CÁC NGUYÊN NHÂN GÂY HOÀNG ĐẢN HAY GẶP
Hoàng đản là một triệu chứng khá thường gặp của nhiều bệnh khác nhau. Hoàng đản có nghĩa là vàng da, có thể kèm theo vàng mắt hoặc không. Vậy nguyên nhân gây hoàng đản là gì? Cùng nhà thuốc Thọ Xuân Đường đi tìm câu trả lời nguyên nhân gây bệnh hoàng đản.
1. Hoàng đản do đâu mà có?
Hồng cầu là một tế bào máu có thời gian sống khoảng 90-120 ngày. Khi hồng cầu vỡ sẽ giải phóng hemoglobin. Sau đó Hemoglobin sẽ được chuyển thành Bilirubin gián tiếp. Qua sự chuyển hóa của gan Bilirubin gián tiếp sẽ được chuyển thành Bilirubin trực tiếp rồi chuyển xuống mật. Từ đường mật bilirubin đi xuống ruột và bị oxy hóa thành urobilinogen rồi chuyển thành stercobilin, 1 phần bị tái hấp thu lại vào máu và 1 phần đào thải qua nước tiểu.
Khi nồng độ bilirubin tăng cao trong máu sẽ khiến vàng da, nếu stercobilin trong phân tăng sẽ khiến phân có màu vàng sậm, nước tiểu vàng đậm nếu bilirubin trong nước tiểu tăng cao.
Như vậy hoàng đản là do bilirubin trong máu tăng. Vậy nguyên nhân nào khiến bilirubin tăng?
2. Nguyên nhân gây hoàng đản
Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau làm tăng bilirubin và sinh chứng hoàng đản như tan máu, vàng da sơ sinh, viêm gan cấp, viêm gan mạn, viêm gan nhiễm độc, xơ gan, ung thư gan, tắc mật, u đầu tụy, viêm tụy, viêm cơ oddi… Trong đó các nguyên nhân thường gặp nhất là:
- Hoàng đản do huyết tán
Các bệnh huyết tán: Thiếu men G6PD, tan máu tự miễn, tan máu do lạnh, bệnh huyết sắc tố F, bệnh Minkausy Chaufard
Đặc điểm chung: hoàng đản, có biểu hiện có thiếu máu như da xanh niêm mạc nhợt, người mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt. Khi khám lâm sàng có thể thấy lách to. Bệnh tái phát nhiều lần
Chẩn đoán: xét nghiệm huyết học về sức bền hồng cầu, hình thái và kích thước hồng cầu, tỉ lệ hồng cầu non. Xét nghiệm hóa sinh về sắt huyết thanh…
- Hoàng đản do viêm gan
Các bệnh viêm gan: Hay gặp nhất là viêm gan virus B, C cấp hoặc mạn. Ngoài ra có thể gặp viêm gan tự miễn, viêm gan do rượu
Đặc điểm: Hoàng đản thường xuất hiện sau các triệu chứng như sốt nhẹ, mệt mỏi, ăn kém.
Chẩn đoán: Xét nghiệm virus HBsAg, HCV
Xét nghiệm chức năng gan: men gan tăng
- Hoàng đản do tắc mật ngoài gan
Các bệnh lý: sỏi đường mật chính, u đầu tụy
Đặc điểm: Sỏi đường mật chính thường gây cơn đau quặn gan, sốt, hoàng đản. Bệnh hay tái phát. Chẩn đoán bằng siêu âm đường mật hoặc chụp Xquang đường mật có thuốc cản quang
U đầu tụy, ung thư đầu tụy thường gây hoàng đản ngày 1 tăng, ngứa, phân bạc màu. Khám thực thể có gan và túi mật to. Chẩn đoán bằng siêu âm và chụp CLVT ổ bụng
- Hoàng đản do nhiễm khuẩn cấp hoặc kí sinh trùng sốt rét
Đặc điểm: Hoàng đản do kí sinh trúng sốt rét thường gặp ở người đang sống hoặc từng sống ở vùng có sốt rét
Bệnh nhân thường có sốt cùng các cơn rét run, hoàng đản, đau cơ, chảy máu dưới da
Chẩn đoán: Xét nghiệm có kí sinh trùng sốt rét
Nước tiểu có protein, Ure máu tăng
Nói chung hoàng đản có thể là triệu chứng của một bệnh nguy hiểm cần phải điều trị kịp thời. Vì vậy khi xuất hiện triệu chứng hoàng đản không được chủ quan mà cần đi đến gặp bác sĩ để được tư vấn và cho làm các xét nghiệm cần thiết, giúp chẩn đoán sớm bệnh.
.gif)
