16 đời chữa bệnh cứu người bằng Nam y
Hiếm có một dòng họ nào lại giữ được trọn vẹn truyền thống Nam y như gia tộc họ Phùng, với 16 đời làm nghề liên tục cho đến ngày nay. Người đầu tiên khởi nghiệp bốc thuốc cứu người là cụ Phùng Văn Dương làm thuốc tại Tế Sinh Đường - Thái Y viện triều đình nhà Lê năm 1653. Con cháu cụ kế nghiệp có hai nhà ngự y tài ba là: Lương y Phùng Văn Đồng (1713-1783) giữ chức Thiêm Sự ở Thái Y Viện triều Lê, kiêm Ngự y và Lương y Phùng Văn Côn (1743-1822) giữ chức Phó ngự Y năm 1782. Dưới triều vua Quang Trung, cụ Côn đã được vua Quang Trung tấn phong “Oanh liệt Tướng quân”, ban thưởng một đôi đũa Kim Giao thử độc và một đồng tiền vàng mang 4 chữ “Nhất Phẩm Đương Triều” (bậc cao nhất trong 9 bậc danh giá của triều đình). Đôi đũa và đồng tiền vàng “Nhất Phẩm Đương Triều” đến nay đã trở thành báu vật của dòng họ Phùng.
Lương y Phùng Đức Hậu – truyền nhân đời thứ 14 của gia tộc họ Phùng, nguyên Chủ tịch Hội Đông y Thường Tín, trước cách mạng tháng Tám 1945, đã lập ra Nhà thuốc Thọ Xuân Đường tại Chợ Vồi, Thường Tín, Hà Nội làm cơ sở hoạt động cách mạng, bên ngoài chữa bệnh cho nhân dân, bên trong là nơi các đồng chí lão thành cách mạng như Đỗ Mười, Nguyễn Thọ Chân,Bạch Thành Phong... ẩn náu để hoạt động cách mạng.
Truyền nhân đời thứ 15 là Lương y Phùng Đức Đỗ - hiện là Chủ tịch Hội Đông y huyện Thường Tín. Là một lương y gương mẫu, đúng mực, tận tâm với nghề. Nhờ vậy, người con trai trưởng của ông là Lương y Phùng Tuấn Giang đã tiếp tục kế thừa xứng đáng truyền thống của gia tộc. Truyền nhân đời thứ 16 này theo đánh giá của Chủ tịch Hội Đông y Hà Nội, Nguyễn Hồng Siêm: “Là một thầy thuốc giàu nhiệt huyết với nghề, chịu khó học hỏi những kinh nghiệm quý của các vị tiền bối. Anh đã kế thừa và phát huy tốt truyền thống gia đình, đặt nền móng khai phá nền y học giao thoa nam y - tây y kết hợp”.
Khiêm nhường thực hiện mong ước lớn
“Được kế thừa giá trị trân quý từ tổ tiên, nhưng tôi luôn ý thức học hỏi, tích lũy kinh nghiệm của nhiều người thầy trong và ngoài nước, mong muốn cứu chữa cho nhiều người bệnh hơn” - Đó là lời tâm sự của Truyền nhân đời thứ 16 - Lương y Phùng Tuấn Giang. Lập nhiều kỳ tích trên góc độ một lương y cổ truyền, nhưng theo anh: “Đó chỉ là những việc bình thường mỗi thầy thuốc phải làm, đảm bảo bệnh nhân được chữa trị hiệu quả, với phương pháp và chi phí hợp lý nhất”.
Nhờ sự nỗ lực không ngừng của Truyền nhân đời thứ 16 này mà Nhà thuốc Thọ Xuân Đường trong 10 năm qua đã góp một “bước chuyển” đưa giá trị Nam y lên một tầm cao mới. Năm 2012, Nhà thuốc Thọ Xuân Đường lập thêm cơ sở 2 tại Khu Thủy Sản, phố Lê Văn Thiêm, phường Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội. Nhà thuốc đã đón tiếp gần 200.000 bệnh nhân từ 104 nước trên thế giới đến khám và điều trị. Chắt lọc và phát huy tinh hoa Y học truyền thống từ các bài thuốc Nam cổ truyền, kết hợp hài hòa với giá trị của Y học hiện đại, Thọ Xuân Đường đã tìm ra những phác đồ điều trị hữu hiệu cứu chữa cho nhiều bệnh nhân nan y trong và ngoài nước vượt qua “cửa tử”.
Trước nổi danh với những bài thuốc gia truyền trị các bệnh phổ biến như xương khớp, tiêu hóa, hen, vô sinh,… thì nay Nhà thuốc Thọ Xuân Đường lại trở thành địa chỉ tin cậy cho các bệnh nhân mắc bệnh nan y như Xơ cứng bì, Loạn dưỡng cơ Duchen, Động kinh, U hạch và các bệnh chuyển hóa miễn dịch... Dựa vào quy luật sinh học - khả năng loại dị vật của cơ thể, tạo khả năng chữa các bệnh như ung thư não, ung thư phổi; Kết hợp với y học hiện đại điều trị ung thư gan, ung thư ruột, ung thư dạ dày sau phẫu thuật, ung thư đại tràng, ung thư máu,... Bằng phương pháp Nam y, Nhà thuốc đã cứu chữa cho rất nhiều bệnh nhân thoát khỏi các bệnh hiểm nghèo bằng dược liệu thuần Việt, góp phần tôn vinh giá trị của y học cổ truyền Việt Nam.
Thầm lặng giữ gìn Nam y Việt
Một mình “đem chuông đi đánh xứ người”, truyền nhân đời thứ 16 của gia tộc họ Phùng đã đi ra thế giới đến Ấn Độ , Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Canada… để hợp tác giao lưu, tìm hiểu các phương pháp chữa bệnh bằng y học tự nhiên, công nghệ trồng cây thuốc, bào chế, chiết xuất hợp chất tự nhiên… đưa về nước ứng dụng, làm giàu thêm kinh nghiệm cho Nam y dược.
Anh tâm sự: “ Khi ra nước ngoài, thấy nền y học cổ truyền của nhiều dân tộc ngày nay đã không còn hoặc bị mai một, khiến tôi càng ý thức trách nhiệm gìn giữ, bảo tồn và phát triển nền y học cổ truyền của dân tộc. Vì đó là giá trị “tri thức bản địa” vô cùng quý giá, sẽ khó bù đắp nếu chúng ta không gìn giữ”.
Mấy chục năm miệt mài với nghề, gắn bó với cây thuốc từ nhỏ, anh không chỉ ý thức giữ gìn, phát huy giá trị truyền thống Nam y của gia tộc mà mong muốn lớn nhất của anh là “xây dựng giá trị bền vững cho nền Nam y Việt, để các thế hệ sau có quyền tự hào với bạn bè năm châu về một nền Nam y trường tồn, vi diệu”. Thầy thuốc nhân dân Trần Sĩ Tuấn- Tổng biên tập báo Sức khỏe & Đời sống nhận định: “Lương y Phùng Tuấn Giang đã lấy y học hiện đại để kiểm chứng y học cổ truyền. Không chỉ dừng ở việc kế thừa truyền thống chữa bệnh Nam y của ông cha, anh còn đi ra thế giới học tập, tìm kiếm các nguồn tri thức chữa bệnh bản địa của nước ngoài đưa về Việt Nam, đồng thời đưa Nam y dược ra nước ngoài. Nhiều lương y trong nước cũng mong mỏi từ lâu, nhưng chưa làm được”.
Nhiều năm Phùng Tuấn Giang đã có mặt ở khắp các vùng núi, vùng dược liệu xa xôi như Lào Cai, Lâm Đồng, Lai Châu… và cả Trung Quốc, Campuchia để tìm cây thuốc chữa bệnh... Vất vả và bị động, nên anh quyết định quy hoạch các vùng trồng nguyên liệu. Hiện nay, Thọ Xuân Đường đã có 6 vùng trồng cây thuốc, ở Hà Nội, Lào Cai, Thái Nguyên và Công Tum,… với tổng diện tích hàng trăm ha. Tất cả các khâu, từ trồng cây, chế biến, pha chế thuốc, đều được thực hiện đúng quy trình, đảm bảo chất lượng dược liệu tốt nhất để phục vụ nhân dân.
Tiến sĩ, Lương y Phùng Tuấn Giang - Chủ nhiệm Nhà thuốc Thọ Xuân Đường
thăm Khu Dược liệu Thường Tín (Hà Nội)
Vừa khám chữa bệnh, Chủ nhiệm họ Phùng vừa dành thời gian chỉ đạo công tác nghiên cứu, đào tạo tại Viện Nghiên cứu PT Y Dược cổ truyền Việt Nam với vai trò Chủ tịch Viện. Ngoài ra, anh còn là Chủ tịch Tổ chức quốc tế Chữa bệnh bằng liệu pháp thiên nhiên tại Việt Nam. Dù bận rộn, nhưng anh vẫn đau đáu mong mỏi thành lập Hội Nam y để những lương y đất Việt có được tiếng nói trong và ngoài nước. Sau 3 năm cùng các đồng nghiệp tích cực vận động, ngày 17/3/2017, Hội Nam y Việt Nam ra đời, đánh dấu vị thế Nam y Việt trong giai đoạn mới.
Sáng danh lương y đất Việt
Sự cống hiến “thầm lặng" của Truyền nhân đời thứ 16 của Nhà thuốc Thọ Xuân Đường trong những năm qua đã được ghi nhận. Riêng trong năm 2017, Lương y Phùng Tuấn Giang đã nhận được 2 bằng khen của Bộ trưởng Bộ Y Tế. Là một trong số ít lương y được nhận nhiều giải thưởng cao quý và gặt hái nhiều thành công, nhưng Phùng Tuấn Giang vẫn tâm niệm: “Phần thưởng lớn nhất tôi là sự tin yêu của người bệnh”.
Với truyền thống chữa bệnh cứu người tiếp nối hàng trăm năm, cùng tấm lòng “tương thân tương ái”, Nhà thuốc Thọ Xuân Đường duy trì “nếp nhà” bằng các hoạt động từ thiện thường niên như: Giảm giá và miễn phí cho bệnh nhân nghèo, gia đình chính sách, người già không nơi nương tựa; tặng xe lăn, quà, tiền mặt cho trẻ em tàn tật, cơ nhỡ... Mới đây, Nhà thuốc Thọ Xuân Đường đã phối hợp với Trung ương Hội người cao tuổi Việt Nam thực hiện các hoạt động thiết thực nhằm chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi như Tư vấn chuyên mục Nam y với người Việt trên Báo Người Cao tuổi, khám bệnh, tặng quà cho người già cô đơn không nơi nương tựa ở một số địa phương… và dự định sắp tới sẽ nhận chăm sóc bảo trợ cho 10 cụ cao tuổi nhất Việt nam.
Nhật Anh.
Đăng trên báo Người Cao Tuổi số Xuân 2018