Ăn ít đường và thực phẩm chế biến

Chế độ ăn nhiều đường và thực phẩm chế biến đều có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tuyến giáp cao hơn. Chúng cũng có thể phá vỡ quá trình sản xuất hormone tuyến giáp và khiến tình trạng suy giáp và cường giáp khó kiểm soát hơn.

Đường tinh luyện và thực phẩm chế biến kỹ đều có thể làm thay đổi thành phần bình thường của vi khuẩn và nấm men trong ruột - được gọi là hệ vi sinh đường ruột - dẫn đến tình trạng viêm và tổn thương mô. 

Điều này làm tăng tính thấm của ruột, cho phép các chất độc và các chất khác xâm nhập vào cơ thể khiến hệ thống miễn dịch phản ứng thái quá, gây ra phản ứng tự miễn dịch. Nghiên cứu cho thấy tính thấm của ruột đóng vai trò trung tâm trong sự khởi phát của bệnh Graves và viêm tuyến giáp Hashimoto. 

Một yếu tố khác có thể thấy ở bệnh tiểu đường và bệnh tuyến giáp. Những tình trạng này có liên quan chặt chẽ với nhau vì insulin (hormone điều chỉnh lượng đường trong máu) có thể làm thay đổi nồng độ hormone tuyến giáp và ngược lại. Các nghiên cứu cho thấy có tới 31% số người mắc bệnh tiểu đường loại 2 bị suy giáp và việc kiểm soát lượng đường trong máu kém khiến bệnh tuyến giáp khó kiểm soát hơn. 

Tác dụng tương tự cũng xuất hiện khi tiêu thụ quá nhiều thực phẩm siêu chế biến có nhiều tinh bột, đường bổ sung và chất béo hydro hóa. 

Để đạt được mục đích này, bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tuyến giáp bằng cách cắt giảm hoặc tránh các loại thực phẩm có đường hoặc chế biến sau đây:

• Kẹo và đồ ngọt.
• Đồ ăn nhẹ đóng gói.
• Bánh nướng thương mại.
• Thực phẩm làm từ lúa mì tinh chế, chẳng hạn như bánh mì trắng.
• Đồ uống có đường, bao gồm nước ngọt và nước ép trái cây.
• Thực phẩm chiên, bao gồm khoai tây chiên hoặc bánh rán.
• Thịt chế biến như xúc xích và thịt xông khói.

Luyện tập thể dục đều đặn

Tập thể dục thường xuyên hàng ngày từ lâu đã được chứng minh là có thể cải thiện chức năng tuyến giáp. Mặt khác, lối sống ít vận động, không hoạt động làm giảm mức T4 và góp phần gây ra nguy cơ suy giáp. 

Chương trình hàng tuần bao gồm 150 phút hoạt động thể chất cường độ vừa phải (như đi bộ nhanh) và hai ngày hoạt động tăng cường cơ bắp. 150 phút có thể được chia thành các buổi ngắn hơn 30 phút trong năm ngày.

Nếu bạn dành hơn 150 phút mỗi tuần hoặc tham gia 75 phút hoạt động cường độ mạnh (như chạy bộ hoặc chạy nước rút) mỗi tuần, bạn sẽ nhận được nhiều lợi ích hơn cho sức khỏe.

Giảm căng thẳng

Bản thân căng thẳng sẽ không gây ra bệnh tuyến giáp, nhưng căng thẳng mãn tính có thể góp phần gây ra bệnh bằng cách khiến cơ thể tiếp xúc với nồng độ cao của một loại hormone gây căng thẳng gọi là cortisol.

Cortisol làm tăng nồng độ TSH báo hiệu tuyến giáp ngừng sản xuất T3. Nó cũng can thiệp vào quá trình chuyển đổi T3 thành hormone tuyến giáp hoạt động mạnh hơn là T4. Cả hai tác dụng này đều là đặc trưng của suy giáp. 

Có nhiều điều bạn có thể làm để kiểm soát căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày, bao gồm ngủ đủ giấc, tập thể dục thường xuyên và thực hành các liệu pháp tâm trí - cơ thể như:

• Thiền.
• Yoga.
• Bài tập thở sâu…

Cung cấp đủ Iod cho cơ thể

Iod là một thành phần thiết yếu của các hormone tuyến giáp thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3). Nhưng cơ thể chúng ta không thể tự tổng hợp được iod, vì vậy phải cần bổ sung từ bên ngoài từ các loại thực phẩm chứa nhiều iod trong đó có muối iod, một trong những nguồn cung cấp iod chính cho cơ thể.

Iod là một khoáng chất cần thiết trong chế độ ăn uống để đảm bảo tuyến giáp hoạt động tốt. Bạn có thể nhận đủ iod từ chế độ ăn uống của mình bằng cách ăn các sản phẩm từ sữa, thực phẩm tăng cường và cá nước mặn. Iod cũng có sẵn trong thực phẩm thực vật mọc ở đất giàu iốt tự nhiên. Bạn cũng có thể nhận được khoáng chất này bằng cách nêm vào thức ăn của mình với muối iod.

Liều lượng bổ sung i ốt hằng ngày sẽ thay đổi tuỳ thuộc vào từng đối tượng khác nhau:

• Đối với trẻ sơ sinh đến 6 tháng: 110mcg.
• Trẻ từ 7-12 tháng: 130 mcg.
• Trẻ từ 1–3 tuổi: 90 mcg.
• Trẻ từ 4–8 tuổi: 90 mcg.
• Trẻ từ 9–13 tuổi: 120 mcg.
• Trẻ từ 14–18 tuổi: 150 mcg.
• Người 19 tuổi trở lên: 150 mcg.
• Phụ nữ có thai và cho con bú: 220- 290 mcg.

Thảo luận về việc bổ sung Selen với bác sĩ của bạn

Iốt là khối xây dựng và thành phần chính của hormone tuyến giáp. Iốt cần selen để tổng hợp đúng cách thành hormone tuyến giáp. Có đủ lượng selen trong chế độ ăn uống của bạn không chỉ quan trọng để ngăn ngừa bệnh tuyến giáp mà còn cho sức khỏe tổng thể của bạn. Selen rất quan trọng đối với quá trình sinh sản và tổng hợp DNA. Ngoài ra, nó giúp bảo vệ bạn khỏi nhiễm trùng và tổn thương do stress oxy hóa.

Bạn có thể bổ sung selen bằng cách ăn uống lành mạnh.

Nếu bạn đang mang thai, việc bổ sung đủ selen sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh viêm tuyến giáp sau sinh vĩnh viễn. Đây là tình trạng tuyến giáp của bạn bị viêm sau khi em bé chào đời. Tuy nhiên, hãy trao đổi với bác sĩ trước khi bắt đầu dùng chất bổ sung selen.

Tăng cường Probiotics

Probiotics là vi khuẩn sống và nấm men có trong một số loại thực phẩm được cho là có thể cải thiện sức khỏe tiêu hóa. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy chúng cũng có thể có lợi cho sức khỏe tuyến giáp của bạn.

Bệnh tuyến giáp và bệnh đường ruột được biết là có liên quan chặt chẽ với nhau. Ví dụ, bệnh Graves và bệnh Hashimoto thường gặp ở những người mắc bệnh celiac . Cả ba tình trạng này đều là rối loạn tự miễn dịch, cho thấy một con đường bệnh chung mà một số chuyên gia gọi là "trục tuyến giáp-ruột". 

Các nghiên cứu cho thấy rằng lợi khuẩn có tác dụng có lợi đối với hormone tuyến giáp và chức năng tuyến giáp nói chung. Về mặt lý thuyết, điều này có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tuyến giáp ở những người có cơ địa dễ mắc bệnh Graves hoặc bệnh Hashimoto.

Ngoài các chất bổ sung thương mại, lợi khuẩn cũng có thể được tìm thấy trong các thực phẩm lên men như: 

• Sữa chua.
• Kombucha.
• Dưa cải bắp.
• Kim chi.
• Tương miso.

Bỏ thuốc lá

Khói thuốc lá chứa các chất độc có thể ảnh hưởng đến tuyến giáp của bạn. Một trong số đó là thiocyanate. Hợp chất này làm gián đoạn quá trình hấp thụ iốt, có thể ngăn chặn việc sản xuất hormone tuyến giáp.

Nhìn chung, hút thuốc có thể làm tăng nồng độ T4. Nó cũng có thể làm giảm nhẹ nồng độ TSH. TSH ra lệnh cho tuyến giáp sản xuất hormone tuyến giáp.

Bỏ thuốc lá không phải là điều dễ dàng. Hãy hỏi bác sĩ về các phương pháp điều trị có thể giúp bạn bỏ thuốc thành công.

Nhận thêm Vitamin D

Vitamin D cần thiết cho chức năng bình thường của nhiều cơ quan, bao gồm tuyến giáp. Điều này là do vitamin D kích thích sản xuất một loại enzyme gọi là deiodinase loại 2 (Dio2) cần thiết cho quá trình chuyển đổi T4 thành T3. 

Do đó, không có gì ngạc nhiên khi thiếu hụt vitamin D là một yếu tố nguy cơ gây suy giáp, đặc biệt là bệnh Hashimoto. 

Khi tình trạng thiếu hụt vitamin D đặc biệt nghiêm trọng, nó cũng có thể làm giảm nồng độ TSH và góp phần gây ra bệnh cường giáp, đặc biệt là bệnh Graves.

Để giảm tình trạng thiếu hụt vitamin D—và có thể là nguy cơ mắc bệnh tuyến giáp—bạn có thể dùng viên bổ sung hàng ngày hoặc ăn các thực phẩm giàu vitamin D như:

• Sản phẩm bơ sữa.
• Gan.
• Trứng.
• Cá béo như cá hồi, cá ngừ và cá mòi.
• Nấm.
• Ngũ cốc và nước ép tăng cường.

Một trong những cách tốt nhất để khắc phục tình trạng thiếu hụt là thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời để kích thích các tế bào da sản xuất vitamin D một cách tự nhiên. Để duy trì mức độ khỏe mạnh, hãy tắm nắng vào buổi trưa từ 10 đến 30 phút nhiều lần trong tuần. Những người có làn da sẫm màu có thể cần nhiều hơn một chút.

Yêu cầu vòng cổ tuyến giáp để chụp X-quang

Nếu bạn sắp chụp X-quang , hãy yêu cầu đeo vòng cổ tuyến giáp. Điều này đặc biệt quan trọng đối với:

• Chụp X-quang răng.
• Chụp X-quang liên quan đến cột sống, đầu, cổ hoặc ngực của bạn.

Vòng cổ tuyến giáp trông giống như phần cổ của áo len cổ lọ. Nó nặng và được lót bằng chì. 

Tuyến giáp là bộ phận dễ bị tổn thương nhất ở vùng đầu và cổ. Vòng cổ bảo vệ tuyến giáp của bạn khỏi tiếp xúc với bức xạ, có thể dẫn đến ung thư tuyến giáp.

Kiểm tra cổ- tuyến giáp

Kiểm tra cổ - tuyến giáp là một cách để tìm ra vấn đề về tuyến giáp. Xét nghiệm dễ dàng này có thể phát hiện các cục u và sưng nếu chúng ở gần bề mặt. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng nhiều nốt không thể nhìn thấy hoặc cảm thấy được. Nếu bạn có các triệu chứng khác, hãy đến gặp bác sĩ.

Việc sàng lọc đơn giản này có thể được thực hiện tại nhà trước gương. Hãy đảm bảo thực hiện theo tất cả các bước. Nếu bạn cảm thấy hoặc thấy bất kỳ điều gì bất thường, hãy đến gặp bác sĩ.

Giảm lượng đậu nành và rau họ cải

Bạn có thể đã nghe nói rằng ăn quá nhiều đậu nành có thể không tốt cho sức khỏe tuyến giáp. Mặc dù nghiên cứu gần đây cho thấy ăn đậu nành nói chung là an toàn, nhưng tốt nhất là nên ăn ở mức độ vừa phải. 

Hầu hết những người mắc bệnh tuyến giáp đều dùng thuốc thay thế hormone tuyến giáp levothyroxine. Tốt nhất là uống thuốc này khi bụng đói. Đợi 30 đến 60 phút trước khi ăn.

Nếu bạn định ăn đậu nành, hãy đợi đến khi đã bốn giờ kể từ khi bạn uống thuốc. Lý do là vì có nhiều bằng chứng liên tục chỉ ra rằng đậu nành có thể cản trở quá trình hấp thụ levothyroxine của cơ thể bạn.

Tương tự như vậy, một lượng lớn rau họ cải đã được phát hiện là nguyên nhân gây ra chứng suy giáp trong các nghiên cứu trên động vật. Hợp chất trong rau họ cải chịu trách nhiệm cho tình trạng này, được gọi là indole glucosinolate, gián tiếp ngăn chặn việc sản xuất T3 và T4.

Chẩn đoán và điều trị bệnh Celiac

Bệnh Celiac là một tình trạng tự miễn dịch khiến ruột của bạn phản ứng bất thường với gluten. Gluten là một loại protein có trong lúa mì, lúa mạch đen, lúa mạch, yến mạch và các loại ngũ cốc liên quan khác.

Bệnh Celiac phổ biến gấp ba lần ở những người mắc bệnh tuyến giáp tự miễn như viêm tuyến giáp Hashimoto và bệnh Graves. 

Không rõ tại sao lại có mối liên hệ này. Có thể một phần là do thành phần di truyền của các bệnh tự miễn. Cả hai tình trạng này cũng khá phổ biến. Bệnh Celiac cũng cản trở quá trình hấp thụ các khoáng chất thiết yếu như iốt và selen, có thể gây ra rối loạn chức năng tuyến giáp.

BS. Đỗ Nguyệt Thanh (Thọ Xuân Đường)