CÁC BÀI THUỐC CỔ PHƯƠNG GIÚP BỔ KHÍ
Các bài thuốc bổ khí dùng để chữa các chứng bệnh do khí hư yếu, có các triệu chứng như thở ngắn gấp, nói nhỏ, ngại nói, mệt mỏi vô lực, sắc mặt trắng bệch, hoa mắt, tự ra mồ hôi, ăn kém chậm tiêu, ỉa lỏng, có khi sa trực tràng, sa sinh dục, mạch nhược.
1. Bài Tứ quân tử thang
Thành phần: Đẳng sâm(hoặc Nhân sâm) 100g, Phục linh 100g, Bạch truật 100g, Chích thảo 100g.
Tán nhỏ các vị thành bột mịn, mỗi lần uống 8-12g/ngày tùy cân nặng và thể trạng của bệnh nhân. Uống ngày 2 lần
Tác dụng: Kiện tỳ bổ khí, dưỡng vị
Phân tích bài thuốc:
Đảng sâm vị ngọt tính ôn để kiện tỳ ích khí dưỡng vị là Quân dược
Bạch truật vị đắng tính ôn kiện tỳ táo thấp là Thần
Phục linh vị ngọt, nhạt kết hợp với Bạch truật kiện tỳ thẩm thấp, tăng cường chức năng vận hóa của Tỳ
Cam thảo vị ngọt, tính ôn bổ trung hòa vị.
Toàn bài 4 vị hợp với nhau có tác dụng bổ khí kiện tỳ dưỡng vị.
Gia giảm theo triệu chứng
Tứ quân tử + Trần bì à Dĩ công tán: chữa chứng tỳ vị hư kiêm khí trệ, thường gặp ở trẻ em do tiêu hóa không tốt, ăn kém, ỉa chảy.
Tứ quân tử + Trần bì, Bán hạ, Mộc thông, Sa nhân à Hương sa lục quân tử thang: chữa chứng tỳ vị khí hư kiêm hàn thấp ở trung tiêu, đau vùng thượng vị ợ hơi, nôn mửa ỉa chảy, rêu lưỡi trắng nhợt. Thường gặp ở bệnh nhân viêm dạ dày mạn, viêm loét dạ dày tá tràng.
Tứ quân tử thang + Hoài sơn, Hạt sen, Ý dĩ, Cát cánh, Sa nhân, biển đậu sao à Sâm linh bạch truật tán: Có tác dụng bổ khí kiện tỳ thẩm thấp hòa vị, lý khí hóa đàm. Chữa các bệnh ỉa chảy mạn tính do tỳ vị hư gây viêm cầu thận mạn, lao phổi ăn kém, người mệt, ho có nhiều đờm.
Ứng dụng lâm sàng
- Chữa chúng tỳ vị khí hư, vận hóa kém gây sắc mặt trắng bệch, nói nhỏ, ăn kém, ỉa phân nát, tay chận mỏi mệt, mạch tế nhược. Chữa loét dạ dày, viêm dạ dày, ỉa chảy mạn tính.
- Chữa nôn mửa do thai nghén, dùng tứ quân tử gia thêm Bán hạ, Trần bì
2. Bài thuốc Bổ trung ích khí thang
Thành phần: Hoàng kỳ 12g, Đương quy 8g, Đẳng sâm 12g, Bạch truật 8g, Trần bì 4g, Thăng ma 6g, Sài hồ 6g, Cam thảo 6g.
Cách nhớ
Sâm Quy Truật Thảo Trần Cam Sài Thăng
Tác dụng: Bổ tỳ vị, ích khí thăng dương
Phân tích bài thuốc:
Hoàng kỳ có tính cam ôn để ích khí là chủ dược có công năng bổ trung ích khí, thăng dương cố biểu. Đảng sâm, Bạch truật, Chích thảo ôn bổ khí, kiện tỳ, ích vị là thần. Đương quy dưỡng huyết hòa trung là thần. Trần bì lý khí hóa trệ, Thăng ma, Sài hồ thăng dương khí là tá và sứ. Ngoài ra Thăng ma ngoài tác dụng thăng dương còn có tác dụng giáng hỏa để trị chứng đau đầu, Sài hồ có tác dụng thanh nhiệt giải cơ để trị chứng mệt mỏi.
Ứng dụng lâm sàng
- Chữa tỳ vị khí hư gây chứng ăn kém, người mệt mỏi tự ra mồ hôi, phát sốt mạch hư vô lực
- Chữa chứng tỳ khí hư hạ hãm gây sa nội tạng như sa dạ dày, thoát vị bẹn, sa trực tràng, sa sinh dục.
- Chữa các chứng chảy máu kéo dài do rong kinh, rong huyết, huyết tán… do tỳ hư không thống huyết.
- Chữa chứng chóng mặt do hội chứng Meniere
- Chữa chứng sốt cơ năng kéo dài, người mệt mỏi, tay chân vô lực, bụng đầy, khát không muốn uống, đại tiện lỏng hay nôn, yhct cho rằng sốt do hư dương bốc lên và bài thuốc có nhiều vị “ can ôn trừ đại nhiệt”
3. Bài Sinh mạch tán
Thành phần: Nhân sâm 4g, Mạch môn 12g, Ngũ vị tử 8g.
Tác dụng: ích khí liễm hãn, dưỡng âm sinh tân
Phân tích bài thuốc:
Nhân sâm bổ khí sinh tân dịch là quân
Mạch môn dưỡng âm thanh phế, sinh tân là thần
Ngũ vị tử liễm phế, chỉ hãn sinh tân dịch là tá và sứ
Ứng dụng lâm sàng:
- Chữa chứng thử nhiệt làm tổn thương tân dịch và khí, gây mồ hôi nhiều, mệt mỏi thở gấp, miệng khát mạch hư.
- Chữa chứng ho lâu ngày do phế khí hư, đờm ít, thở ngắn, tự ra mồ hôi, miệng khô, mạch hư. Kết hợp Bách hợp, Khoản đông hoa để chữa viêm phế quản mạn, lao phổi.
- Chữa thần kinh suy nhược thể âm hư: Phối hợp Toan táo nhân, Bá tử nhân để chữa tâm phiền, mất ngủ
Để được tư vấn về sức khỏe và thảo dược mời quý vị liên hệ nhà thuốc đông y Thọ Xuân Đường.
Hotline: 0943 986 986 hoặc 0937 63 8282!
Bác sĩ: Thúy Hường (Thọ Xuân Đường)