TỔNG QUAN VỀ THOÁI HÓA KHỚP
Bệnh thoái hóa khớp là bệnh lý mà người già rất hay gặp phải, thoái hóa khớp chiếm khoảng 20% trong bệnh lý về xương khớp. Vậy chúng ta hãy cùng đi tìm hiểu xem thoái hóa khớp là gì theo cả quan niệm của y học hiện đại và y học cổ truyền.
A. Thoái hóa khớp theo y học hiện đại
1. Thoái hóa khớp là gì?
Thoái hóa khớp là tình trạng tổn thương sụn khớp và giảm dịch khớp. Đây là bệnh mạn tính chủ yếu gặp ở trung niên và người cao tuổi.
Theo thời gian, sụn khớp dần bị thoái hóa, bề mặt không còn trơn nhẵn mà gồ ghề mỏng đi khiến cho khớp xương không thể vận hành tốt. Đôi khi sụn mỏng không thể che phủ đầu xương sẽ khiến mọc gai xương hoặc xương cọ sát vào nhau gây đau.
2. Những yếu tố nguy cơ, nguyên nhân của thoái hóa khớp
- Bệnh có tỷ lệ nam nữ mắc bệnh như nhau ở thời điểm trước 55 tuổi. Sau 55 tuổi thì tỷ lệ nữ mắc nhiều hơn do độ tuổi mãn kinh suy giảm hocmon tổng hợp calci.
- Những người làm công việc nặng nhọc có tỷ lệ bị bệnh cao hơn người làm công việc nhẹ.
- Béo phì dễ dẫn đến thoái hóa khớp, đặc biệt là khớp gối – khớp chịu trọng lượng của cơ thể.
- Khớp bị tổn thương hay dị dạng bẩm sinh, gen di truyền.
3. Biểu hiện của thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp có một số biểu hiện chính sau:
- Đau nhức các khớp: là triệu chứng chính của bệnh, đôi khi đi kèm với cứng khớp và hạn chế cử động khớp. Bệnh khởi phát từ từ có thể có đau nhẹ hoặc vừa. Đau có tính chất cơ học: đau tăng khi vận động đi lại giảm hoặc hết khi nghỉ ngơi. Đôi khi đau cả lúc nghỉ hay ngủ là do bị viêm sưng các khớp, lúc này đi lại sẽ khó khăn. Khi thời tiết thay đổi thì các cơn đau sẽ tái phát hoặc nghiêm trọng hơn.
- Tùy vào khớp bị tổn thương mà bệnh nhân sẽ có các biểu hiện hạn chế vận động như: không cúi được, không ngồi xổm được…
- Khi bệnh khớp lâu ngày không được điều trị sẽ gây ra tình trạng biến dạng khớp, gây gù vẹo cột sống, mọc các gai xương…
- Ngoài ra bệnh nhân còn có thể có một số biểu hiện bệnh khác như: Tiếng lục cục khi cử động, teo cơ do ít vận động, tràn dịch khớp…
4. Những vị trí khớp thường bị thoái hóa
Các khớp của cơ thể đều có thể bị thoái hóa, nhưng những vị trí như khớp gối, khớp háng, cột sống thắt lưng, cổ, bàn chân, gót chân hay bi tổn thương nhất: Thoái hóa khớp gối gây đi lại khó khăn; thoái hóa cột sống cổ, cột sống lưng gây đau mỏi cổ gáy, đau thắt lưng, đôi khi chèn ép rễ thần kinh đau tê bì lan xuống chân.
Cần lưu ý phân biệt thoái hóa khớp gối với: Viêm khớp và viêm khớp dạng thấp.
5. Điều trị thoái hóa khớp theo y học hiện đại
Với mục tiêu là giảm triệu chứng đau, phục hồi chức năng các khớp, hạn chế tàn phế và biến chứng.
• Điều trị bệnh gồm:
- Dùng các thuốc giảm đau, giãn cơ, chống viêm.
- Điều trị phẫu thuật.
- Không dùng thuốc: hướng dẫn bệnh nhân tập luyện, dùng vật lý trị liệu, lao động trị liệu, thể dục, giảm cân. Trong sinh hoạt cần tránh các tư thế không phù hợp có thể gây tổn thương khớp như các động tác quá mạnh và đột ngột.
B. Thoái hóa khớp theo y học cổ truyền:
Với các triệu chứng cũng như mô tả ở trên. Thoái hóa khớp nằm trong phạm vi chứng Tý của y học cổ truyền.
Như chứng Tý ở khớp có biểu hiện: đau mỏi các khớp, thời tiết thay đổi, trời lạnh đau tăng hoặc dễ tái phát, vận động đi lại đau tăng lên, hoặc có khi đau dữ dội ở một khớp, chườm nóng thì đỡ. Toàn thân có biểu hiện Can Thận hư như đau lưng, mỏi gối, ù tai, tiểu tiện nhiều lần, khí huyết hư.
• Điều trị bệnh theo y học cổ truyền:
- Pháp điều trị: Hành khí hoạt huyết, thông kinh hoạt lạc, bổ can thận, khí huyết, khu phong, tán hàn, trừ thấp.
- Bài thuốc Phong thấp 5 gồm: lá lốt, cây xấu hổ, quế chi, thiên niên kiện, cỏ xước, thổ phục linh, sài đất, hà thủ ô, sinh địa.
- Châm cứu tại chỗ các khớp đau, châm bổ các huyệt giúp bổ can thận.
- Xoa bóp: dùng các thủ thuật day, ấn, lăn trên vùng lưng bị co cứng. Sau khi xoa bóp nên vận động ngay.
- Chườm ngoài: dùng muối rang với ngải cứu nóng chườm lên vùng đau, có thể dùng lá ngải cứu sao rượu đắp nóng tại chỗ hoặc rang chườm nóng tại chỗ, hoặc dùng cồn xoa bóp xoa lên vùng đau.
Bác sĩ: Lê Thanh Xuân (Thọ Xuân Đường)
.gif)
