TIÊU KHÁT PHƯƠNG TRỊ BỆNH TIỂU ĐƯỜNG

Tiêu khát phương là một trong những bài thuốc cổ phương thường dùng trong điều trị chứng Tiêu khát (đái tháo đường) trong dong y. Đây là bài thuốc hay, có tác dụng thanh nhiệt, sinh tân, tư âm, bổ huyết, thích hợp với các thể bệnh đái tháo đường có vị âm hư, thận âm hư, tân dịch khuy tổn.

1.    Đôi nét về phương thuốc

Tác giả của phương thuốc “Tiêu khát phương” là danh Y Chu Đan Khê (1281 – 1358). 

Ông là một trong tứ đại y gia, sáng lập phái “tư âm”, ở đời Kim, Nguyên. Chu Đan Khê có học vấn uyên bác, là nhà nho học, y học. Ông đem toàn bộ sách vở đốt hết, từ bỏ ý niệm khoa cử làm quan, dốc lòng dốc sức cho sự nghiệp y học chữa bệnh cứu người. Chu Đan Khê chủ trương tránh hỏa vượng, tiết chế ăn uống, phòng dục để dưỡng âm, huyết, tinh, điều trị theo pháp tư âm, giáng hỏa. 

Bài thuốc “Tiêu khát phương” nằm trong tác phẩm Đan Khê Tâm Pháp (1 trong 20 tác phẩm tiêu biểu của Chu Đan Khê), là bài thuốc trị đái tháo đường hiệu quả đã được nhiều y gia áp dụng trong điều trị bệnh.

Các dược vị trong bài thuốc bao gồm: Hoàng liên 2g, Ngẫu trấp (Nước ép ngó Sen) 50ml, Ngưu nhũ (sữa bò) 20ml, Phong mật (mật ong) 10ml, Sinh địa trấp (nước ép Sinh địa) 3ml, Sinh khương trấp (nước ép gừng tươi) 3 giọt, Thiên hoa phấn 10g. 

Các vị thuốc khô tán thành bột mịn, nghiền cùng các vị thuốc đã ép thành nước, ngậm nuốt dần

Tác Dụng: Thanh nhiệt, sinh tân, tư âm, bổ huyết. Trị tiêu khát.

2.    Phân tích bài thuốc

Hoàng liên có vị đắng, tính lạnh (đại khổ đại hàn), nhập tâm, tỳ, vị tả hỏa nhiệt, lương huyết (Phàm trị huyết: Phòng phong vi thượng bộ chi sứ, Hoàng liên vi trung bộ vi sứ, Địa du vi hạ bộ vi sứ), táo thấp khai uất, giải khát (trị tiêu khát). Các chất hóa học trong Hoàng liên có tác dụng dược lý chống viêm, hạ đường huyết, hạ huyết áp.

Ngẫu trấp (Nước ép ngó Sen) khi dùng sống có tác dụng lương huyết tán ứ, giải nhiệt độc, chỉ khát trừ phiền. Thường dùng cùng Sinh địa trấp (nước ép Sinh địa), Đồng tiện (nước tiểu trẻ em) để trị huyết chứng (Thổ huyết, nục huyết, lâm huyết, lị huyết). Ngẫu thục (đã làm chín) có tác dụng ích vị bổ tâm. Theo nghiên cứu hiện đại, ngó Sen có chứa nhiều vitamin C, vitamin nhóm B, khoáng chất, chất xơ, chất điện giải và chứa ít calo được dùng làm món ăn bài thuốc giúp giảm cân, chống táo bón, giảm Glucose máu, giảm Cholesterol máu.

Phong mật (mật ong) có tính nhuận, dưỡng âm, bồi bổ cơ thể, phục hồi thương tổn. Có chứa nhiều vitamin và khoáng chất, đường có lợi. Đường trong mật ong rất tốt cho bệnh nhân đái tháo đường vì nó không làm tăng đường huyết nhanh chóng như sử dụng đường trắng.

Ngưu nhũ (Sữa bò), vị cam (ngọt), mát (vi hàn) có tác dụng nhuận trường vị, giải nhiệt độc, bổ hư lao, tư huyết sinh tân.

Sinh địa trấp (nước ép sinh địa) vị ngọt đắng, tính lạnh (cam khổ đại hàn) nhập tâm thận, có tác dụng đại tả hỏa, thanh táo kim (dương minh vị hỏa), tiêu ứ thông kinh, lương huyết sinh tân. Theo y học hiện đại Trong sinh địa hoàng có nhiều chất như Manit, Remanin, Glucose và một ít Caroten, Catapol có tác dụng làm hạ Glucose máu và lợi tiểu nhẹ. Ngoài ra Sinh địa hoàng còn có tác dụng cầm máu và chống viêm.

Sinh khương trấp (nước ép Gừng tươi). Sinh khương có tác dụng thăng dương thông mạch, làm giảm tính hàn và trệ của phương thuốc. Theo nghiên cứu hiện đại thì gừng tươi có tác dụng lên hệ tiêu hóa kích thích tế bào β tụy tiết ra insuline.

Thiên hoa phấn có vị chua (toan năng sinh tân), vị ngọt (cam bất thương vị), hơi đắng hơi lạnh (vi khổ vi hàn). Có tác dụng giáng hỏa, nhuận táo, hoạt đàm, trị chứng tiêu khát, sinh cơ, bài nùng, tiêu thũng, hành thủy thông kinh lạc, chỉ tiểu tiện lợi (trị chứng tiểu nhiều). Trị vị nhiệt, họng khô miệng khát (nhập phế, vị kinh), thũng độc phát bối, nhũ ung sang trĩ, hoàng đản. Tỳ vị hư hàn cấm dụng. Trong Thiên hoa phấn có các Trichosan A, B, C, D, E có tác dụng hạ đường huyết của chuột nhắt trắng được gây bệnh đái tháo đường trên thực nghiệm.

Toàn thang thuốc trên có tác dụng thanh nhiệt, sinh tân, tư âm, bổ huyết, thích hợp để điều trị đái tháo đường có các biểu hiện khát nước, ăn nhiều mau đói, biến chứng nhiễm khuẩn, viêm đường tiết niệu.

Tiến sĩ – Lương Y: Phùng Tuấn Giang (Thọ Xuân Đường)

Quý vị cần tư vấn về sức khỏe và quy trình khám chữa bệnh vui lòng liên hệ tới Nhà thuốc đông y gia truyền Thọ Xuân Đường.

Hotline: 0943986986 hoặc 0943406995