Người sở hữu báu vật về thuốc ở Việt Nam

Thứ sáu, 17/01/2014 | 17:03

Người sở hữu báu vật về thuốc ở Việt Nam.

Khi nền y học hiện đại của thế giới bắt đầu xâm nhập, phát triển mạnh ở trong nước với các phương pháp điều trị hiện đại, đã tạo nên sự cạnh tranh khốc liệt đối với những người hành nghề thuốc đông y ở Việt Nam. Nhiều cơ sở y học cổ truyền phải tháo biển, bỏ nghề. Thế nhưng, lương y Phùng Tuấn Giang, chủ cơ sở đông y Thọ Xuân Đường đã kế nghiệp vững chắc truyền thống đông y gần 400 năm của gia tộc, phát huy được tính ưu việt của thuốc nam Việt Nam. Tiếng lành đồn xa, nhiều bệnh nhân trong nước và nước ngoài đã tìm đến trị bệnh. Họ ngỡ ngàng, bởi sự hiệu quả của diệu kỳ của nền y học cổ truyền nước ta. Để có được điều này, ông Giang có niềm đam mê, say thuốc đông y như có tiền kiếp, định mệnh gắn ông với nghề làm thuốc. Do vậy, nhiều loại báu vật về thuốc mà thiên nhiên cùng sinh khí của trời đất hàng nghìn năm hun đúc nên đã được nhà thuốc Thọ Xuân Đường sở hữu. Xuân này, bản báo cùng bạn đọc khám phá bí mật gần 400 năm của nhà thuốc lâu đời nhất Việt Nam - Thọ Xuân Đường.

Gia tộc nhiều thế kỷ cứu người

Thọ Xuân Đường có truyền thống hành nghề y ở phía Đông Chợ Vồi (Thường Tín - Hà Nội). Hậu duệ đời thứ 16 của dòng họ làm nghề bốc thuốc chữa bệnh. Lương y Phùng Tuấn Giang người kế nghiệp Nhà thuốc này mở đầu câu chuyện: "Chợ Vồi nổi tiếng của Trấn Sơn Nam xưa (Sơn Nam nhất chợ Bằng Vồi)”. Và từ hàng trăm năm trước cả vùng ven đô phía Nam Hà Nội, Hưng Yên, Nam Định... nhiều người đã biết đến nhà thuốc Đông y gia truyền này. Đây là dòng họ lâu đời nhất nước ta giữ trọn vẹn nghề y truyền thống. Lịch sử của gia tộc, ghi rõ: “Cụ Dương tên tự là Khang Thụy Chân Nhân, cụ được nhà Lê tuyển mộ vào làm thuốc tại Tế Sinh Đường - Thái Y Viện (1653). Cha đẻ của ông Phùng Văn Côn là cụ Phùng Văn Đồng; cũng là một lương y phục vụ trong quân đội, được nhà Lê phong tới chức Tiến Công Thứ Lang; kiêm Ngự Y ở Thái Y Viện. Noi gương của cha và cụ tổ, cụ Phùng Văn Côn cũng vào quân đội làm nghề thuốc, giữ chức Phó Ngự Y. Năm 1789, chiến dịch thần tốc tiêu diệt 20 vạn quân Thanh của Quang Trung có sự tham gia chữa trị cứu thương rất đắc lực của ông. Chiến dịch kết thúc, vua Quang Trung tấn phong cho ông chức “Oanh liệt tướng quân” và ban thưởng một đồng tiền vàng mang 4 chữ “Nhất Phẩm Đương Triều”. Đồng tiền vàng này nay trở thành báu vật của dòng họ Phùng và truyền thống làm thuốc của nhà thuốc Đông y Thọ Xuân Đường

“Nghề làm thuốc của dòng họ Phùng cứ tiếp tục được nối truyền để phục vụ người dân. Trước cách mạng tháng Tám 1945, lương y Phùng Đức Hậu - nguyên Chủ tịch Hội Đông y Thường Tín (Hậu duệ đời thứ 14 của lương y Phùng Văn Dương) đã lập ra nhà thuốc Thọ Xuân Đường đặt ở Chợ Vồi, nay là thị trấn Thường Tín. Nối tiếp nghề thuốc gia tộc anh Phùng Tuấn Giang học đã học và sống với nghề này từ thời thơ ấu.

Củ sâm Ngọc Linh lớn nhất - giá chục tỷ đồng

Năm 2013, một sự kiện ghi dấu ấn với nền y học cổ truyền nước ta khi Hội đồng tư vấn xác lập của Trung tâm sách Kỷ lục Việt Nam xác lập kỷ lục: “Củ sâm nặng nhất Việt Nam” và “Củ sâm lâu năm nhất Việt Nam”. Đây là hai báu vật thiên nhiên, đang thuộc sở hữu của nhà thuốc Thọ Xuân Đường.

Tự bao đời nay, đồng bào Xê Đăng (dân tộc thiểu số ở vùng núi Ngọc Linh) coi vị thuốc Sâm Ngọc Linh như vị thuốc chữa bách bệnh. Họ coi đây là cây thuốc “giấu”, giữ bí mật vị trí cây thuốc và tác dụng của nó. Có thể nói cây Sâm Ngọc Linh là loại cây độc nhất vô nhị của Việt Nam và phát triển thích hợp tại vùng núi Ngọc Linh; là loại dược thảo quý có giá trị cao về mặt y dược, kinh tế và nghiên cứu khoa học.

Năm 1973, Dược sỹ Đào Kim Long và cộng sự phát hiện sâm Ngọc Linh mọc ở vùng núi cao 1.800m, Dược sĩ Long gọi nó là cây “Sâm đốt trúc”. Đây chính là cây sâm Ngọc Linh mà sau này DS. Long nghiên cứu (còn có tên gọi là sâm Việt Nam, sâm K5) là một loại sâm quý, đặc hữu của Việt Nam. Sâm Ngọc Linh mọc thành quần thể ở độ cao 1.500 - 2.100m tại vùng núi Ngọc Linh thuộc địa phận hai tỉnh Quảng Nam và Kon Tum. Đồng bào dân tộc thiểu số Xê Đăng ở vùng núi Ngọc Linh từ lâu đã coi sâm Ngọc Linh như vị thuốc chữa bách bệnh. Cây sâm Ngọc Linh đã được thế giới công nhận là “Cây sâm quý nhất của Việt Nam và là một trong bốn cây sâm quý nhất của thế giới là sâm Triều Tiên, sâm Mỹ, và sâm Trung Quốc”.

Hiện lương y Phùng Tuấn Giang đang sở hữu củ sâm Ngọc Linh trên 100 năm tuổi và củ sâm Ngọc Linh nặng hơn 2kg - củ sâm Ngọc Linh nặng nhất Việt Nam. Hai củ sâm này đều được Viện Dược Liệu Trung ương kiểm nghiệm. Lương y Tuấn Giang cho biết: “Mỗi củ sâm Ngọc Linh được tính tuổi dựa vào số đốt trên củ sâm. Mỗi một năm cây, củ sâm rụng lá hiện lên một đốt, đếm số đốt ta đếm được tuổi thọ của củ sâm.”

Nghiên cứu dược lý thực nghiệm của sâm Ngọc Linh được các nhà khoa học chứng minh qua theo dõi trên các bệnh nhân tình nguyện đã xác nhận sâm Việt Nam có đầy đủ tác dụng chính của sâm Triều Tiên, đó là: Tăng sức lực, giảm mệt mỏi, chống suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh, suy nhược sinh dục, thiếu máu, chống lão hóa tế bào, điều hòa huyết áp, cải thiện rối loạn nhịp tim, chống xơ vữa động mạch, giảm đái tháo đường, bảo vệ và giải độc cho gan, phòng và chống ung thư, tăng cường miễn dịch cho cơ thể. Nhưng nó có hai tác dụng trội hẳn mà các loài sâm quý khác không có, hoặc có nhưng kém so với sâm Việt Nam là tính kháng khuẩn đặc biệt đối với viêm họng, và có tác dụng đối với “stress tâm lý”, một loại bệnh thường xảy ra trong xã hội là trầm cảm, lo âu mất ngủ.

Thầy thuốc Phùng Tuấn Giang cho biết: Tôi làm công việc sưu tầm sâm Ngọc Linh với mong muốn cao nhất, đó là tôn vinh một dược liệu quý hiếm của người Việt. Mong muốn của tôi còn là bảo tồn nguồn dược liệu quý hiếm đang ngày dần bị mai một khai thác cạn kiệt. Phát hiện được hai củ sâm quý của Việt Nam, có khách người nước ngoài đã ra giá hàng chục tỷ đồng cho hai củ sâm trên, nhưng ông Giang từ chối bán. Bởi ông coi đây như vưu vật thuốc Nam mà ông trời may mắn ban cho người Việt Nam. Công dụng của củ sâm này, qua nghiên cứu nó còn giúp con người sản sinh ra morphine nội sinh, có thể cắt cơn đau và chữa trị được cả các bệnh ung thư.

Phục Linh Thiên đắt hơn Vàng

Có một loài nấm, mà với người Trung Quốc xác định một lạng của chúng đổi được hai lạng vàng ròng. Thậm chí, có nhiều vàng ròng cũng không mua nổi, vì quá hiếm. Xung quanh huyền thoại về loài nấm này chỉ dành cho vua chúa. Đó là nấm Phục Linh Thiên.

          Có một số tài liệu cổ như Bản kinh, Y học khởi nguyên, Lôi công bào chế dược tính giải, Bản thảo cương mục… là nhắc đến loài nấm có tên Phục linh. Theo đó, nấm Phục linh có tên khoa học là Sclerotium Poriae Cocos. Các nhà khoa học gọi là Bạch linh hoặc Bạch phục linh. Loài nấm này mọc ký sinh trên rễ cây thông, có tên thực vật là Poria cocos. Loài này thuộc họ nấm lỗ, dùng làm thuốc, được ghi đầu tiên trong sách Bản kinh. Về hình thức, loại nấm này có vỏ màu nâu đen, sần sùi, có khi nổi bướu.

            Quả nấm Phục linh bị rễ thông xuyên qua gọi là Phục thần, vì có tác dụng an thần rất tốt. Nếu ruột có màu trắng thì gọi là Bạch phục linh, ruột màu hồng xám gọi là Xích phục linh. Theo đó, loài nấm này có rất nhiều tác dụng như: lợi tiểu, tăng miễn dịch cơ thể, an thần, hạ đường huyết, mát gan, chống loét bao tử, trị bệnh khó thở, nóng lạnh bất thường, giết chết xoắn khuẩn… Đặc biệt, nấm có tác dụng kháng tế bào ung thư và phục hồi cơ thể suy nhược rất nhanh.
          Theo Tạp chí Trung y (Trung Quốc), Khoa Ung thư, Bệnh viện Phúc Châu (Trung Quốc) đã dùng Bạch phục linh trị 70 ca ung thư các loại và thấy có hiệu quả tốt, tăng sức, nâng cao chức năng miễn dịch, cản thiện chức năng gan, tăng hiệu quả xạ trị, hóa trị, phẫu trị.

            Có thể khẳng định lời đồn nấm Phục linh thiên đã trở thành huyền thoại của cây thuốc Việt Nam. Bởi loài nấm này mọc ở trên đỉnh ngọn cây nghìn năm tuổi ở Việt Nam. Nôm na, nó như cây tầm gửi mọc ở cây đại cổ thụ, hấp thu linh khí của trời đất hàng nghìn năm, cùng với tinh chất của loài cây quý đã nuôi sống quả thuốc này ở đỉnh ngọn cây đó.

          Loài cây có thể cho quả nấm phục linh thiên, còn tồn tại không nhiều ở Tây Tạng, Trung Quốc. Ở Việt Nam, trong đại ngàn rừng Hoàng Liên Sơn, nằm sâu trong vùng rừng núi Tây Bắc, độ cao trên 2800m, lạnh buốt quanh năm, ít người đặt chân đến vẫn còn sót lại. Do niềm mê thuốc tưởng như điên cuồng, lương y Phùng Tuấn Giang bao ngày đã không tiếc công của tìm kiếm loài thuốc tưởng như chỉ có trong truyền thuyết này. Trời đất không phụ lòng người, ông Giang đã tìm và sở hữu quả nấm Phục Linh Thiên lớn nhất nước ta hiện nay. Quả nấm phục linh thiên này, nằm trên đỉnh ngọn cây đại cổ thụ, trong sâu trong đại ngàn Tây Bắc, nặng 2,2kg. Ông Giang cho biết: Phục linh thiên là báu vật về cây thuốc, có công năng có thể ngăn ngừa, điều trị cho bệnh nhân bị ung thư rất tốt. Chính vì sự quý hiếm, tác dụng như một mãnh dược của bệnh nan y, nên loại thuốc này có giá trị kinh tế cao. Có một số khách hàng người Trung Quốc, khi biết tin tôi có được vị thuốc độc nhất vô nhị này, đã xem và ra giá trả tôi với giá 8,5kg vàng ròng. Nhưng đó là báu vật thuốc của nước ta, mà tôi chỉ là người được trời cho cơ duyên sở hữu thuốc quý này, nên tôi không bán. Tôi sẽ đem nó ra để điều trị cho bệnh nhân của Thọ Xuân Đường mắc bệnh nặng.

         Trao đổi với phóng viên báo SKCĐ, lương y Phùng Tuấn Giang cho biết: Để trau dồi nghề thuốc, trị bệnh cứu người, ngoài những bài thuốc gia truyền nhiều đời của dòng họ truyền lại cho anh, anh còn học hỏi sưu tập nhiều phương thuốc hay nhiều loại thuốc quý ở nhiều nước trên thế giới. Đặc biệt, anh quan tâm nhiều đến nền y học cổ truyền lâu đời của Trung Quốc, nhất là vùng Tây Tạng có nhiều phương thức trị bệnh kỳ lạ và rất hiệu quả. Có đợt anh đi Tây Tạng nhiều tháng liền, vượt hàng nghìn cây số đường đồi núi cheo leo hiểm trở, đầy băng tuyết của vùng Tây Tạng. Có lần tưởng chết, khi cả tảng băng tuyết nặng hàng chục tấn lăn từ trên núi xuống, suýt trúng xe của cả đoàn đang đi. Những lần băng tuyết tắc đường, anh thấy người dân bên đó xử lý chống băng tuyết là họ phun một loại muối ra đường, tự nhiên băng tuyết không đóng lại được nữa. Nhờ những chuyến, đi như vậy, nên quan hệ của anh với các vị đại sư, kể cả lãnh đạo của chính quyền của vùng Tây Tạng rất tốt. Họ cảm nhận được tài năng, và đức độ của người làm nghề thuốc truyền thống như anh Giang. Hai bên giao lưu, anh Giang đã được biết đến và sở hữu những bông Tuyết Liên Hoa, loài hoa quý hiếm mọc trên băng tuyết vùng Tây Tạng. Đây là vị thuốc dùng để điều trị bệnh rất hiệu quả nhất là bệnh về phổi.

            Đặc biệt, đích thân Chủ Tịch tỉnh Thanh Hải (Tây Tạng) đã tạo điều kiện để anh Giang được làm đầu mối của vị thuốc Đông Trùng Hạ Thảo tốt vào bậc nhất của Tây Tạng, dùng để điều trị cho các bệnh nhân của Thọ Xuân Đường.

           Khát khao trị bệnh, kết hợp y học hiện đại với y học cổ truyền để chữa tận gốc các căn bệnh cho mọi người là tâm niệm của của lương y Phùng Tuấn Giang. Muốn trị được bệnh khó bệnh nan y thì phải có thuốc quý, Lương y Giang và nhà thuốc Thọ Xuận Đường đã dồn tâm sức giành được những báu vật về cây thuốc thiên nhiên, hiếm gặp trong đời những người hành nghề y.