Tổng quan về bệnh trĩ

Thứ hai, 23/04/2018 | 16:35

Trĩ là bệnh thường gặp ở người lớn, tuy nhiên vì ở vị trí khá “tế nhị” nên mọi người thường không đến điều trị sớm mà thường chỉ đến viện khi trĩ đã nặng và gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, cản trở sinh hoạt làm giảm chất lượng cuộc sống. Vậy bệnh trĩ do nguyên nhân gì và điều trị như thế nào?

TỔNG QUAN VỀ BỆNH TRĨ

1. Khái niệm bệnh trĩ

Bệnh trĩ được tạo thành do giãn quá mức các đám rối tĩnh mạch trĩ. Bệnh xuất hiện không rõ ràng, không khẳng định được thời gian bắt đầu bị, vì trĩ là một đám rối tĩnh mạch ở hậu môn trực tràng – là một trạng thái sinh lí bình thường. Khi xuất hiện các rối loạn không tự điều chỉnh được hoặc các triệu chứng gây khó chịu thì bệnh nhân mới đi khám.

2. Nguyên nhân gây ra bệnh trĩ

Nguyên nhân gây ra bệnh trĩ chưa được xác định rõ ràng và chắc chắn. Chỉ có các yếu tố nguy cơ, các điều kiện thuận lợi cho bệnh phát sinh:
-   Táo bón kéo dài: Khi bị táo bón mỗi lần đi đại tiện bệnh nhân phải rặn nhiều, khi đó áp lực trong lòng ống hậu môn tăng gấp 10 lần khiến tăng áp lực làm xuất hiện các búi trĩ. Các búi trĩ to dần lên và khi to quá sẽ sa ra ngoài.
-   Tiêu chảy kéo dài: Người bệnh đi đại tiện nhiều lần, mỗi lần phải rặn nhiều khiến tăng áp lực trong ổ bụng.
-   Tăng áp lực trong ổ bụng: Những người bị viêm phế quản mạn tính, giãn phế quản, phải ho nhiều, những người làm lao động nặng như khuân vác… làm tăng áp lực trong ổ bụng, dễ dàng cho bệnh trĩ xuất hiện.
-   Lối sống tĩnh tại: Những người phải đứng lâu, ngồi nhiều, ít vận động, ít đi lại tạo điều kiện cho búi trĩ phát triển.
-   Khối u hậu môn trực tràng và vùng xung quanh: U vùng tiểu khung, polyp trực tràng, ung thư trực tràng, thai nhiều tháng to chèn ép và cản trở đường về tĩnh mạch hồi lưu làm cho các đám rối trĩ căng phồng lên tạo thành bệnh trĩ.
-   Do chế độ ăn uống: Ăn uống quá mức, lạm dụng các chất gia vị, uống rượu café nhiều…
-   Do dị ứng tại chỗ: Dùng kháng sinh, thuốc chống viêm, thuốc đặt ở hậu môn, chống cúm, giảm đau, thuốc ngủ… gây dị ứng tại chỗ.

3. Triệu chứng lâm sàng

-   Chảy máu: Là triệu chứng sớm nhất và thường gặp nhất, mức độ chảy máu ít hay nhiều thì tùy từng người và từng giai đoạn bệnh. Có thể chảy máu thành tia, hoặc chảy thành giọt, hoặc khi đại tiện xong thấy máu dính vào phân hoặc ở giấy vệ sinh. Thường là máu đỏ tươi. Khi bệnh nặng cứ đại tiện, ngồi xổm, đi lại nhiều sẽ chảy máu.
-   Sa búi trĩ: Thường xảy ra sau khi có hiện tượng chảy máu. Lúc đầu có thể thấy khối nhỏ lồi ra ở hậu môn, sau đó tự tụt vào được. Càng về sau khối lồi ra càng to sau đó phải dùng tay đẩy mới vào, sau cùng khối lồi thường xuyên sa ra ngoài hậu môn.
-   Sưng nề vùng hậu môn: Thường ở giai đoạn búi trĩ đã to
-   Đau: Có thể đau hoặc không, thường đau trong các trường hợp tắc mạch do xuất hiện những cục máu đông nhỏ trong búi trĩ, hoặc khi có nứt hậu môn.
-   Sự khó chịu ở vùng hậu môn, ngứa, chảy dịch: là hậu quả của quá trình viêm nhiễm.
-   Thiếu máu: Mệt mỏi, da niêm mạc nhợt do chảy máu kéo dài.

4. Chẩn đoán

Dựa theo triệu chứng lâm sàng và thăm khám thực thể bằng cách soi hậu môn bằng ống cứng sẽ quan sát trực tiếp được bũi trĩ và tình trạng hậu môn, trực tràng.
• Chẩn đoán phân loại theo vị trí giải phẫu
- Trĩ nội: Chân búi trĩ ở trên đường lược, niêm mạc tuyến của trực tràng phủ búi trĩ. Theo giai đoạn chia ra 4 độ:

- Trĩ ngoại: Chân búi trĩ ở trên đường lược, da ống hậu môn phủ.
- Trĩ hỗn hợp: Có cả búi trĩ ở trên và dưới đường lược.

5. Điều trị

• Loại bỏ yếu tố nguy cơ gây trĩ

-   Tập thói quen đi ngoài đều đặn hàng ngày.
-   Điều chỉnh thói quen ăn uống: Tăng cường rau xanh, trái cây, uống nhiều nước. Tránh các chất kích thích như café, trà, rượu và các gia vị cay nóng như tiêu, ớt…
-   Vận động thể lực vừa sức, nhất là các động tác lắc hông, đi bộ, bơi lội tốt cho sức khỏe.
-   Điều trị các bệnh mạn tính gây tăng áp lực ổ bụng.
•   Điều trị nội khoa
-   Vệ sinh tại chỗ bằng ngâm nước muối ấm mỗi ngày 1 lần khoảng 15 phút.
-   Thuốc bôi tại chỗ: Thuốc đạn hoặc thuốc mỡ có tác dụng chống viêm, trợ tĩnh mạch.
-   Thuốc uống: Là các thuốc gia tăng trương lực tĩnh mạch, bảo vệ vi tuần hoàn, giảm phù nề nhờ tác động chống viêm tại chỗ, chống nhiễm trùng và chống tắc mạch. Theo đông y, có rất nhiều phương thuốc điều trị trĩ hiệu quả, phù hợp với từng thể bệnh.

• Điều trị bằng thủ thuật hoặc phẫu thuật

-   Tiêm xơ búi trĩ
-   Thắt bũi trĩ bằng vòng cao su
-   Liệu pháp quang học
-   Đốt điện
-   Phẫu thuật cắt búi trĩ kiểu kinh điển
-   Phẫu thuật cắt búi trĩ theo phương pháp Longo.

Tóm lại, bệnh trĩ rất thường gặp và gây ảnh hưởng đến sinh hoạt. Tùy theo mức độ bệnh mà sẽ có phương pháp điều trị hợp lý, tuy nhiên trĩ rất hay tái phát nên cần chú trọng chế độ ăn uống và lối sống.

Bác sĩ: Thúy Hường (Thọ Xuân Đường)