Chữa bệnh bế kinh bằng Đông y
Con gái vào tuổi 18 nhưng chưa hành kinh hoặc đã có chu kỳ hành kinh, nhưng bỗng mất hành kinh từ 3 tháng trở lên, gọi là bế kinh. Trường hợp trên là bế kinh dạng nguyên phát, còn dạng sau là bế kinh kế phát. Theo Đông y, bế kinh chia thành chứng hư và thực. NGười chứng hư là: can thận bất túc, khí huyết như nhược, huyết hải không hư, âm hư huyết táo, vô huyết khả hạ; còn người chứng thực: khí trệ huyết ứ hàn thấp trở trị làm cho đường tiểu không thông, huyết kinh không thể thoát ra. Nguyên tắc điều trị bế kinh là: dạng hư thì bồi bổ và thông, dạng thực phải xổ cho ra.
I. Những điều cần biết
- Phải đảm bảo tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng hoặc bị kích thích để tránh khí huyết rối loạn, ảnh hưởng tới hành kinh bình thường.
- Phải tập thể dục và lao động thể lực hợp lý để nâng cao thể chất, bảo đảm khí huyết vận hành bình thường. Chú ý kết hợp lao động và nghỉ ngơi, không lao động quá mức.
- Người suy nhược thể chất, phải tăng cường bồi dưỡng, có thể ăn những thực phẩm có tác dụng bổ thận, hoạt huyết thúc kinh như: cá có vây, sò biển, con hàu, ô tặc, ếch, tôm, sơn tra, hạt đào…
- Tích cực điều trị các bệnh mãn tính khác.
- Người béo phải hạn chế ăn, ít ăn những thực phẩm ngọt và giàu dinh dưỡng và mỡ. Đồng thời tìm mọi cách giảm béo.
- Sinh đẻ có kế hoạch, tránh nạo thai nhiều lần.
II. Đông y chữa bệnh bế kinh
1. Chữa bằng các bài thuốc Đông y
- Thục địa 18g, đương quy 15g, cẩu kỷ tử 12g, nữ trinh tử 24g, sắc uống ngày 2 lần, dùng cho người can thận bất túc.
- Hoàng kỳ 30g, đẳng sâm 15g, đương quy 30g, ích mẫu thảo 15g, hương phụ 12g sắc uống ngày 2 lần, dùng cho người khí huyết hư nhược.
- Đương quy 15g, cỏ ích mẫu 30g, sắc uống, ngày 2 lần, dùng cho loại khí trệ huyết ứ.
- Tây thảo 30g, rượu vang 15g. Nấu lên, uống làm 2 lần, dùng cho loại khí trệ huyết ứ.
- Phụ tử 9g, ba kích nhục 12g, nhục quế 3g (cho sau), can khang 5g, trạch lan diệp 10g, hoa hồng 10g, khương truật 12g, sắc uống, ngày 2 lần, dùng cho loại hàn thấp trở trệ.
2. Chữa theo cách ăn
- Ô tặc ngư 1 con, đào nhân 9g, trước hết rửa sạch điểu tặc ngư rồi nấu với đào nhân chín rồi cho gia vị, vớt bã thuốc, ăn cá và uống canh. Dùng cho người can thận bất túc.
- Ô cốt kê nhục 250g, xơ mướp 100g, lụa mề gà 10g, cho nước vào nấu chín để ăn, chữa người khí huyết hư nhược.
- Trứng gà 2 quả, cỏ ích mẫu 30g, xuyên khung 9g tất cả cho vào luộc chín lấy trứng bóc vỏ, lại đun tiếp 10 phút, ăn trứng uống nước ngày 1 lần. Dùng cho người khí trệ huyết ứ.
- Gạo nếp 50g, đậu bẹt trắng 15g, hạt y dĩ 50g, sơn tra tươi 15g, hồ tiêu 3g, đường đỏ 30g tất cả nấu cháo để ăn, mỗi tháng 7 lần. Dùng cho người hàn thấp trở trệ.
3. Chữa bên ngoài
- Vỏ ngô đồng thối 150g, a ngụy 90g, trước tiên nấu vỏ ngô đồng thối lấy nước đặc cho a ngụy vào nấu thành cao bôi lên miếng vải vuông độ một thốn, dán vào huyệt quan nguyên, mỗi đợt từ 2-3 ngày.
- Hồ tiêu trắng, hoàng đan, hỏa tiêu, mỗi thứ 9g, nghiền thành bột, làm thành 3 miếng bánh mỏng, mỗi lần 1 tờ dán vào rốn sau 24 giờ thay 1 tờ làm liền trong 3 ngày.
- Hương phụ 2g, đào nhân 1g, đỉa 1 con, thuốc nghiền thành bột rồi giã cùng với đủa thành cao buộc vào rốn, ngoài dán bằng cao giảm đau, 2-3 ngày thay 1 lần.
- Bồ hoàng, ngũ linh chi, suyên sơn giáp, mỗi thứ 2g tất cả nghiền thành bột dán vào rốn bằng miếng cao giảm đau.
III. Những điều cần tránh
- Trước hết tránh nhầm lẫn từ có thai, lại đi chữa bế kinh, sau nữa là tắt kinh khi ngừng cho con bú hoặc thiếu nữ sau khi có kinh trong một đoạn thời gian có hiện tượng tắt kinh, hoặc cá biệt có phụ nữ do hoàn cảnh sinh hoạt thay đổi mà gặp 1-2 lần kinh nguyệt không ra mà không có lý do gì thì đều là bình thường, không coi đó là bế kinh.
- Người liên tục uống thuốc tránh thai cũng có thể dẫn đến bế kinh, chỉ cần sau khi ngừng thuốc thì hành kinh lại có không cần phải chữa trị.
- Không nên lạm dụng các loại thuốc kích tố.
- Không có kinh thì đừng có lạm dụng cách công phá, sẽ tổn thương đến chính khí, bế kinh càng nặng thêm.
- Người chứng hư thì phải tẩm bổ, nhưng không được chỉ có bổ, sẽ làm nóng tinh huyết cũng dẫn đến bế kinh.
- Người bế kinh dạng nguyên phát, nếu sau khi tự chữa không có kết quả thì không nên cố chữa, phải đến bệnh viện kiểm tra để trừ bế tỏa màng trinh, bế tỏa âm đạo và tử cung bẩm sinh phát triển không tốt.