Cây thuốc Nam “Thanh hao hoa vàng” tên khoa học là Artemisia annua L., còn có tên gọi khác là thanh cao hoa vàng, thuộc họ Cúc. Cây mọc hoang và được trồng nhiều ở một số địa phương nước ta.
Cây thuộc thảo, thường cao 1,5-2m. Toàn thân có mùi thơm nhẹ. Lá mọc cách, phiến lá xẻ lông chim 2 lần, thành những dải hẹp, có lông mềm bao phủ. Cụm hoa hợp thành 1 chùy kép. Mỗi cành nhỏ có nhiều cụm hoa. Mỗi cụm hoa có nhiều hoa.
Bộ phận dùng: Lá. Thu hoạch vào thời kỳ bắt đầu có nụ (hàm lượng Artemisinin 1,6% trong lá khô).
Thành phần hóa học: Hợp chất sesquiteroenlacton, tinh dầu.
Công dụng: Nhân dân thường dùng Thanh hao để trị sốt, vàng da, đổ máu cam, đi ngoài ra máu, mụn nhọt lở ngứa, ăn không ngon, tiêu hóa kém. Thanh hao hoa vàng được trồng để lấy nguyên liệu chiết xuất artemisinin làm thuốc chống sốt rét. Từ artemisinin bán tổng hợp ra artesunat, dạng viên nén, thuốc tiêm.
Cách dùng, liều lượng: Ngày 6-12g, dạng thuốc sắc.
Bài thuốc Nam:
1. Trị đau trong xương do nhiệt, ngày nhẹ đêm nặng: Thanh hao 10g, Sơn chi tử nhân 10g, Miết giáp 10g, Hoàng kỳ 10g, Tang bạch bì 10g, Bạch truật 10g, Tri mẫu 10g, Hoàng liên 4g, Sài hồ 7g, Long đởm thảo 7g, Cam thảo 7g. Sắc nước uống mỗi ngày một thang đến khi khỏi.
2. Chống sốt, nhức đầu, miệng khát do nắng nóng: Thanh hao 10g, Bạch phục linh 10g, Bạch biển đậu 10g, Liên kiều 10g, dưa hấu 10g (tươi 50g), Cam thảo 6g, Thông thảo 6g, Hoạt thạch (tán nhỏ 12g). Sắc nước uống mỗi ngày 1 thang.
3. Cắt cơn sốt rét: Thanh hao 40g, cắt nhỏ ngâm nước 1 giờ rồi sắc uống. Mỗi ngày 1 thang.
Chú ý: Đông y dùng cành mang lá, hoa phơi khô của cây Artemisia carvifolia Wall. = Artemisia apiacea Hance. Với tên gọi là thanh cao, thanh hao.