LÀM THẾ NÀO ĐỂ PHÂN BIỆT NHỒI MÁU NÃO VÀ XUẤT HUYẾT NÃO TRÊN LÂM SÀNG
Khi nhắc đến bệnh tai biến mạch máu não ( đột quỵ não) đa phần mọi người đều nghĩ đến tình trạng bệnh lý nghiêm trọng gây ảnh hưởng đến tính mạng và để lại những di chứng nặng nề cho người bệnh. Nhồi máu não và xuất huyết não là hai bệnh cảnh lâm sàng thường gặp trong bệnh lý tai biến mạch máu não, hai thể bệnh này có những triệu chứng tương đối giống nhau, dễ gây nhầm lẫn, có thể dẫn đến những sai sót trong việc chỉ định biện pháp điều trị thích hợp. Vậy làm thế nào để phân biệt nhồi máu não và xuất huyết não trên lâm sàng, hãy cùng Nhà thuốc Thọ Xuân Đường tìm hiểu nhé!
Nhồi máu não
Nhồi máu não chiếm từ 70-80% các trường hợp tai biến mạch máu não - đột quỵ não. Nhồi máu não não hay còn gọi là thiếu máu não cục bộ xảy ra khi có tình trạng giảm lưu lượng máu cung cấp đến cơ quan não một cách đột ngột khiến cho động mạch não bị thuyên tắc một phần hoặc toàn phần. Bệnh diễn ra trong một khoảng thời gian dài nhất định sẽ gây nên tình trạng thiếu máu, khiến các mô não bị thiếu oxy nuôi dưỡng và kết quả là hoại tử mô. Tình trạng thiếu oxy não hay thiếu máu não sẽ khiến cho não bộ bị tổn thương trầm trọng, dẫn đến một số bệnh lý nguy hiểm như hội chứng liệt nửa người, hôn mê, rối loạn một số chức năng trong cơ thể như thị giác hay ngôn ngữ.
Những căn bệnh làm gia tăng khuynh hướng hình thành cục máu đông bất thường hoặc bất kỳ căn bệnh nào gây tổn thương đến lớp lót trong của động mạch não (mạch máu não), khiến cho chúng bị tắc nghẽn đều yếu tố gây nhồi máu não. Bệnh tim, cholesterol cao, hút thuốc lá, bệnh mạch máu não, cao huyết áp, bệnh tiểu đường kiểm soát kém và chứng rối loạn đông máu là tất cả những yếu tố rủi ro dẫn đến nhồi máu não.
Xuất huyết não
Xuất huyết não hoặc tên gọi khác là xuất huyết nội sọ là một trường hợp khác của tai biến mạch máu não xảy ra khi máu thoát khỏi thành mạch máu não tràn vào nhu mô não một cách đột ngột gây tổn thương não cấp tính. Mặc dù tỉ lệ của xuất huyết não thấp hơn nhồi máu não rất nhiều, chỉ chiếm khoảng 20% nhưng tình trạng bệnh lý này có mức độ nguy hiểm cao hơn, biến chứng nặng nề và tỉ lệ tử vong cao.
Tình trạng xuất huyết não xảy ra khi gặp phải chấn thương, kích thích mô não gây ra phù não, tụ máu xuất hiện làm tăng áp lực lên nhu mô não và lưu lượng máu đến mô não cũng giảm đi, cuối cùng là chết tế bào. Vị trí có thể xảy ra xuất huyết não rất đa dạng, có thể trong não, giữa não hoặc thậm chỉ ở màng não, giữa những lớp tế bào bao phủ não bộ hoặc không gian giữa hộp sọ và vỏ của não. Nguyên nhân dẫn đến xuất huyết não thường là chấn thương sọ não, bệnh nhân mắc bệnh lý tăng huyết áp, có tiền căn béo phì và không vận động thường xuyên hay có những dị dạng mạch máu như phình động mạch não, khối u ở não... Một số trường hợp xuất huyết não cũng có thể bắt gặp ở những người trẻ tuổi, có thể do áp lực công việc hoặc áp lực cuộc sống khiến cho tình trạng xuất huyết não diễn ra.
Phân biệt nhồi máu não và xuất huyết não
Để phân biệt nhồi máu não và xuất huyết não một cách chính xác nhất thì cần phải dựa vào biểu hiện trên lâm sàng của bệnh nhân, kết quả những xét nghiệm và kỹ thuật cận lâm sàng cùng với khai thác tiền sử của bệnh nhân trước đó để có chẩn đoán xác định.
Biểu hiện lâm sàng, cận lâm sàng | Nhồi máu não | Xuất huyết não |
Nhức đầu
| Không hoặc rất hiếm nếu có thì từ ngày thứ hai trở đi | Ðầy đủ, phổ biến ngay từ đầu, nặng lên những giờ đầu. |
Rối loạn ý thức
| Gặp ở 15-30% trường hợp khi có nhồi máu não diện rộng | Gặp ở 50% trường hợp |
Nôn | Hiếm gặp | Thường gặp |
Tình huống khởi phát | Nghỉ ngơi, ngủ, sáng dậy | Thức, gắng sức |
Thời gian tiến tới toàn phát | Nhanh, từng nấc, đỡ nhanh | Nhanh (giây, phút) nặng lên liên tục trong 12 giờ đầu |
Dấu hiệu màng não | Không có | Hay gặp đặc biệt khi xuất huyết dưới nhện |
Huyết áp tăng | Cao ít – vừa | Thường gặp và cao nhiều |
Dấu hiệu sinh tồn | Không sốt | Sốt trong giai đọan toàn phát, bạch cầu ngoại vi tăng |
Dịch não tủy | Trong | Máu không đông hoặc màu vàng hay trong |
Chụp não cắt lớp vi tính | Vùng giảm tỷ trọng sau 48 giờ
| Tăng tỷ trọng thuần nhất, phù xung quanh, chèn ép, máu trong não thất |
Tiền sử bệnh lý | Xơ vữa động mạch, bệnh hở hẹp van tim, bệnh tim bẩm sinh. | Tăng huyết áp, dị dạng mạch não, chấn thương sọ não |
Phân biệt nhồi máu não và xuất huyết não trên lâm sàng là một điều vô cùng khó khăn, đòi hỏi những kinh nghiệm chuyên môn lâu năm trong lĩnh vực này. Ngoài ra, còn phải nhờ vào sự hỗ trợ của cận lâm sàng để củng cố chẩn đoán. Người bệnh khi có bất kỳ dấu hiệu nào gợi ý một cơn nhồi máu não hoặc xuất huyết não cũng nên chú ý và đến cơ sở y tế để được phát hiện sớm nhất.
BS Thu Thủy
Để được tư vấn về các vấn đề sức khỏe vui lòng liên hệ
NHÀ THUỐC ĐÔNG Y GIA TRUYỀN THỌ XUÂN ĐƯỜNG
Số 5 - 7 Khu tập thể Thủy sản, Ngõ 1 Lê Văn Thiêm, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội.
Hotline: 0943986986 - 0937638282