Atiso
Mô tả: Cây thảo sống nhiều năm, có thể tới 2m. Thân thẳng và cứng, được phủ lớp lông trắng mịn, có khía dọc. Lá xẻ, thùy sâu, răng cưa không đều. Mặt trên màu xanh lục, mặt dưới lông trắng. Cụm hoa to, mọc ở ngọn thân, màu đỏ tím hoặc tím nhạt. Lá bắc phía ngoài cụm hoa rộng, dày và nhọn. Đế cụm hoa nạc, phủ dày lông tơ. Quả nhẵn bóng, màu nâu sẫm.
Atiso - Cynara scolymus L.
Bộ phận dùng: Lá (Folium Cynarae scolymi), Hoa (Flos Cynarae scolymi), Rễ (Radix Cynarae scolymi).
Thành phần hóa học chính: Flavonoid, cynarin, các acid hữu cơ, pectin, chất nhầy...
Công dụng: Thông mật, thông tiểu, dùng cho người yếu thận, gan, làm hạ cholesterol. Cụm hoa dùng trong chế độ ăn kiêng của bệnh nhân tiểu đường phòng bệnh xơ vữa động mạch.
Cụm hoa Atiso dùng trong chế độ ăn kiêng của bệnh nhân tiểu đường
Cách dùng, liều lượng: Ngày 6-12g dưới dạng thuốc sắc, cao mềm hay chè thuốc, dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác. Các chế phẩm cao actiso dưới dạng viên nang và các chế phẩm dạng trà thuốc đang rất phổ biến.
Bài thuốc:
1. Chữa gan nhiễm mỡ, người béo tăng cân bụng to: Hoa Atiso 20g, Rau má 20g, Nhân trần 20g. Sắc uống 1 thang mỗi ngày.
2. Chữa gan nhiễm mỡ: Atiso 12g, Bạch thược 12g, Bạch linh 12g, Uất kim 12g, Cam thảo 6g, Gừng 8g, Bạch truật 12g, Sài hồ 12g, Đường quy 12g. Sắc uống 1 thang mỗi ngày.
3. Hạ cholesterol, ure huyết, và những thành phần thường có nồng độ cao trong máu của những bệnh nhân bị tiểu đường: Cụm hoa Atiso 8-10g. Sắc uống hàng ngày.
4. Thuốc lợi mật, sử dụng cho các trường hợp viêm gan, viêm túi mật hoặc chức năng của gan mật kém, thuốc lợi tiểu dùng trong điều trị bệnh phù và thấp khớp: Thân, lá và rễ Atiso 10-12g. Sắc uống hàng ngày.