ĐIỀU TRỊ NÔN MỬA BẰNG ĐÔNG Y CHO PHỤ NỮ CÓ THAI
Nôn mửa là hiện tượng thường gặp trong 3 tháng đầu khi có thai, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như rối loạn nội tiết, thể dịch, giao cảm, do thiếu dinh dưỡng…Tùy theo từng sản phụ mà triệu chứng nặng hay nhẹ, nhiều người nôn mửa nhiều kèm theo nghén không ăn được gì khiến cơ thể mệt mỏi. Vậy phải điều trị như thế nào?
Theo đông y, nôn mửa khi có thai thuộc phạm vi chứng ác trở, nguyên nhân do thai khí nghịch lên và vị mất chức năng hóa giáng, trên lâm sàng chia ra một số thể bệnh tùy theo triệu chứng để điều trị.
1. Tỳ vị hư nhược
- Triệu chứng: Người rất yếu, ăn không ngon, tinh thần mệt mỏi, có thai nôn không ăn được, bụng đầy chướng, xoa nắn đỡ, đại tiện lỏng, lưỡi nhợt, miệng nhạt, rêu ướt trắng trơn. Nếu thiên về hàn (tỳ hư hàn): sắc mặt trắng xanh, người mệt ngại nói, nhạt miệng, rêu lưỡi mỏng trắng, tay chân lạnh, mạch trì.
- Pháp chữa: kiện tỳ hòa vị hoặc kiện tỳ ôn vị
- Phương:
Quất bì trúc nhự thang
Nếu thiên về hàn dùng bài thuốc sau
2. Can vị không điều hòa
- Triệu chứng: Có thai nôn mửa ra nước trong, dạ dày đau nhức, đau lan ra mạn sườn, bụng trướng, sôi bụng ợ hơi, thở dài, cáu gắt, tinh thần uất ức, đầu căng nặng, hoa mắt, sắc mặt xanh xám, rêu lưỡi mỏng trắng hoặc hơi vàng. Mạch huyền hoạt.
- Pháp chữa: điều khí thư uất
- Bài thuốc: Ức can hòa vị ẩm
3. Vị nhiệt
- Triệu chứng: nôn ra chất đắng, ợ chua, buồn phiền, ngủ không yên, nước tiểu vàng táo, lưỡi đỏ, rêu lưỡi mỏng vàng khô, mạch sác.
- Pháp chữa: khổ hàn giáng nghịch
- Phương chữa: Ức thành hoàn
4. Đàm ẩm
- Triệu chứng: lúc có thai nôn mửa ra nước dãi, chóng mặt, tim hồi hộp, ngực đầy tức, không muốn ăn, miệng nhớt nhát, rêu lưỡi trắng trơn. Nếu kèm nhiệt: nôn mửa ra nước vàng, người nóng do hỏa uất, tâm phiền, bụng đầy, không muốn ăn, thích ăn đồ chua, đồ mát, miệng khô lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng nhớt, mạch hoạt sác. Thiên về hàn: Sắc mặt trắng nhợt, nôn ra nước chua, sáng dậy nặng hơn, miệng nhạt, chất lưỡi nhợt, rêu lưỡi trắng nhợt, mạch trầm hoạt.
- Pháp chữa: trừ đàm giáng nghịch
- Phương chữa:
Bán hạ phục linh thang
Thiên về nhiệt dùng: Hoàng liên ôn đởm thang
Thiên về hàn: Lục quân tử thang gia giảm
5. Khí huyết không điều hòa
- Triệu chứng: Có thai 3 tháng, chóng mặt, hoa mắt, mệt mỏi, nôn mửa, không muốn ăn uống, gai rét, rêu lưỡi bình thường, mạch hoạt, 2 bộ xích hơi yếu.
- Pháp chữa: Điều hòa khí huyết âm dương
- Phương thuốc: Quế chi thang
Bác sĩ: Thúy Hường (Thọ Xuân Đường)