TIÊU PHÁP – CHỮA BỆNH BẰNG CÁCH LÀM MẤT ĐI, TIÊU ĐI
Bát pháp là 8 phương pháp chữa bệnh độc đáo của y học cổ truyền, mỗi phương pháp lại điều trị cho các trường hợp cụ thể khác nhau. Trong đó tiêu pháp được sử dụng trong điều trị khá nhiều. Cùng nhà thuốc Thọ Xuân Đường tìm hiểu về phương pháp điều trị này.
1. Tiêu pháp là gì?
Tiêu pháp là phương pháp chữa bệnh sử dụng thuốc có tác dụng làm tiêu đi làm mất đi trong điều trị các chứng bệnh gây ra do tích tụ, ngưng trệ như ứ huyết, khí trệ, ứ nước, ứ đong thức ăn.
Tùy theo từng trường hợp cụ thể mà tiêu pháp sẽ biến hóa phù hợp và sử dụng các loại thảo dược khác nhau. Các thuốc thường dùng thuộc nhóm thuốc hoạt huyết, phá huyết như Tam lăng, nga truật, Tam thất, Đương quy… hoặc thuộc nhóm thuốc hành khí, phá khí như trần bì, Thanh bì, chỉ thực, chỉ xác… Cũng có thể thuộc nhóm lợi niệu, tiêu đạo trệ như Phục linh, Mạch nha, Thần khúc, kê nội kim, Trạch tả…
2. Ứng dụng của tiêu pháp trong điều trị bệnh
Phương pháp trị bệnh này được ứng dụng trong các trường hợp sau
- Trị các chứng ứ huyết
Thường gặp cơn đau nội tạng, viêm, chảy máu do thoát quản…
Pháp trị: hoạt huyết, phá ứ
Thuốc sử dụng: Hồng hoa, Đào nhân, Tam lăng, Tô mộc, Nga truật, Tam thất…
Phương thuốc: Đào hồng tứ vật thang, Huyết phủ trục ứ thang, Ôn kinh thang, Đào nhân thừa khí thang
- Trị các chứng khí trệ, khí nghịch
Thường gặp trong các chứng trào ngược dạ dày thực quản, bụng chường đầy hơi, khó thở, ợ hơi, nôn mửa, co cứng các cơ
Pháp trị: hành khí, phá khí, giáng khí
Thuốc sử dụng: Trần bì, Thanh bì, Hương phụ, Chỉ xác, Chỉ thực, Qua lâu nhân, Thị đé, Hậu phác, Trầm hương, Lệ chi hạch
Phương thuốc: Tô tử giáng khí thang, Việt cúc hóa…
- Trị các chứng ứ nước
Thường gặp trong các chứng đái ít, cổ trướng, phù thũng
Pháp trị: Lợi niệu, trục thủy
Thuốc sử dụng: các thuốc kiện tỳ hóa thấp lợi thủy như Bán hạ, Phục linh, Ý dĩ, Trạch tả, Tỳ giải, Xa tiền, Mộc thông, thông thảo, Đăng tâm thảo, Xích đậu đỏ, Kim tiền thảo, Râu mèo, Râu ngô…
Phương thuốc: Ngũ linh tán, Ngũ bì ẩm, Tỳ giải phân thanh ẩm, Bát chính tán
- Trị các chứng ứ trệ thức ăn
Thường gặp trong rối loạn tiêu hóa, bụng chướng tích đầy thức ăn
Pháp trị: tiêu thực đạo trệ
Thuốc sử dụng: Ô mai, Kê nội kim, Sơn tra, mạch nha, Thần khúc, Lô hội
Phương thuốc: Hương sa lục quân tử thang, Lục quân tử thang
3. Một số lưu ý trong khi sử dụng tiêu pháp
Tiêu pháp được ứng dụng trong điều trị rất nhiều bệnh phổ biến trong cộng đồng. Khi sử dụng tiêu pháp cần chú ý:
- Tiêu pháp thường dùng cho chứng bệnh thuộc thực chứng
Nếu bệnh thuộc hư chứng gây ra các chứng ứ nước, ăn không tiêu, khí trệ, huyết ứ… thì cần phối hợp với thuốc bổ
- Phụ nữ mang thai không được sử dụng các thuốc có cường độ mạnh, các thuốc phá huyết, phá khí… Khi sử dụng các thuốc hoạt huyết, hành khí cũng cần thận trọng và chú ý liều lượng.