Các bài thuốc Đông y chữa bệnh từ cây quýt

Cây Quýt thuộc họ Cam, tác dụng ăn quả và làm thuốc. Cây quýt nhỏ, thân cành có gai. Lá đơn mọc so le, mép khía răng cưa, vỏ có mùi thơm đặc biệt. Hoa nhỏ có màu trắng, mọc đơn độc ở kẽ lá. Quả hình cầu, hơi dẹt, màu vàng cam hay vàng đỏ. Vỏ mỏng nhẵn hay hơi sần sùi, dễ bóc. Mùi thơm ngon, nhiều hạt.

Sử dụng vỏ quả chín phơi khô, để lâu (Trần bì). Hạt quýt phơi khô (Quất hạch). Vỏ quả Quýt còn xanh (Thanh bì), lá Quýt (Quất diệp).

Thành phần hóa học: Tinh dầu, flavonoid, acid hữu cơ...

Công dụng: Chữa tiêu hóa kém, ngực bụng đầy, ợ hôi, nôn mửa, tiêu chảy, ho nhiều đờm.

Liều lượng: Ngày 4-12g. Dạng thuốc sắc, thuốc bột.

Các bài thuốc Đông y:
-    Chữa bế kinh phụ nữ khi 2-3 tháng không có kinh hoặc có kinh ra rất ít, máu kinh đen và hòn cục hôi tanh như máu cá, bụng đau và căng tức: Trần bì 10g, Hương phụ chế 16g, Trầm hương 10g, Ô dược 20g, Cam thảo 8g, Sa nhân 16g. Tất cả các vị thuốc sấy khô, tán mịn. Ngày uống 4-5 lần, mỗi lần 1 thìa cà phê.
-    Chữa sốt rét, da tái môi thâm, hay lên cơn sốt rét cách nhật, mỗi lần lên cơn rét lạnh run, sau đó lên cơn sốt cao: Trần bì 12g, Sài hồ 20g, hoàng cầm 16g, Bán hạ chế 8g, Hoàng đắng 16g, Cam thảo nam 20g, Mạch môn 20g, Xạ can 10g, Thường sơn 16g, Ý dĩ 20g, Chỉ xác 12g. Ngày uống 1 thang, mỗi thang sắc 2 lần.
-    Đau dạ dày – đau vùng thượng vị, đầy tức hông sườn, đầy chướng bụng, ợ hơi, ợ chua, người dễ cáu gắt tức giận: Trần bì 12g, Sài hồ 20g, Hương phụ 16g, Rau má 16g, Gừng tươi 8g, Hòe hoa 10g, Mộc hương 8g. Sắc uống ngày 1 thang.
-    Chữa rong kinh phụ nữ sau hành kinh, kinh kéo dài nhiều ngày không dứt, lượng kinh ra nhiều, sắc mặt nhợt nhạt, mệt mỏi: Vỏ quýt 10g, Hương phụ 10g, Củ gió đất 10g, Huyết rồng 12g, Hoàng đằng 12g, kết hợp Ngải cứu, Trắc bách diệp, Kinh giới tuệ mỗi thứ 12g sao đen. Sắc uống mỗi ngày 1 thang.