BỆNH DỊ ỨNG VỚI NGƯỜI CAO TUỔI

Bài đăng trên báo Người cao tuổi số 181 ngày 13/11/2018

Tuổi già thường phải đối mặt với tình trạng lão hóa toàn bộ cơ thể, đặc biệt là hệ thống miễn dịch. Sự lão hóa hệ thống miễn dịch, gây ra những thay đổi của các tế bào mà bị dị ứng là một rối loạn quá mẫn của hệ miễn dịch trong cơ thể. Hơn 10% NCT nước ta bị dị ứng thực phẩm không được; chẩn đoán và điều trị kịp thời. TS. Lương y Phùng Tuấn Giang – Chủ nhiệm Nhà thuốc dong y Thọ Xuân Đường sẽ tư vấn cách điều trị dị ứng Y học cổ truyền…

Bà Đặng T. Hồng Hà 68 tuổi Ngọc Hồi, Thanh Trì, Hà Nội: Tôi hay bị dị ứng khi ăn một loại thực phẩm lạ hay thời tiết thay đổi. Xin Lương y tư vấn cách điều trị bệnh này theo Y học cổ truyền? Cảm ơn Lương y.

TS. Lương y Phùng Tuấn Giang - Chủ nhiệm Nhà thuốc Thọ Xuân Đường. 

Y học hiện đại cho rằng bệnh dị ứng gây ra  do sự xâm nhập của một chất lạ đối với cơ thể, thường gọi là “dị nguyên". Các dị nguyên có thể xâm nhập vào cơ thể theo nhiều đường khác nhau như đường hô hấp (do hít phải), đường tiêu hóa (do ăn uống), do tiếp xúc qua da hoặc do còn trùng đốt (ong, kiến, rết)… Dị ứng là bệnh gặp quanh năm. Nhẹ thì ngứa ngáy, khó chịu, da mẩn đỏ, nổi mề đay từng vùng trên da hoặc toàn thân. Nặng thì nổi nhiều mụn ngứa, tạo thành các mụn nước, vỡ ra gây viêm nhiễm... Tỉ lệ mắc bệnh cao vào mùa Xuân, thời tiết giao mùa, mưa phùn, độ ẩm cao... Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ nhỏ và NCT. Trên thực tế hơn 10% NCT ở nước ta bị dị ứng thực phẩm mà không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, nên dẫn đến những hệ lụy đáng tiếc, ảnh hưởng đến sức khỏe.

Theo đông y, Tâm chủ huyết mạch, về tuần hoàn của huyết, mà huyết là đối tượng chính của bệnh dị ứng trong cơ thể: Huyết nhiệt sinh phong (huyết nóng sinh ra phong ngứa); Can tàng huyết (can chứa huyết), nên trước hết phải giải độc từ gan; Phế chủ bì mao (da, lông) là một trong những bộ phận trực tiếp bị dị ứng. Vì vậy, cần điều chính các tạng trực tiếp liên quan đến bệnh dị ứng là: can, tâm và phế.

Y học cổ truyền gọi bệnh Dị ứng là Mề đay, Phong chẩn, Phong chẩn khối,... Thường chia hai thể để điều trị:

•    Thể phong hàn

Bệnh nhân bị dị ứng nổi ban do lạnh (nhiễm lạnh do mưa, mùa lạnh, ngồi phòng lạnh,…). Thường da bị phát ban hơi đỏ hoặc trắng, phát bệnh khi gặp lạnh, lưỡi rêu trắng, mạch phù khẩn. Đây là thể phong hàn. 

Phép trị: Khu phong tán hàn, điều hòa dinh vệ. Có thể dùng bài thuốc “Quế chi thang gia giảm”, gồm: Quế chi 8g, Kinh giới 12g, Bạch thược 12g, Phòng phong 8g, Sinh khương 6g, Tế tân 6g, Ma hoàng 6g, Bạch chỉ 8g, Tử tô 12g, Đại tác 129, Xuyên khung 8g, Cam thảo 8g. Cho tất cả vào siêu đất hoặc ấm nhôm, để 600 ml nước sắc còn 200ml, chia hai lần uống trong ngày.

•    Thể phong nhiệt

Thế thứ hai là phong nhiệt: người bệnh bị nổi các nốt ban đỏ, nóng rát trên vùng da phát ban, miệng khô khát nước, phiền táo, bệnh tăng khi trời nóng, giảm khi chườm mát. Chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng, mạch phù sác. Phép chữa: Khu phong, thanh nhiệt lương huyết. Có bài thuốc “Tiêu phong tán gia giảm” điều trị chứng bệnh này: Kinh giới 12g, Phòng phong 12g, Ngưu bàng tử 12g, Thuyền thoái 8g, Sinh địa 16g, Thạch cao 2og, Đan bì 8g, Bạch thược 8g, Đại tảo12g. Sắc uống ngày 1 thang, cách sắc như trên.

Gia giảm: Nếu táo bón, thêm Đại hoàng 6g; nếu dị ứng do ăn uống thêm Sơn tra, Hoắc hương mỗi vị 8g; nếu mất ngủ gia Táo nhân (sao đen) 12g, Thảo quyết minh 12g. Nếu khát nhiều, da nóng kèm đau mỏi cơ bắp gia Cát căn 16g; nếu do uống rượu nhiều gia thêm Cây chó đẻ tươi 20g.

Sau khi uống theo phương thuốc trên một tháng, bệnh nhân có thể dùng Bán chi liên 40g, Bạch hoa xà thiệt thảo 20g dùng 1,5 - 2 lít nước sạch cho vào nấu sôi 10-15 phút, lọc bỏ bã uống thay nước. Nếu có điều kiện, người bệnh có thể uống kết hợp Sâm Ngọc Linh, Nấm linh chi (20 -30g/ ngày) để tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.

Cây móng mèo, một loại thảo dược quý

Ngoài ra, còn có các bài thuốc nam được sử dụng trong dân gian cũng khá hiệu quả điều trị dị ứng như: Lá quao 12g, Cỏ mực 16g, Cỏ lưỡi rắn 16g, Mắc cỡ (cả cây) 12g, Lá lốt 8g sắc uống như trên.

Người bệnh nên lưu ý: Bệnh dị ứng thường kèm theo ngứa, vì vậy khi ngứa nhiều, nếu dị ứng do hàn, người bệnh có thể xông bằng các lá thuốc dân gian như: Sả, lá chanh, lá bưởi, vỏ quýt... Với thể nhiệt có thể lau bằng nước lạnh cho vài hạt muối, không nên gãi vì sẽ tạo phản ứng gây cảm giác ngứa nhiều hơn.

Dinh dưỡng là thành trì bảo vệ hệ miễn dịch, với 3 vi chất quan trọng là vitamin D, kẽm và sắt. Vì vậy, nên bổ sung từ nguồn dưỡng chất có trong tự nhiên: Ở các loại cá (cá hồi, cá thu, cá mối, cá trích...) và các loại hạt (hạt lanh, hạt chia, óc chó; dầu hạt cải...). Ngoài ra,mỗi ngày nên uống 6-8 cốc nước lọc, tăng lượng probiotic hằng ngày bằng sữa chua. Ưu tiên các loại thực phẩm giàu chất xơ. Có thể sử dụng một số thảo được giúp tăng cường miễn dịch và chống viêm như trà xanh, dứa, nghệ, cây kế sữa, cây móng mèo...

Quý độc giả muốn được điều trị theo phương pháp Nam y cổ truyền có thể tìm đến Nhà thuốc Thọ Xuân Đường: Số 7 Khu Thủy sản, ngõ 46 phố Lê Văn Thiêm, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội.

Hotline: 0943406995 / 0937638282