CƠ CHẾ HÌNH THÀNH SỎI MẬT

Sỏi mật là một căn bệnh đang có tỉ lệ gia tăng trong cộng đồng, nó có thể nằm ở túi mật, đường mật trong và ngoài gan. Có nhiều loại sỏi mật khác nhau được tạo nên theo các cơ chế riêng. Cùng nhà thuốc Thọ Xuân Đường tìm hiểu cấu tạo sỏi mật và cơ chế hình thành các loại sỏi mật.

1. Sỏi màu

Là những sỏi mật có thành phần cholesterol ít hơn 25%, gồm nhiều loại sỏi khác nhau là sỏi nâu, sỏi đen 

a. Sỏi nâu

Sỏi nâu được tạo thành sỏi nâu dựa trên sự tắc nghẽn đường mật kết hợp với sự có mặt của vi khuẩn thường là E.coli, Enterococcus, ký sinh trùng như giun đũa hay sán lá gan tạo ra men chuyển hóa bilirubin từ dạng kết hợp thành dạng tự do, kết hợp cùng với calcium trong túi mật tạo thành canxi bilirubinat kết tủa thành sỏi nâu.

Những sỏi nâu thường không có hình dạng cố định, dễ vỡ, thường có hình khối đa diện với nhiều mặt nhỏ. Những viên sỏi này có thể là xác hoặc trứng giun chết ở đường mật, kém cản quang. Đôi khi chúng không kết tinh mà đọng lại như cát hay bùn mật.

Sỏi nâu có thể nằm ở nhiều nơi khác nhau của đường mật hay túi mật. Nó cũng có thể xuất hiện ở những bệnh nhân mắc hẹp đường mật bẩm sinh hay mắc phải.

b. Sỏi đen

Sỏi đen thường hình thành khi đường mật bị nhiễm trùng, bilirubin chuyển từ dạng hòa tan thành dạng không hòa tan trong nước, chúng lại kết hợp với các tinh thể canxi và phosphat mà tạo thành sỏi có màu đen. 

Sỏi đen cũng có thể được tạo thành khi acid mật tăng cao, khả năng hòa tan của canxi giảm làm tăng lượng canxi carbonat cộng với việc túi mật giảm co bóp làm tăng nguy cơ kết tủa tạo sỏi.

2. Sỏi cholesterol

Là sỏi có thành phần Cholesterol >80%  chiếm phần lớn trong các loại sỏi mật. Bình thường trong dịch mật luôn cân bằng các yếu tố như cholesterol, muối mật và lecithin. Khi có sự mất cân bằng về nồng độ giữa 3 thành phần này khiến nồng độ cholesterol cao hơn mức bình thường và dễ dàng kết tinh tạo thành sỏi cholesterol.

Nguyên nhân gây ra cholesterol tăng cao thường do chế độ ăn quá nhiều chất béo, đồ dầu mỡ, mắc các bệnh gan thiếu men chuyển hóa lipod, do rối loạn lipid mà gây nên. Nguyên nhân cũng có thể do giảm bài tiết muối mật ở các bệnh hồi tràng, cắt hồi tràng.

3.  Sỏi hỗn hợp

Sỏi hỗn hợp được tạo thành bởi nhiều thành phần khác nhau gồm cholesterol, bilirubin, canxi phối hợp với nhau tạo thành. Nguyên nhân thường do ứ trệ lưu thông dịch mật mà khiến chúng lặng đọng và tạo thành sỏi. 

Để phòng ngừa sỏi mật nên giảm cân, điều chỉnh chế độ ăn và tăng cường sử dụng 1 số loại thảo dược như atiso, nhân trần để ngăn ngừa và điều trị sỏi mật.

Bác sĩ Thúy Hường

Để được tư vấn về các vấn đề sức khỏe vui lòng liên hệ 

NHÀ THUỐC ĐÔNG Y GIA TRUYỀN THỌ XUÂN ĐƯỜNG 

số 5 -  7 Khu tập thể Thủy sản, Ngõ 1 Lê Văn Thiêm, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội.

Hotline: 0943986986 - 0937638282