XƠ GAN CỔ TRƯỚNG LÀ BỆNH GÌ ?
Xơ gan cổ trướng hay còn gọi xơ gan mất bù là giai đoạn cuối của bệnh xơ gan - khi khả năng hồi phục và thải độc ra khỏi cơ thể của gan không còn. Ở giai đoạn này, nếu người bệnh không được kịp thời điều trị, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể gây tử vong. Vì vậy, việc hiểu đúng về căn bệnh xơ gan cổ trướng này là điều vô cùng cần thiết, chúng sẽ giúp ích rất nhiều cho bạn đọc cũng như những người bệnh đang bị xơ gan có thêm kiến thức để phòng và điều trị bệnh được hiệu quả hơn. Hãy cùng Nhà thuốc Thọ Xuân Đường tìm hiểu ngay nhé!
Xơ gan cổ trướng là gì?
Xơ gan cổ trướng hay còn được biết đến với tên gọi khác đó là xơ gan mất bù. Đây là tình trạng xuất hiện khi bệnh nhân mắc phải bệnh xơ gan ở giai đoạn cuối. Lúc này các tế bào ở gan và những nhu mô hầu hết đều đã bị tổn thương nghiêm trọng, đa phần sẽ mất đi hoàn toàn chức năng và không còn khả nặng để phục hồi trở lại. Hiện tượng này sẽ làm cho người bệnh cảm thấy rất đau đớn và mệt mỏi, ảnh hưởng nặng đến sức khỏe và thể trạng của bệnh nhân.
Cổ trướng hình thành do sự tích lũy tụ dịch gây ra tình trạng phình to ở ổ bụng. Ở người khỏe mạnh, khoang màng bụng giữa lá thành và lá tạng là một khoang ảo không có nước, nếu có chỉ là một chút dịch nhầy bôi trơn. Nếu giữa lá tạng và lá thành của màng bụng xuất hiện một lượng dịch thì gọi là tràn dịch màng bụng hay cổ trướng. Dịch màng bụng hay dịch cổ trướng có một lượng lớn protein dạng albumin, màu vàng nhạt.
Cơ chế hình thành bệnh xơ gan cổ trướng
Ở người bình thường, nước luôn giữ trong lòng mạch, không bị thoát qua thành mạch ra ngoài là vì áp lực mao mạch và áp lực keo luôn được cân bằng. Áp lực thủy tĩnh đẩy nước và các chất ra khỏi mao mạch, ngược lại, áp lực keo (chủ yếu là Albumin) có xu hướng giữ nước và các chất ở lại mao mạch. Hai yếu tố này góp phần cân bằng điều chỉnh để nước luôn được giữ trong lòng mao mạch.
Ở người mắc xơ gan cổ trướng, khi thương tổn dần lan rộng, tình trạng mất bù sẽ xảy ra và gan không còn khả năng hoạt động bình thường nữa. 80 - 90% mô gan sẽ bị tổn thương vĩnh viễn trước khi có tình trạng mất bù và 85% số bệnh nhân gặp chứng cổ trướng trong giai đoạn xơ gan mất bù này. Áp lực thủy tĩnh sẽ tăng cao ở người bị mắc xơ gan nên nước và các chất bị đẩy ra khỏi lòng mạch, đồng thời áp lực keo giảm đi do Albumin huyết tương giảm nên còn không giữ được nước và các chất bên trong lòng mạch. Từ đó, nước và các chất thoát ra bên ngoài tràn vào khoang màng bụng của người bệnh hình thành cổ trướng.
Triệu chứng bệnh xơ gan cổ trướng như thế nào?
Khi bệnh xơ gan đã tiến triển sang giai đoạn xơ gan cổ trướng, việc điều trị sẽ khó khăn hơn do các tế bào gan đã xơ hóa hoàn toàn, chức năng gan bị suy giảm nhanh chóng. Ở giai đoạn này, khoảng 80% – 90% cấu trúc gan đã bị xơ hóa, không còn khả năng hồi phục và dễ dàng nhận thấy các triệu chứng xơ gan cổ trướng như:
Xuất huyết nội tạng
Có tới 50% người bệnh xơ gan cổ trướng bị xuất huyết nội tạng. Nguyên nhân do tăng áp tĩnh mạch cửa của gan làm cho hệ thống tĩnh mạch dạ dày, ruột bị áp lực, giãn ra và phồng to. Các tĩnh mạch này có thành rất mỏng nên dễ vỡ dẫn tới tình trạng xuất huyết. Các biểu hiện như nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen.
Bụng trướng - cổ trướng
Có tới 85% người bệnh ở giai đoạn này có triệu chứng trên, biểu hiện bụng ngày càng to ra, da bụng căng trướng vì chứa nhiều ổ dịch. Mạch máu rõ hơn ở hai bên mạn sườn. Nước và các chất thoát ra ngoài khoang màng bụng hình thành cổ trướng. Dịch cổ trướng tập trung ở khoang bụng và gây áp lực vào vòng bụng khiến người bệnh cảm thấy rất đau đớn và khó chịu. Nếu dịch trong bụng quá nhiều cần có biện pháp chọc hút dịch để người bệnh bớt cảm giác khó chịu.
Phù
Bệnh nhân bị phù một hoặc cả hai chân, phù mềm khi ấn vào có vết lõm, mất 1 – 2 phút vết lõm mới biến mất, sau có thể phù toàn thân do chức năng gan bị suy yếu nghiêm trọng.
Vàng da, vàng mắt
Xơ gan cổ trướng làm người bệnh bị vàng da, màu da chuyển sẫm màu và dần chuyển sang vàng nghệ. Không những da mà mắt, móng tay cũng chuyển sang màu vàng. Do chức năng gan dần bị tê liệt làm cho giải độc gan và hoạt động của ống mật không còn đảm bảo dẫn tới tình trạng gây tích tụ bilirubin trong gan gây vàng da, vàng mắt.
Não gan
Đây là biến chứng nguy hiểm của xơ gan cổ trướng, ở giai đoạn mất bù chức năng của gan không còn khiến cho các độc tố trong cơ thể đặc biệt là amoniac tích tụ và tăng cao trong máu gây nên chứng não gan. Người bệnh bị mất ý thức về hành vi, tinh thần không sáng suốt, mệt mỏi, mắt mờ. Nếu không có sự can thiệp kịp thời một cơn co giật nguy hiểm sẽ xảy ra và có thể dẫn tới tử vong.
Triệu chứng khác
Ngoài những triệu chứng trên người bệnh còn có thể xuất hiện các dấu hiệu như viêm phúc mạc vi khuẩn do nhiễm trùng dịch báng, suy thận, thiếu mái, sao mạch trên da, môi, lưỡi, niêm mạc mắt nhợt nhạt, buồn nôn, tiêu chảy, chán ăn, sụt cân, bầm xuất huyết dưới da, phân nhạt màu giống đất sét.
Cần làm gì khi bị xơ gan cổ trướng?
Khi phát hiện bệnh đã tiến triển tới giai đoạn cổ trướng thì cơ hội chữa khỏi bệnh là vô cùng dè dặt. Việc điều trị giai đoạn này thường giúp giảm đau đớn cho người bệnh, giảm thiểu các biến chứng có thể xảy ra và ngăn chặn hình thành ung thư gan. Tùy vào thể trạng của người bệnh mà sẽ áp dụng các phương pháp điều trị khác nhau. Một chế độ dinh dưỡng hợp lý, không sử dụng chất kích thích, rượu bia, kiêng đồ dầu mỡ, cay nóng... kết hợp tập luyện thể dục nhẹ nhàng sẽ giúp ích cho người bệnh.
BS Thu Thủy
Để được tư vấn về các vấn đề sức khỏe vui lòng liên hệ
NHÀ THUỐC ĐÔNG Y GIA TRUYỀN THỌ XUÂN ĐƯỜNG
Số 5 - 7 Khu tập thể Thủy sản, Ngõ 1 Lê Văn Thiêm, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội.
Hotline: 0943986986 - 0937638282