LỤC VỊ TRI BÁ ĐƯỢC DÙNG ĐỂ CHỮA BỆNH TIỂU ĐƯỜNG TỪ XA XƯA

Trong điều trị bệnh tiểu đường (đái tháo đường) bằng liệu pháp thiên nhiên thì việc sử dụng thuốc có nguồn gốc từ thảo dược là phần không thể thiếu. Bài thuốc cổ phương “Lục vị Tri Bá” gia giảm được nhiều đơn vị y tế ứng dụng trong điều trị bệnh đái tháo đường có hiệu quả.

Bệnh đái tháo đường thuộc phạm vi chứng tiêu khát theo y học cổ truyền. Trước đây, người ta chia tiêu khát thành 3 thể: Thượng tiêu, trung tiêu, hạ tiêu. Cả 3 thể này đều biểu hiện tứ chứng cổ điển: Ăn nhiều, uống nhiều, đái nhiều, gầy nhiều. Thượng tiêu khát (phế nhiệt) sẽ gây ra uống nhiều, trung tiêu khát (vị nhiệt) sẽ gây ra ăn nhiều, hạ tiêu khát (thận âm hư) sẽ gây ra đái nhiều.

Ngày nay, do tính chất bệnh tật thay đổi, các triệu chứng cổ điển của bệnh đái tháo đường rất mờ nhạt, thay vào đó là các biểu hiện khác của biến chứng bệnh như: Giảm thị lực, tăng huyết áp, thiểu năng động mạch vành, rối loạn chuyển hóa Lipid… nên người ta chia thành nhiều thể bệnh hơn để phù hợp với nguyên nhân, triệu chứng trên từng trường hợp bệnh nhân cụ thể.

Bài thuốc “Lục vị Tri Bá” là bài thuốc cổ phương “Lục vị Địa hoàng” gia thêm Tri mẫu, Hoàng bá được dùng để chữa các chứng bệnh do âm hư hỏa vượng, bởi vậy nên rất thích hợp để điều trị bệnh đái tháo đường (tiêu khát) thể thận âm hư.

1.    Bệnh đái tháo đường thể thận âm hư

-    Chứng hậu: Miệng khát, mệt mỏi, đau lưng mỏi gối, ù tai, ngũ tâm phiền nhiệt, ngủ ít, hay mê, đại tiện táo, nước tiểu vàng sẫm, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng, mạch trầm tế sác.

-    Biện chứng luận trị: Do tuổi cao, thiên quý suy kiệt, công năng tạng phủ giảm sút, đặc biệt là tạng Thận. Do lao lực quá độ, tình chí thất điều, ăn uống quá nhiều đồ béo ngọt, cay nóng làm tân dịch khuy tổn, chức năng các tạng phủ bị rối loạn mà sinh bệnh, lâu ngày làm tạng Thận bị ảnh hưởng. Thận hư gây ra đau lưng mỏi gối (Thận chủ cốt tủy, lưng là phủ của Thận), ù tai (Thận khai khiếu ra tai). Âm hư sinh nội nhiệt gây ra các chứng miệng khát, ngũ tâm phiền nhiệt, đại tiện táo, nước tiểu vàng sẫm, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng, mạch trầm tế sác (mạch chìm, nhỏ khó bắt, nhanh).

-    Pháp điều trị: Tư bổ thận âm.

2.    “Lục vị Tri Bá” – phương thuốc chữa bệnh đái tháo đường thể thận âm hư

Bài thuốc “Lục vị Tri Bá” là bài thuốc “Lục vị địa hoàng hoàn” gia thêm Tri mẫu, Hoàng bá.

“Lục vị địa hoàng hoàn”  có nguồn gốc từ cuốn “Tiểu Nhi Dược Chứng Chân Quyết” (小儿药证真诀), là bài thuốc tư bổ Thận âm căn bản, được gia giảm ứng dụng rộng rãi trong điều trị bệnh. Trong đó bài thuốc “Lục vị Tri Bá” được sử dụng để chữa các chứng bệnh thận âm hư hỏa vượng, trong đó có đái tháo đường.

•    Thành phần bài thuốc

Tất cả tán thành bột mịn, mật hoàn hoặc Thục trấp hoàn (nước sắc Thục địa) thành viên 8 – 12g, ngày uống 2 lần mỗi lần 1 hoàn, uống cùng nước muối nhạt.

Hoặc có thể dùng bài thuốc trên dưới dạng thuốc sắc: Thục địa 24g, Sơn thù, Sơn dược mỗi vị 12g, Đan bì, Trạch tả, Phục linh, Tri mẫu, Hoàng bá mỗi vị 9g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần.

•    Phân tích bài thuốc

Thục địa vị ngọt, tính vi ôn, quy kinh thủ túc thiếu âm, quyết âm. Có tác dụng tư thận thủy, bổ chân âm, sinh tinh huyết là chủ dược. 

Sơn thù vị cay, chua (tân, toan) tính ôn. Nhập khí phận của Can, Thận kinh, có tác dụng bổ can thận, sáp tinh khí, an ngũ tạng, thông cửu khiếu. 

Sơn dược vị cam tính bình, nhập Phế (sắc trắng), Tỳ kinh (vị cam). Có tác dụng bổ tỳ cố tinh, thanh hư nhiệt, trừ đàm trọc (kiện tỳ để hóa đàm thấp), bổ thận (vào Phế, ích phế khí, mà Phế kim sinh Thận thủy, con hư thì bổ mẹ). 

Trạch tả vị cam đạm vi hàm (ngọt hơi mặn) có tác dụng thanh tả thận hỏa, lợi thấp hành thủy, giảm bớt tính nê trệ của Thục địa. 

Đan bì vị cay, ngọt, tính mát, nhập thủ túc thiếu âm, quyết âm kinh. Có tác dụng thanh can hỏa, tả phục hỏa (hư hỏa ẩn náu trong huyết phận) làm lương huyết, hoạt huyết ứ làm thông mạch, giảm bớt tính ôn của Sơn thù. 

Phục linh vị đạm thấm thấp, kiện tỳ, tả nhiệt thông bàng quang Hoài sơn kiện tỳ. 

Tri mẫu vị đắng (khổ) tính hàn, nhập khí phận Phế, Thận kinh. Có tác dụng tả nhiệt thượng tiêu, hạ tiêu, bổ thủy, chỉ khát, giải hư phiền, nhuận táo hoạt trường. 

Hoàng bá vị đắng (khổ) tính hàn, nhập huyết phận Phế, Thận kinh. Tả bàng quang tướng hỏa, bổ thận thủy bất túc, thanh thấp nhiệt.

Đối với từng bệnh nhân cụ thể có thể gia giảm bài thuốc sao cho phù hợp. Thường gia thêm các vị tư âm, sinh tân như Thiên hoa phấn, Thạch hộc, Kỷ tử. Chân tay mỏi yếu gia: Ngưu tất, Cẩu tích. Giảm thị lực gia Cúc hoa. Hỏa vượng bốc lên gia Thiên ma, Câu đằng. 

Bài thuốc này cũng đã được nghiên cứu trên động vật thực nghiệm và trên lâm sàng cho thấy rõ tác dụng hạ đường huyết, giảm biến chứng trên bệnh nhân đái tháo đường. 

Tiến sĩ – Lương Y: Phùng Tuấn Giang (Thọ Xuân Đường)

Quý vị cần tư vấn về sức khỏe và quy trình khám chữa bệnh vui lòng liên hệ tới Nhà thuốc đông y gia truyền Thọ Xuân Đường.

Hotline: 0943986986 hoặc 0943406995