BỆNH XƠ GAN THEO ĐÔNG Y

Xơ gan ngày càng gặp nhiều hơn không chỉ ở nam giới thường xuyên uống rượu bia, mà còn ở cả phụ nữ. Bởi nguyên nhân gây xơ gan có rất nhiều như: Viêm gan virus A, B, C, D, viêm gan do uống rượu bia, viêm gan do thuốc, viêm gan tự miễn…

Theo đông y, xơ gan được mô tả trong chứng hoàng đản (vàng da), tích tụ, hiếp thống. Do cơ thể cảm thụ thấp nhiệt tà ảnh hưởng tới chức năng sơ tiết của Can, Can khí không sơ tiết khiến cho Tỳ vị không vận hóa thủy cốc đưa đến Thấp và Nhiệt. Thấp nhiệt uất kết đưa đến hoàng đản, lâu ngày khiến hao tổn khí huyết của Tỳ Vị từ giáng nạp thủy cốc – vận hóa thủy cốc – thăng thanh giáng trọc – vận hóa thủy thấp – thống nhiếp huyết đến chủ cơ nhục tứ chi đều bị tổn thương, đưa đến chán ăn, đầy bụng, nôn mửa, tiêu phân sống, bụng chướng căng, dễ xuất huyết, gầy sút…Chưa kể bệnh còn do ẩm thực thất thường, rượu bia quá độ làm tổn hại công năng Tỳ Vị.

Dựa theo nguyên nhân và triệu chứng của bệnh nhân, đông y chia xơ gan ra làm các thể tương ứng với các bài thuốc cụ thể cho từng trường hợp.

1.    Xơ gan chỉ có dấu hiệu tiêu hóa can uất tỳ hư, can tỳ bất hòa

-    Thể này bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng: Sắc mặt ám tối (vàng sạm da), đầu choáng mệt mỏi, ăn uống kém, chán ăn, đau tức vùng hạ sườn phải (vùng gan), đau tức vùng thượng vị (vùng tỳ vị), ợ hơi hoặc ợ chua, bụng chướng căng, chậm tiêu, đại tiện lỏng, rêu lưỡi mỏng, mạch huyền tế.
-    Pháp điều trị: Sơ can kiện tỳ
-    Phương thuốc: Tiêu giao tán gia giảm

2.    Xơ gan có dấu hiệu tăng áp lực tĩnh mạch cửa khí trệ huyết ứ

-    Bệnh nhân có triệu chứng đau vùng hạ sườn phải nhiều, bụng trướng căng, người gầy, lách to, môi lưỡi tím, mạch tế.
-    Pháp điều trị: Hành khí hóa ứ (Sơ can lý khí hoạt huyết)
-    Phương thuốc: Cách hạ trục ứ thang gia giảm

3.    Xơ gan cổ chướng

•    Thể âm hư thấp nhiệt: 

-    Bệnh nhân có sắc mặt vàng tối, chảy máu cam, chảy máu chân răng, cổ chướng, chân phù, sốt hâm hấp hoặc sốt cao, phiền táo, miệng họng khô, lợm giọng, tiểu tiện đỏ ít, đại tiện táo, chất lưỡi đỏ, ít rêu, mạch huyền tế sác.
-    Pháp trị: Tư âm lợi thấp (Thanh nhiệt hóa thấp, dưỡng âm lợi thủy)
-    Phương thuốc: Lục vị địa hoàng thang gia giảm

•    Thể thận dương hư

-    Bệnh nhan mệt mỏi, ăn kém, bụng chướng, chân phù, tiểu tiện ít, đại tiện lỏng, người sợ lạnh, sắc mặt vàng hoặc xanh nhợt, chất lưỡi nhạt hoặc bệu, rêu trắng mỏng, mạch trầm tế.
-    Pháp trị: Ôn dương hành thủy
-    Phương thuốc: Phụ tử trung thang gia giảm

•     Thể cổ chướng nhiều

-    Bệnh nhân thấy cổ chướng tăng nhanh, bụng đầy chướng không nằm được, tiểu tiện ít, đại tiện không thông, mạch huyền sác.
-    Pháp trị: Công hạ trục thủy
-    Phương thuốc: Thập táo thang

Tóm lại, xơ gan là bệnh khá nặng theo con mắt cả đông và tây y. Bệnh nhân khi xuất hiện các triệu chứng thường rầm rộ đồng thời, ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống. Tốt nhất nên phòng bệnh ngay từ hôm nay và điều trị bệnh gan ngay từ khi mới xuất hiện triệu chứng bất thường, khi bị xơ gan không tự ý điều trị mà cần tới bệnh viện, phòng khám uy tín khám và điều trị.

Bác sĩ: Thúy Hường (Thọ Xuân Đường)