ chi nóng lên. (3) Đã khống chế được nhịp tim. (4) Đã khống chế được hơi thở. (5) Có cảm giác bụng ấm lên. (6) Có cảm giác trên trán mát.
Khi bắt đầu tập, có thể bắt đầu từ 1 điểm. Như sức chú ý đặt trên 1 cái chân, rồi tưởng niệm xuống chân “đã bắt đầu trầm lặng rồi”, “từ từ trầm lặng rồi”, “đã trầm lặng rồi”, cứ tưởng niệm đi tưởng niệm lại cho đến khi cảm thấy trầm lặng và duy trì cảm giác đó trong 1-2 phút, sau đó bắt đầu triển khai sang chân và tay khác. Trình tự thứ nhất đã hoàn thành thì tiếp tục đến các trình tự sau. Người mới tập thì hãy nắm vững các trình tự, không yêu cầu vội vàng.
- Tự điều chỉnh tâm lý: Các nhà học giả trong và ngoài nước đều cho rằng: nguyên nhân chủ yếu phát sinh huyết áp cao nguyên phát là do các trở ngại về ứng kích và tính tình về tâm lý. Những người bị kích thích về tâm lý xã hội như căng thẳng, suy nghĩ, sợ sệt, phẫn nộ, tình địch….hay như những tính cách hiếu thắng, khát vọng quá cao, tự ty sợ sệt, không dễ bộc lộ tình cảm của mình cũng như bảo thủ, cố chấp cũng sẽ gây ra huyết áp thất thường, cho nên có người đã gọi cao huyết áp là “bệnh tình cảm”. Người bệnh có thể chọn các phương pháp làm giảm huyết áp như: thay đổi điều kiện công tác, giảm nhẹ khối lượng công việc, giảm bớt những yêu cầu về cuộc sống, giao du trò chuyện với mọi người, học tập mọi người, thưởng thức ca hát hay âm nhạc và du lịch… sẽ tránh được những kích thích về tâm lý xã hội, nâng cao được sự thích ứng cho bản thân, kìm hãm được tính xung động về tâm tư. Song song với điều trị bằng thuốc và các phương pháp khác là có thể khống chế được bệnh cao huyết áp.
C. Những điều cần tránh
- Việc ngồi đo huyết áp là bình thường, nhưng không phải hoàn toàn chính xác. Nghiêm khắc mà nói là phải đo huyết áp khi nằm rồi đối chiếu kết quả 2 lần đo. Có một số người bệnh khi đo huyết áp trạng thái nằm thì huyết áp lại bình thường, huyết áp cao của họ là huyết áp cao dạng thể vị. Theo báo cáo, nước ngoài có tới 10% và trong nước có 4,2% người bệnh có huyết áp cao dạng vị thể, những người bệnh dạng này cần phải uống thuốc để khống chế huyết áp.
- Những người tự tăng lượng thuốc hoặc dùng các phương pháp khác mong để giảm nhanh áp huyết, nhưng sẽ gây ra tác dụng phụ hoặc sẽ lại phát bệnh. Sau khi huyết áp tăng đến một mức độ trong một thời gian, trong cơ thể lại thấy bình thường, cân bằng. Nếu giảm áp quá nhanh, sự cân bằng bị phá vỡ, cảm giác sẽ còn kém hơn so với khi cao huyết áp. Nghiêm trọng còn làm tắc động mạch não (trúng phong) hoặc bị tắc nghẽn cơ tim. Đặc biệt đối với người huyết áp cao đã lâu dài càng cần phải chú ý đến trường hợp này.
- Nếu đột ngột ngừng thuốc, huyết áp có thể tăng cao ngoài ý muốn.
- Có nhiều loại bệnh có thể gây nên huyết áp cao, như bệnh thận, bệnh đốt sống cổ… Nếu không điều trị bệnh nguyên phát mà lại nặng nề về giảm huyết áp, thì hiệu quả sẽ không được lâu.
Phụ lục: Tự cứu trường hợp cao huyết áp ở trạng thái nguy hiểm. Khi huyết áp đột ngột tăng cao đến mức độ nguy hiểm, đầu như nứt ra, mặt đỏ, mắt đỏ, thở gấp, tim đập thất thường, tứ chi tê dại, thị lực lờ mờ, khó chịu muốn nôn, thậm chí đến ngây ngô hôn mê. Khi này việc đưa đi bệnh viện cấp cứu là cần thiết, nhưng trước khi đưa đến bệnh viện, cần phải sử dụng một số biện pháp tự cứu mới kịp thời gian và giảm nguy hiểm.
Phương pháp tự cứu như sau:
- Người bệnh và người nhà không được hoang mang, khi vận chuyển người bệnh không được mạnh, đầu thấp chân cao.
- Thùng gánh nước, trong đựng nước nóng ấm, lượng nước vừa đủ ngâm hết cẳng chân, cho hai chân bệnh nhân ngâm vào nước nóng ấm chừng ½ giờ. Nếu nằm trên giường có thể dùng bao chờm nước nóng lên hai chân người bệnh.
- Từ tĩnh mạch ở sau tai (sờ vào không thấy mạch đập), dùng kim khâu đã khử trùng châm vào mạch lấy ra độ 10 giọt máu, xong dùng bông bịt lại cầm máu.
- Nếu ở hiện trường, thì phải nhanh mang người bệnh vào nơi râm mát và dùng khăn nước lạnh đắp vào gày bệnh nhân, luôn thay khăn lạnh.