NGUYÊN NHÂN GÂY UNG THƯ ĐẠI TRỰC TRÀNG
Ung thư đại trực tràng là một bệnh ngày càng tăng trong dân số Việt Nam gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Chính vì vậy cần biết được nguyên nhân gây bệnh và cách phòng ngừa căn bệnh hiệu quả. Nhà thuốc Thọ Xuân Đường sẽ cùng bạn tìm hiểu nguyên nhân gây ung thư đại tràng.
1. Do chế độ ăn
Theo thống kê bệnh ung thư đại tràng có tỉ lệ xảy ra cao ở các nước phát triển có đời sống cao, dân thành phố và có liên quan đến chế độ ăn giàu năng lượng, nhiều dầu thịt và mỡ. Bệnh có tỉ lệ cao ở người có bệnh mạch vành và tăng cholesterol.
- Ăn quá nhiều mỡ động vật
Chế độ ăn giàu mỡ làm tăng tổng hợp cholesterol và acid mật ở gan, làm tăng lượng sterol trong đại tràng. Vi khuẩn trong ruột sẽ chuyển ngược các sản phẩm này thành acide mật thứ phát và các chất có tác dụng độc khác ở trong phân. Các chất chuyển hóa sau cùng này có lẽ làm tổn thương niêm mạc đại tràng và gia tăng hoạt động tăng sinh của biểu mô đại tràng qua trung gian của arachidonic làm tăng prostaglandin gây ung thư.
Ăn nhiều thịt đỏ hơn sẽ làm gia tăng tỷ lệ vi khuẩn kỵ khí trong lòng ruột làm chuyển đổi acid mật thành chất sinh ung thư. Có thể do sự khác nhau về tỉ lệ mỡ bão hòa và chưa bão hòa trong thành phần thịt. Sử dụng dầu cá có nhiều chất omega3, một loại mỡ không bão hòa và dầu olive là loại bão hòa đơn thì tốt hơn mỡ động vật.
- Chất xơ
Theo các nghiên cứu cho thấy chất xơ trong chế độ ăn có tác dụng bảo vệ chống lại sự phát sinh ung thư đại tràng. Vai trò cụ thể của chất xơ chưa được biết rõ, vi khuẩn trong đại tràng cũng làm lên men các chất xơ tạo thành các acid béo chuỗi ngắn, làm giảm pH của đại tràng, làm thay đổi tính chất của phân và có khả năng ức chế các chất gây ung thư.
- Yếu tố gây ung thư, vitamin và các yếu tố vi lượng
Thịt cá và các thực phẩm nướng cháy khét tạo ra các loại acide amin có cấu trúc dạng vòng cũng là yếu tố gây nên ung thư.
Bia rượu, các chất kích thích cũng khiến tăng nguy cơ ung thư khi sử dụng nhiều
Việc bổ sung các loại vitamin A, C, E có tác dụng như những chất oxy hóa có tác dụng ngăn ngừa ung thư đại trực tràng. Cơ chế cũng chưa được biết rõ.
2. Do sự đề kháng insulin
Những người béo phì, thừa cân có đề kháng insulin với gia tăng insulin máu sẽ làm tăng nồng độ yếu tố tăng trưởng giống insulin typ 1(IGF-1), yếu tố này sẽ kích thích tăng sinh niêm mạc ruột.
3. Yếu tố di truyền và các hội chứng
Khoảng 25% bệnh nhân bị ung thư đại tràng có tiền sử gia đình bị bệnh, gợi ý cho yếu tố di truyền có sẵn. Có 2 nhóm chính là bệnh polyp gia đình và bệnh ung thư không do polyp có tính di truyền
- Polyp đại tràng có tính chất gia đình
Có hàng ngàn polyp dạng tuyến suốt chiều dài của đại tràng. Bệnh do thiếu hụt 1 nhánh của NST số 5 thường gặp sau tuổi dậy thì vào khoảng 25 tuổi và có khả năng phát triển thành ung thư trước 40 tuổi.
Trong trường hợp này nên cắt bỏ đại tràng, vì nếu sử dụng các thuốc chống viêm chỉ có tác dụng giảm số lượng polyp tạm thời, Con cháu của những bệnh nhân này cũng cần được theo dõi và kiểm tra bằng cách nội soi định kỳ trước tuổi dậy thì. Tuy nhiên chỉ cần nội soi trực tràng và đại tràng sigma chứ không cần nội soi toàn bộ khung đại tràng.
- Ung thư đại tràng không phải polyp có tính di truyền: Gặp ít nhất ở 2 thế hệ, là loại ung thư biểu mô tuyến, xảy ra trước 50 tuổi, gặp ở đại tràng lên, có thể phối hợp với ung thư buồng trứng, ung thư nội mạc tử cụng. Tiên lượng tốt hơn loại polyp.
4. Viêm ruột
Ung thư đại tràng gia tăng ở bệnh nhân bị viêm ruột mạn kéo dài. Ung thư thường phát triển ở bệnh viêm loét đại tràng hơn là bệnh Crohn và nguy cơ này tăng lên từ 8-30% ở những người bị viêm ruột mạn kéo dài trên 25 năm, nhất là người trẻ viêm toàn bộ đại tràng.
5. Các yếu tố nguy cơ khác
- Nhiễm khuẩn Streptococcus bovis: vi khuẩn từ trong phân gây viêm nội tâm mạc hay nhiễm khuẩn huyết có thể gây ung thư đại tràng tiềm ẩn và ung thư đường tiêu hóa cao mà là nguyên nhân chưa biết rõ.
Nội soi tiêu hóa và chụp Xquang là các test để sàng lọc.
- Mở thông niệu đạo sigma: Ung thư thường phát triển sau phẫu thuật từ 25-30 năm, tại nơi mà niêm mạch sigma luôn tiếp xúc với nước tiểu và phân.
- Thuốc là: Nhất là ở những người hút liên tục trên 35 năm, cơ chế chưa rõ.
Như vậy ung thư đại tràng do rất nhiều yếu tố nguy cơ khác nhau gây nên, để phòng ngừa cần thay đổi thói quen, lối sống và chế độ ăn cũng như thăm khám định kỳ để phát hiện sớm bệnh.
Xem thêm: Những bệnh nhân u - ung thư đại trực tràng đã điều trị ổ định tại Thọ Xuân Đường
.gif)
