CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN UNG THƯ TUYẾN THƯỢNG THẬN

Ung thư tuyến thượng thận là một căn bệnh ác tính hiếm gặp, khó phát hiện và thường mang lại những rối loạn nặng về hormone trên cơ thể người bệnh. Tỉ lệ sống sót trên 5 năm của bệnh nhân ung thư tuyến thượng thận được ước tính là 65% khi khối u được phát hiện vẫn đang khu trú tại tuyến thượng thận, 44% khi khối u đã lan ra hạch bạch huyết lân cận và chỉ 7% khi khối u đã di căn ra các vùng khác trên cơ thể.

Thăm khám lâm sàng

Triệu chứng cơ năng

Các triệu chứng về nội tiết bao gồm hội chứng Cushing, hội chứng nam hóa ở nữ và chứng nữ hóa ở nam. Có khoảng 40-60% ung thư vỏ thượng thận có biểu hiện triệu chứng về nội tiết, mức độ và tính chất của các triệu chứng này tùy thuộc vào tuổi và giới của bệnh nhân.

Các biểu hiện lâm sàng như béo thân, mặt tròn đỏ, u mỡ sau gáy, rậm lông mi, tóc mai, râu, ria mép ở nữ, tóc sau gáy, trứng cá ở mặt, lưng.

Tăng huyết áp, tăng cân, mệt mỏi

Rạn da màu tím đỏ, sờ vào thấy mịn như lụa và lõm dưới mặt da. Vị trí thường gặp ở vùng bụng dưới hai bên, mặt trong của đùi 2 bên, khoeo chân, nếp lằn nách, lưng.

Rối loạn kinh nguyệt, vô kinh ở nữ và có hiện tượng nam hóa ở nữ giới như hói đầu phía trước, phì đại âm vật, bắp thịt nở nang, giọng nói trầm hơn. Hay rối loạn cương dương, phát triển ngực ở nam giới.

Triệu chứng thực thể

Khám bụng: Có thể sờ thấy u qua thành bụng, khoảng 50% ung thư vỏ thượng thận bệnh nhân tự sờ thấy khối u ở bụng hoặc do tình cờ chụp bụng.

Khám toàn thân: Đau bụng vùng thượng vị, sút cân, chán ăn, mệt mỏi. Tùy theo vị trí di căn mà có thể có các triệu chứng do di căn gây nên. Vị trí di căn thường gặp trong ung thư tuyến thượng thận là phổi (71%), hạch (68%), gan (42%) và xương (26%).

Các phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng

Chụp cắt lớp vi tính (CT - scanner)

Cho hình ảnh tuyến thượng thận khá rõ ràng và thường có thể xác nhận vị trí của ung thư. Bên cạnh đó, chụp CT cũng có thể giúp phát hiện ung thư đã di căn vào gan, hạch bạch huyết hoặc các cơ quan khác hay chưa.

Chụp cộng hưởng từ (MRI)

Chụp cộng hưởng từ (MRI) sử dụng sóng radio và từ trường nam châm mạnh thay vì tia X do đó MRI cung cấp nhiều thông tin hơn chụp CT vì nó có thể phân biệt ung thư tuyến thượng thận với khối u lành tính.  Ở những người nghi ngờ có khối u tuyến thượng thận, khi chụp MRI ở não, bác sĩ sẽ kiểm tra tuyến yên. Khi người bệnh có u ở tuyến yên thì sẽ có các triệu chứng và dấu hiệu tương tự như u tuyến thượng thận, do đó, bác sĩ sẽ phân biệt được bệnh u tuyến yên hay là u tuyến thượng thận.

X-quang ngực

Có thể cho thấy nếu ung thư đã lan đến phổi và để xác định người bệnh nặng về phổi hoặc tim.

Xét nghiệm máu và nước tiểu

Xét nghiệm máu và nước tiểu để đo mức độ hormone tuyến thượng thận rất quan trọng trong việc quyết định liệu một bệnh nhân có dấu hiệu và triệu chứng của ung thư tuyến thượng thận có mắc bệnh hay không. Đối với xét nghiệm nước tiểu, người bệnh được yêu cầu lấy tất cả nước tiểu trong vòng 24 giờ. Xét nghiệm máu và nước tiểu cũng quan trọng như xét nghiệm hình ảnh trong chẩn đoán ung thư tuyến thượng thận. Các bác sĩ có thể chọn các xét nghiệm để chỉ định dựa trên các triệu chứng của bệnh nhân. Nhưng thường thì các bác sĩ sẽ kiểm tra nồng độ hormone ngay cả khi không có triệu chứng của lượng hormone cao. Điều này là do các triệu chứng do lượng hormone bất thường có thể rất khó phát hiện và xét nghiệm máu có thể phát hiện ra những thay đổi này ngay cả trước khi các triệu chứng xảy ra.

Các xét nghiệm về máu và nước tiểu có thể cho biết mức độ bất thường của các hormone do tuyến thượng thận sản xuất, bao gồm: cortisol, aldosterone và androgen. Nếu người bệnh có khối u vỏ thượng thận, nồng độ hormone cortisol sẽ tăng cao sau khi làm nghiệm pháp. Nồng độ của một loại hormone khác được gọi là ACTH cũng được đo để giúp phân biệt khối u tuyến thượng thận với các bệnh khác có thể gây ra mức cortisol cao. Ở người bệnh có lượng aldosterone, androgen hoặc estrogen cao cho thấy có thể có khối u tuyến thượng thận sản xuất ra các chất này.

Sinh thiết tuyến thượng thận

Các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh có thể tìm thấy khối u, nhưng cách duy nhất để biết chắc chắn rằng khối u này là ung thư hay không thì cần phải có sinh thiết. Mẫu mô sinh thiết sẽ được đem đi phân tích để xác định xem có tế bào ung thư không và là loại tế bào gì.

BS Thu Thủy

Để được tư vấn về các vấn đề sức khỏe vui lòng liên hệ

NHÀ THUỐC ĐÔNG Y GIA TRUYỀN THỌ XUÂN ĐƯỜNG 

Số 5 - 7 Khu tập thể Thủy sản, Ngõ 1 Lê Văn Thiêm, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội.

Hotline: 0943986986 - 0937638282