Chứng táo bón kéo dài

Thứ 2, 23/04/2018 | 12:32

Bệnh thuộc hệ tiêu hóa rất phổ biến và gây ảnh hưởng không ít tới sức khỏe người dân. Trong đó táo bón kéo dài là một triệu chứng thường gặp có thể đơn độc thành một bệnh hoặc là biểu hiện của một bệnh lý khác. Táo bón kéo dài làm ảnh hưởng chất lượng cuộc sống, gây tình trạng lệ thuộc thuốc nhuận tràng và là yếu tố thuận lợi thúc đẩy bệnh trĩ.

CHỨNG TÁO BÓN KÉO DÀI

1. Nguyên nhân gây táo bón

• Táo bón chức năng:

Là táo bón khi không có tổn thương ở đại tràng, trực tràng và hậu môn. Đây là nguyên nhân thường gặp nhất.

-   Do chế độ ăn uống không khoa học: Ăn ít chất xơ, uống ít nước, hay dùng đồ ăn nhanh, ăn quá nhanh không nhai kĩ, thường xuyên sử dụng các chất kích thích café, rượu, bia…
-   Do thói quen không đại tiện đúng giờ giấc, quên đại tiện làm rối loạn phản xạ mót rặn.
-   Do nghề nghiệp: Những nghề phải ngồi nhiều ít hoạt động, nghề phải tiếp xúc với chì, ngộ độc chì mạn tính, ảnh hưởng đến sự hoạt động của ruột.
-   Do suy nhược: Những người cao tuổi, suy nhược mắc bệnh mạn tính phải nằm lâu.
-   Do rối loạn tâm thần: Lo lắng, trầm cảm không để ý đến đại tiện, mất phản xạ mót rặn.
-   Do thuốc: Một số thuốc làm giảm nhu động ruột hoặc làm phân khô cứng như thuốc phiện, tanin, thuốc an thần, thuốc có chất sắt. Do sử dụng các thuốc nhuận tràng kéo dài gây phản ứng ngược.
-   Những bệnh toàn thân: Tình trạng nhiễm khuẩn sốt nhiều, sau phẫu thuật mất nhiều máu…

• Táo bón thực thể

Táo bón do nguyên nhân thực thể tại đại trực tràng gây ra.

-   Do có u đại tràng, polyp… gây cản trở đường đi của phân.
-   Tổn thương bẩm sinh của đại tràng: Bệnh phình đại tràng, giãn đại tràng…
-   Tổn thương của trực tràng và hậu môn: Trĩ, nứt hậu môn khiến mỗi lần đi đại tiện bệnh nhân thấy đau rát nên ngại đi đại tiện, lâu dần gây táo bón.
-   Hẹp trực tràng, hẹp hậu môn do di chứng của bệnh nhiễm khuẩn vùng hậu môn trực tràng.
-   Do chèn ép từ ngoài: Phụ nữ mang thai ở những tháng giữa và cuối, thai to đè vào trực tràng. Khối u vùng tiểu khung. Các dây chằng dính sau mổ, hay sau viêm xung quanh đại trực tràng.
-   Ngoài nguyên nhân thực thể tại đại trực tràng; tổn thương não, màng não cũng là nguyên nhân gây táo bón do rối loạn thần kinh thực vật.

2. Chẩn đoán táo bón kéo dài

Những dấu hiệu ở bệnh nhân giúp chẩn đoán táo bón kéo dài:

-   Đại tiện ít hơn 3 lần trong 1 tuần.
-   Phải rặn mạnh khi đi đại tiện
-   Phân cứng hoặc thành cục
-   Cảm giác đi không hết phân, vướng, tắc vùng hậu môn, có khi phải dùng tay lấy phân ra.
-   Hiếm khi đi ngoài phân mềm trừ khi dùng thuốc nhuận tràng.

3. Điều trị táo bón

• Thay đổi chế độ ăn uống sinh hoạt:

-   Bổ sung chất xơ, uống nhiều nước
-   Tập thói quen đi đại tiện ngày 1 lần, đúng giờ cố định.
-   Sinh hoạt điều độ: Ăn ngủ nghỉ lành mạnh, tập thể dục vừa sức.

• Dùng thuốc điều trị

- Không nên lạm dụng thuốc xổ vì có thể có tác dụng không mong muốn.
- Điều trị nguyên nhân đối với các trường hợp táo bón là hậu quả của các bệnh khác bằng phương pháp điều trị phù hợp. Hiện nay, điều trị táo bón bằng đông y là xu hướng được nhiều người lựa chọn vì sự an toàn và hiệu quả lâu dài.

Bác sĩ: Thúy Hường (Thọ Xuân Đường)