DÂY CHÌA VÔI – THUỐC NAM CHO BỆNH XƯƠNG KHỚP
Dây chìa vôi là một loại cây dây leo mọc hoang ở bờ rào, bờ dậu ở các vùng quê nông thôn. Từ xa xưa, cha ông ta đã biết dùng cây chìa vôi để đắp ngoài cũng như uống để chữa các chứng bệnh đau nhức xương khớp. Hãy cùng Thọ Xuân Đường tìm hiểu về cây thảo dược này nhé!
1. Mô tả
- Tên gọi: cây chìa vôi, bạch phấn đằng, bạch liễm, đau xương.
- Tên khoa học: Cissus modeccoides Planch . Thuộc họ Nho: Vitaceae
- Đặc điểm: Cây dây leo, thân nhỏ, không có lông, cao từ 2-4 m. Thân cây có khía, tua cuốn đơn, hình sợi chỉ. Cành gần hình trụ, có màu đỏ, xanh nhạt hoặc xanh nước biển. Lá mọc đơn xẻ 5-7thùy hình chân vịt. Cụm hoa đối diện với các lá, màu vàng nhạt, cuống hoa nhẵn, nụ hoa hình trứng. Đài hoa hình chén, rất nhẵn, cánh hoa dài 2mm, 4 nhị; chỉ nhị bằng đầu nhụy; bao phấn tròn; trung đới không có bướu ở mặt trong. Qủa nang trò, kích thước 5-6mm, khi chin có màu đen.
Lưu ý, tránh nhầm lẫn cây chìa vôi và dây đau xương. Hai cây khác nhau nhưng đều dùng để chữa bệnh cơ xương khớp.
2. Tính chất dược lý:
Các nhà khoa học tìm thấy trong thành phần của cây chìa vôi có chứa hợp chất saponin, acid amin, phenolic và acid hữu cơ.
Tại lá và ngọn cây nghiên cứu cho thấy có chứa glucid 5,4%, protid 1,4%, xơ 1,1%, caroten 1,5 mg%, vitamin C 45mg%, tro 0,8%.
3. Vị thuốc cây chìa vôi
- Bộ phận dùng: Toàn cây và củ của cây chìa vôi.
- Tính vị: vị đắng nhẹ, chua, tính mát.
- Công dụng: Thanh nhiệt, giải độc, tán kết, hành huyết.
4. Một số bài thuốc kinh nghiệm có chìa vôi
- Chữa chấn thương, bong gân, sưng nề, tụ máu: Dây chìa vôi tươi, lá thầu dầu tía, liều lượng bằng nhau, giã nát, trộn với rượu hoặc dấm, sao nóng , đắp và bó vào vết thương ngày thay thuốc 2 lần.
- Chữa thoái hóa xương khớp: Dây chìa vôi 50g, Đương quy 20g, xuyên khung 10g, ngưu tất 40g, cẩu tích 20g. Tất cả các vị thuốc ngâm trong 1 lít rượu trắng sau 1 tuần là dùng được, mỗi ngày uống, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 1 chén nhỏ, vào buổi sang, tối trước khi ăn.
- Chữa đau nhức xương khớp: Dây chìa vôi 20g, dây đau xương 15g, cây lá lốt (nhổ liền cả rễ) 15g; sao vàng, hạ thổ, sắc nước uống trong ngày.
- Chữa chia chân mắt cá: Giã nát chìa vôi cùng với râu tôm đắp lên vùng bị chai, bó lại, ngày thay thuốc 1 lần.
- Bài thuốc chữa thoát vị đĩa đệm: Chìa vôi 30g, cỏ xước 20g, dền gai, tầm gửi 20g, lá lốt 20g, cây cỏ ngươi 20 g. Sắc với 1 lít nước cô cạn còn 3 bát chia uống 3 lần trong ngày.
Ngoài ra, cây chìa vôi còn được ứng dụng trong chữa rắn cắn, các thể đau nhức xương khớp khác, …