SINH MẠCH TÁN – PHƯƠNG THANG CHO CHỨNG TIÊU KHÁT GIAI ĐOẠN KHỞI PHÁT
Sinh mạch tán là bài thuốc cổ phương từ xa xưa. Bài thuốc trọng dụng các vị thuốc bổ âm, sinh tân cùng ngũ vị liễm hãn mà thành phương thang cho chứng miệng khô khát, táo nhiệt. Bài thuốc còn được gọi là Sinh mạch ẩm.
1. Thành phần bài thuốc:
Nhân sâm: 10g
Mạch môn: 15g
Ngũ vị tử: 06g
Cách dùng: Sắc uống ngày 01 thang, chia làm 3 lần uống trong ngày.
2. Công dụng:
Ích khí sinh tân, liễm âm chỉ hãn.
3. Chủ trị:
- Người ra mồ hôi nhiều hoặc trúng thử nhiệt có mồ hôi, dẫn đến khí huyết, tân dịch trong cơ thể đều bị hao tổn. Người mệt, đoản hơi, đoản khí, miệng khô khát, mạch hư tế. Bệnh nhân tiêu khát thể phế nhiệt, khát nhiều, uống nhiều.
- Điều trị chứng ho lâu ngày do phế khí hư, thương tổn cả khí lẫn âm gây đờm ít, thở ngắn, tự hãn, miệng khô, lưỡi khô, rêu mỏng, ít tân, mạch hư sác hoặc hư tế.
4. Phân tích bài thuốc
Sinh mạch tán là một phương thang đơn giản được tạo thành từ 3 vị thuốc: Nhân sâm, mạch môn, ngũ vị tử. Trong đó, Nhân sâm bồi bổ nguyên khí làm chủ dược. Mạch môn vị ngọt, tính hàn bổ phế thanh phế mà lại dưỡng âm sinh tân là thần. Ngũ vị tử vị chua có tinh thu liễm, vì vậy mà thu liễm được mồ hôi, hợp với mạch môn mà tăng tác dụng sinh tân dịch là tá, sứ. Toàn phương phối hợp vừa bổ khí để trị chứng nhiệt tịnh thương khí lại vừa bổ âm sinh tân, liễm hãn để trị chứng thương âm do hãn xuất quá nhiều.
5. Gia giảm bài thuốc:
- Nếu miệng khát, háo nước, uống nhiều nước gia Lô căn, thiên hoa phấn, cát căn.
- Mồ hôi ra nhiều, trụy mạch, muốn thoát dương gia Mẫu lệ, Long cốt.
- Nhiệt thương âm nhiều gia Sa sâm
- Tâm âm hư gia Hà thủ ô, Sơn thù du
- Tâm dương hư gia phụ tử, quế chi, chích cam thảo
6. Ứng dụng lâm sàng:
- Chữa đái tháo đường thể khát nhiều.
- Rối loạn nhịp tim, mạch vành
- Bệnh về phổi, lao phổi
- Xuất huyết trụy mạch.
.gif)
