MỘT SỐ BÀI THUỐC TỪ CÂU ĐẰNG TRỊ BỆNH HIỆU QUẢ
Thảo dược thuốc quý ở Việt Nam rất phong phú với vô vàn vị thuốc khác nhau. Câu đằng là một vị thuốc quen thuộc đối với các bác sĩ đông y, được sử dụng trong rất nhiều trường hợp khác nhau. Cùng nhà thuốc Thọ Xuân Đường tìm hiểu một số bài thuốc từ Câu đằng giúp trị bệnh hiệu quả.
1. Tìm hiểu vị thuốc Câu đằng
- Danh pháp khoa học: Uncaria sp., họ Cà phê (Rubiaceae)
- Tên tường gọi: dây dang quéo, móc ớ, vuốt, pước câu…
- Mô tả dược liệu
Câu đằng là một dạng thân leo có lá mộc đối có cuống, hình trứng đầu nhọn, mặt dưới lá như có phấn, ở mặt lá có gai mọc cong xuống trông giống như lưỡi câu nên bà con vùng núi còn gọi là móc câu. Mỗi mấu có 1 gai hoặc 2 gai. Khi đến mùa hè hoa mọc ở ngọn cành hoặc kẽ lá đơn độc, cũng có khi mọc thành từng chùm, hoa có màu trắng vàng. Quả nang hình tròn có hạt.
Cây câu đằng thích mọc ở những nơi mát mẻ, hay mọc ở các cùng đối núi vùng Tây Bắc nước ta như Cao Bằng, Lòa Cai.
- Thu hái: Thường vào mùa xuân hoặc mùa thu người dân sẽ lấy phần cành có móc câu đem về cắt thành từng đoạn, sau đó phơi sấy khô.
- Tính vị quy kinh: Câu đằng có vị ngọt, tính hàn, quy kinh Can, Tâm Bào
- Tác dụng: thanh nhiệt bình can, trán kinh trừ phong, chống co thắt
- Ứng dụng lâm sàng: Dùng điều trị các chứng trẻ em bị kinh giãn, người lớn bị cao huyết áp, hoa mắt, chóng mặt
2. Các bài thuốc chứa Câu đằng trị bệnh
- Thiên ma câu đằng ẩm
Thành phần: Câu đằng 15g, Thiên ma 10g, Thạch quyết minh 30g, Chi tử 6g, Đỗ trọng 12g, Ngưu tất 8g, Hoàng cầm 8g, Tang kí sinh 10g, Dạ giao đằng 10g, Phục thần 8g, Ích mẫu thảo 6g.
Cách dùng: sắc uống ngày 1 thang
Tác dụng: Bình can tức phong
Ứng dụng điều trị trong các trường hợp can phong nội động, huyễn vựng, đau đầu, giật mình, mất ngủ
- Câu đằng đản hoàng thang
Thành phần: Câu đằng 6g, Thạch quyết minh 15g, Sinh địa 12g, Cam thảo sao 2g, Phục thần 12g, Mẫu lệ sống 12g, A giao 6g, Trứng gà 2 quả.
Cách dùng: Bỏ a giao ra nướng, trứng gà để riêng. Sau đó đem tất cả các vị thuốc còn lại sắc kỹ rồi gạn lấy nước rồi thêm a giao vào khuấy đều cho tan, sau đó tiếp tục đập trứng gà vào rồi khuấy đều. Uống nóng mỗi ngày 1 lần
Tác dụng: điều trị các chứng rối loạn cảm xúc, hay trầm uất buồn bực ở phụ nữ
- Ức can tán
Thành phần: Câu đằng 3g, Sài hồ 2g, Xuyên khung 3g, Đương quy 3g, Bạch truật 4g, cam thảo 2g.
Cách dùng: tán thành bột mịn, mỗi thang chia làm 4 lần uống trong ngày
Tác dụng: Trị các chứng trẻ nhỏ bị kinh giật sốt cao, sốt nóng, sốt rét, đau quặn bụng gồng cứng, nghiến răng, cắn chặt miệng, bụng chướng nôn mửa.
Ngoài ra dân gian còn sử dụng câu đằng để phối hợp với các thảo dược khác như cúc hoa, hạ khô thảo…để điều trị các chứng đau đầu, hoa mắt chóng mặt do cao huyết áp gây ra.