TOAN TÁO NHÂN THANG TRỊ CHỨNG TÂM PHIỀN MẤT NGỦ
Mất ngủ là căn bệnh thường gặp với nhiều nguyên nhân khác nhau gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Một trong những nguyên nhân gây mất ngủ là sang chấn tâm lý, người bệnh rơi vào trạng thái lo lắng, căng thẳng, phiền muộn. Bài thuốc Toan táo nhân thang dùng để trị chứng mất ngủ thuộc thể trên.
1. Đôi nét về chứng mất ngủ
- Mất ngủ bao gồm gặp khó để rơi vào giấc ngủ hoặc trong giấc ngủ. Đó là một trong những đồi hỏi y tế phổ biến nhất. Mất ngủ không chỉ khiến cho cơ thể thiếu hụt năng lượng và tâm trạng, mà còn ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc, sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
- Hầu hết người lớn cần 7 - 8 tiếng một đêm và khoảng một phần ba số người lớn thường xuyên than phiền về vấn đề mất ngủ, 10-15% chuyển thnahf thể mạn tính.
- Nguyên nhân của mất ngủ thường là do căng thẳng, stress, lo lắng, trầm cảm, do sử dụng chất kích thích, thuốc, thói quen ăn uống, sinh hoạt hoặc đau do bệnh lý gây mất ngủ.
2. Bài thuốc Toan táo nhân thang trị tâm phiền mất ngủ
- Thành phần:
Toan táo nhân 8-16 g (Sao kỹ)
Tri mẫu 12 g
Xuyên khung 6 g
Cam thảo 8 g
Phục linh 12 g
- Cách dùng: Cho Toan táo nhân vào 500ml nước đun lấy 400 ml, cho các vị thuốc khác vào đun tiếp lấy 300 ml, chia uống làm 3 lần khi thuốc còn ấm. Hoặc Toan táo nhân sao kỹ nghiền bột, các vị còn lại sắc uống trước khi đi ngủ 30 phút, uống cùng bột toan táo nhân.
- Công dụng: Dưỡng huyết an thần, thanh nhiệt trừ phiền.
- Chủ trị: Chứng tâm phiền gây mất ngủ, ngủ nhiều hay mơ, ngủ giật mình, lo sợ, đầu nặng nề, người phiền táo, hay tức giận, mạch huyền, tế sác.
- Phân tích bài thuốc: Bài thuốc có Toan táo nhân bổ can dưỡng huyết, làm quân dược. Xuyên khung hành khí đầu mục, sơ tán can uất làm giảm đau đầu, nặng đầu, làm thần. Tri mẫu tư âm giáng hỏa để thanh can dương; Phục linh hiệp trợ Táo nhân định tâm an thần, Cam thảo hoãn cấp điều trung. Phương thang kết hợp vừa hóa giải chứng can uất gây mộng mị, mất ngủ, đua đầu, dưỡng huyết ninh tâm.
- Bàn luận bài thuốc: Sách Kim quỹ yếu lược có ghi: “những người hư lao, hư phiền, không ngủ được thì phải dùng Toan táo nhân thang". Như vậy, bài thuốc dùng cho những người thể lực yếu, thể xác và tinh thần mệt mỏi vì bệnh tật hay già cả, mất ngủ, thao thức khó vào giấc, hoặc mất ngủ cả đêm. Thuốc này cũng được ứng dụng cho những người do hư lao mà mất ngủ, thần kinh suy nhược, đổ mồ hôi trộm, hay bị quên, hoảng hốt, mạch tim tǎng vọt, chóng mặt, hay mơ mộng, bị chứng thần kinh v.v...
- Chống chỉ định: Những người bị ỉa chảy kỵ dụng do toan táo nhân có tĩnh hạ hoãn mạnh.
- Gia giảm: Trên lâm sàng thường gia giảm thêm các vị thuốc khác như: hợp hoan bì, chu sa, đương quy, bạch thược, uất kim,..