ĐÁI THÁO NHẠT LÀ BỆNH GÌ, NGUYÊN NHÂN DO ĐÂU ?

Đái tháo nhạt là một bệnh lý mạn tính xảy ra do sự suy giảm hormone ADH trong quá trình chuyển hóa nước của cơ thể, hậu quả gây rối loạn và mất cân bằng nước trong cơ thể. Tình trạng mất cân bằng này sẽ dẫn đến các triệu chứng như người bệnh rất khát nước (kể cả sau khi vừa uống nhiều nước), đi tiểu nhiều lần trong ngày làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày và chất lượng sống của người bệnh. Vậy nguyên nhân nào gây bệnh đái tháo nhạt, hãy cùng Nhà thuốc Thọ Xuân Đường tìm hiểu nhé!

Bệnh đái tháo nhạt là gì?

Bình thường, cơ thể sản sinh ra một loại hormone được gọi là hormone chống bài niệu (antidiuretic hormone - ADH). Loại hormone này được sản xuất ở vùng dưới đồi và dự trữ ở tuyến yên trong não. Nó giúp thận giữ nước và làm cho nước tiểu trở nên cô đặc. Khi cơ thể khát nước hoặc mất nước nhẹ, mức ADH sẽ tăng lên, kích thích thận tái hấp thu nhiều nước hơn, làm cô đặc nước tiểu. Khi uống nhiều nước, mức ADH sẽ giảm xuống, cho phép tiểu nhiều hơn.

Đái tháo nhạt là tình trạng bệnh lý do rối loạn khả năng tái hấp thu nước ở ống thận, hậu quả của sự thiếu hụt hormone ADH tương đối hoặc tuyệt đối, dẫn đến người bệnh tiểu nhiều, tiểu loãng. Vì lượng nước tiểu thải ra nhiều hơn nên cơ thể sẽ mất nước, người bệnh trở nên khát nước và có xu hướng uống nhiều nước hơn.

Đái tháo nhạt được chia làm các dạng bệnh là đái tháo nhạt trung ương (cơ thể không sản sinh đủ lượng ADH) và đái tháo nhạt do thận (cơ thể sản sinh đủ lượng ADH nhưng thận phản ứng kém). Ngoài ra, đái tháo nhạt có thể xảy ra do dipsogenic không liên quan đến ADH ( do uống quá nhiều chất lỏng) và đái tháo nhạt thai kỳ ( xảy ra khi mang thai). Nếu bị đái tháo nhạt, bệnh nhân sẽ rơi vào tình trạng mất nước, nồng độ Natri và Kali trong máu trở nên mất cân bằng và tăng cao.

Nguyên nhân gây bệnh đái tháo nhạt

Đái tháo nhạt trung ương ( Đái tháo nhạt do thần kinh)

Nguyên nhân của đái tháo nhạt trung ương (Central diabetes insipidus) ở người trưởng thành thường là do tổn thương tuyến yên hoặc vùng dưới đồi. Những tổn thương này sẽ ảnh hưởng đến việc sản xuất, dự trữ và giải phóng hormone ADH của cơ thể. Những tổn thương dạng này thường là do phẫu thuật, tia xạ, do khối u (như u tuyến yên), do nhiễm trùng (như lao, viêm màng não), hoặc do chấn thương vùng đầu. Với trẻ nhỏ, nguyên nhân có thể là do một rối loạn di truyền. Tuy nhiên trong khá nhiều trường hợp, chúng ta không rõ nguyên nhân. Các tổn thương này sẽ phá vỡ quy trình sản xuất, dự trữ và giải phóng bình thường ADH.

Đái tháo nhạt ngoại vi ( Đái tháo nhạt do thận)

Đái tháo nhạt do thận xảy ra khi có khiếm khuyết trong ống thận - các cấu trúc trong thận bài tiết hoặc hấp thụ nước. Khiếm khuyết này làm cho thận không thể đáp ứng đúng ADH. Các lỗi có thể là do rối loạn hiếm gặp mang tính di truyền do đột biến dị truyền thụ thể AVP (di truyền tính lặn qua nhiễm sắc thể X) hoặc trong kênh chuyển hóa nước của ống thận (di truyền tính lặn qua nhiễm sắc thể thường) hay rối loạn thận mãn tính ( bệnh thân đa nang, thận xốp ở vùng tủy, tắc nghẽn đường dẫn tiểu, hoại tử nhú thận). Một số loại thuốc như lithium (điều trị bệnh tâm thần) và tetracycline cũng có thể gây ra đái tháo nhạt ống thận. Tuy nhiên có khoảng 25% các trường hợp đái tháo nhạt do thận không rõ nguyên nhân.

Đái tháo nhạt thai kỳ

Đái tháo nhạt thai kỳ rất hiếm gặp và chỉ xảy ra trong khi mang thai và khi một loại enzyme do nhau thai - hệ thống các mạch máu và các mô khác, cho phép việc trao đổi các chất dinh dưỡng và các sản phẩm chất thải giữa một người mẹ và em bé - phá hủy ADH ở người mẹ.

Chứng uống nhiều tiên phát

Tình trạng này còn được gọi là đái tháo nhạt dipsogenic hoặc uống nhiều do tâm lý, có thể gây ra việc bài tiết một lượng lớn nước tiểu loãng. Nguyên nhân của tình trạng này ít khi là do vấn đề với hormone ADH mà thường là do việc uống quá nhiều nước. Bản thân việc uống quá nhiều nước trong thời gian dài có thể gây tổn thương thận và làm giảm lượng ADH, làm cho cơ thể bạn không thể cô đặc nước tiểu được. Chứng uống nhiều tiên phát có thể là hậu quả của việc khát nước bất thường gây ra do tổn thương cơ chế điều chỉnh việc khát, nằm ở vùng dưới đồi. Uống nhiều tiên phát cũng có liên quan đến một số vấn đề về sức khỏe tâm thần.

BS Thu Thủy

Để được tư vấn về các vấn đề sức khỏe vui lòng liên hệ

NHÀ THUỐC ĐÔNG Y GIA TRUYỀN THỌ XUÂN ĐƯỜNG

Số 5 - 7 Khu tập thể Thủy sản, Ngõ 1 Lê Văn Thiêm, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội.

Hotline: 0943986986 - 0937638282