Pháp phương Đông y điều trị tiêu chảy cấp

Thứ tư, 25/04/2018 | 09:03

Tiêu chảy là bệnh hầu như ai cũng từng gặp vài lần, đặc biệt các trẻ nhỏ khó tránh được. Bệnh có thể xảy ra trong một vài ngày nhưng nếu không điều trị đúng cách có thể kéo dài hàng tuần gây tình trạng mất nước và các chất điện giải gây nguy hiểm tới sức khỏe. Vậy điều trị tiêu chảy như thế nào cho hợp lí?

PHÁP PHƯƠNG ĐÔNG Y TRỊ TIÊU CHẢY CẤP

Theo đông y, tiêu chảy thuốc phạm vi chứng tiết tả, nguyên nhân do hàn thấp, thấp nhiệt hoặc thực tích gây ra. Tùy theo nguyên nhân và chứng trạng của bệnh nhân mà có pháp, phương điều trị thích hợp.

1. Do hàn thấp

-   Chứng trạng: Thường gặp tiêu chảy do nhiễm lạnh, lên men hơi… Bệnh nhân thấy đau đầu, đau mình mẩy, đau bụng, có thể đau quặn từng cơn hoặc đau âm ỉ, bụng đau, sôi bụng, ỉa chảy, hơi sợ lạnh sợ gió, rêu lưỡi trắng dầy, tiểu tiện ít, mạch nhu hoãn hoặc phù hoãn.
-   Pháp chữa: Giải biểu tán hàn, phương hương hóa trọc.
-   Phương chữa:
+ Bài thuốc nam vườn nhà: Rau má sao vàng 10g, Hoắc hương 8g, Hương phụ 8g, Bạch biển đậu 12g, Hạt mã đề 8g, Gừng tươi 2g, Sa nhân 8g. Sắc uống ngày 1 thang, chia 2 lần uống lúc còn ấm nóng.
+ Bài thuốc đối pháp lập phương: Hoắc hương 40g, Hậu phác 12g, Tô diệp 10g, Trần bì 6g, Cát cánh 10g, Bạch chỉ 10g, Can khương 4g, Phục linh 8g, Bán hạ chế 6g, Đại táo 4 quả, Đại phúc bì 12g, Bạch truật 10g, Cam thảo 6g. Tán bột trộn đều, mỗi ngày uống 20g.
-   Phương châm: Châm tả các huyệt Thiên khu, Trung quản, Hợp cốc, Túc tam lí.

2. Do thấp nhiệt

-   Chứng trạng: ỉa chảy nhiễm trùng gây nên. Bệnh nhân xuất hiện nôn mửa, ỉa chảy nhiều lần, dân gian gọi “miệng nôn trôn tháo”, phân vàng có hạt mùi thối, nóng đỏ, rát hậu môn, rêu lưỡi vàng dầy, tiểu tiện ít đỏ bụng đau, mạch sác.
-   Pháp chữa: Thanh nhiệt hóa thấp, phương hương hóa trọc
-   Phương chữa:
+ Bài thuốc nam: Bột đỗ ván trắng: Đỗ ván trắng 20g, Sa nhân 12g, Thảo quả 12g, Ô mai 12g, Sắn dây 12g, Cam thảo 6g. Tán bột làm thành viên, mỗi ngày uống 20g với nước chè đặc.
+ Bài thuốc nam theo kinh nghiệm: Sắn dây 12g, Ngân hoa 12g, Mã đề 10g, Rau má sao 12g, Cam thảo dây 10g, Hậu phác 12g, Hoàng liên 10g. Sắc uống ngày 1 thang.
+ Bài thuốc: Cát căn cầm liên thang: Cát căn 12g, Hoàng liên 8g, Hoàng cầm 12g, Nhân trần 20g, Kim ngân hoa 16g, Cam thảo 6g, Mộc thông 12g, Hoắc hương 6g. Sắc uống ngày 1 thang.
-   Phương châm: châm tả Nội đình, Âm lăng tuyền, Thiên khu, Trung quản, Hợp cốc, Túc tam lý.

3. Do bội thực

Hay gặp do ăn uống thức ăn nhiều thịt, mỡ, sữa liên tục quá mức mà gây bệnh.
-   Chứng trạng: đau bụng nhiều, phân thối, chướng bụng, ợ hơi, đại tiện xong đỡ đau, mạch huyền sác hay trầm huyền.
-   Pháp chữa: Tiêu thực đạo trệ
-   Phương chữa:
-   + Bài thuốc nam theo kinh nghiệm: Vỏ rụt 12g, Thần khúc 8g, Thảo quả 8g, Can khương 6g, Lá ổi 8g, Hoắc hương 8g. Tán bột làm viên, ngày uống 8-10g.
+ Bài thuốc: Chỉ thực tiêu đạo hoàn: Chỉ thực 8g, Bạch truật 12g, Phục linh 6g, Hoàng cầm 8g, Hoàng liên 8g, Trạch tả 8g, Thần khúc 8g, Đại hoàng 6g. Tán bột làm viên, uống ngày 20g.
-   Phương châm: châm tả các huyệt Thiên khu, Trung quản, Túc tam lí, tam âm giao, Thái bạch.

Như vậy mỗi thể tiêu chảy có bài thuốc khác nhau, tuy nhiên trong quá trình tiêu chảy mất nước và muối nên cần bổ sung nước, các vitamin thông qua việc ăn cháo loãng, hoa quả giúp thăng bằng nước trong cơ thể. Ngoài ra cần chú ý không ăn các đồ tanh sống lạnh, các thực phẩm đóng hộp, các thực phẩm hết hạn sử dụng.

Bác sĩ: Thúy Hường (Thọ Xuân Đường)