CHÂM CỨU KẾT HỢP TÁC ĐỘNG CỘT SỐNG ĐIỀU TRỊ VIÊM CỘT SỐNG DÍNH KHỚP

Bài đăng báo Sức khỏe cộng đồng Số 17 (67) 26/06/2019

Căn bệnh này thường gặp ở nam giới trẻ tuổi ảnh hưởng nhiều đến vận động khớp, khả năng lao động và làm việc, không điều trị có thể gây tàn phế. Chính vì vậy ngoài sử dụng thuốc thì châm cứu, tác động cột sống cùng tập luyện của cá nhân bệnh nhân giúp tiên lượng tốt lên rất nhiều.

Viêm cột sống dính khớp là gì?

Viêm cột sống dính khớp là bệnh lý viêm mạn tính kéo dài đặc trưng bởi tình trạng đau và tổn thương khớp cùng chậu, cột sống và các khớp chi dưới. Bệnh khiến một số đốt sống dính lại với nhau, gây sưng lên dẫn đến việc khó cử động làm gù, vẹo, tàn phế.

Trong một số trường hợp, bệnh còn ảnh hưởng đến các khớp khác trong cơ thể như khớp háng, khớp gối, bàn chân, dây chằng, đôi khi còn ảnh hưởng đến các bộ phận khác như tim, gan, phổi.

Viêm cột sống dính khớp có di truyền không?

Bệnh viêm cột sống dính khớp hiện nay vẫn chưa được biết rõ do nguyên nhân gì. Tuy nhiên có nhiều nghiên cứu chỉ ra bệnh có liên quan đến yếu tố di truyền. Trong gia đình nếu có người bị bệnh viêm cột sống dính khớp thì tỷ lệ người mắc sẽ tăng lên. Ngoài ra, bệnh còn liên quan chặt chẽ đến gen HLA-B27 - gen quy định kháng nguyên bạch cầu người.

Triệu chứng của bệnh

Triệu chứng gặp sớm nhất là đau cột sống hoặc đau vùng thắt lưng. Cơn đau xuất hiện vào buổi tối hoặc sáng sớm, đi kèm theo những triệu chứng cứng khớp. Bệnh nhân có thể bị thức giấc khi ngủ do những cơn đau gây khó chịu.

Cơn đau lưng khởi phát từ khớp xương vùng chậu. Cơn đau có thể khu trú hoặc lan ra toàn bộ vùng cột sống. Ngoài ra, viêm khớp cùng chậu với biểu hiện đau xuất hiện tại vùng mông, một hoặc hai bên. Khi xuất hiện cơn đau, phần dưới xương sống của bệnh nhân kém linh hoạt. Bệnh nhân lúc này theo bản năng thường giảm đau bằng cách nằm nghiêng co lưng tôm hay nằm ngửa kê gối cao đầu. Lâu dài sẽ làm biến chứng lưng bị gù.

Các bộ phận khác của cơ thể cũng xuất hiện đau nhức như các khớp xương sườn, xương ức, vai, đầu gối.

Đồng thời với các triệu chứng trên, người bệnh sẽ cảm thấy mệt mỏi, ăn uống kém, sút cân.  

Những ai có nguy cơ cao mắc bệnh?

Viêm cột sống dính khớp là bệnh khá phổ biến. Bệnh hay gặp nhất ở nam giới và thường xuất hiện ở trước tuổi 35 và chỉ có một số trường hợp bệnh xuất hiện sau 45 tuổi. Bệnh viêm cột sống dính khớp rất nguy hiểm, nếu không điều trị sớm và kịp thời sẽ dẫn đến tình trạng biến dạng khớp, thậm chí tàn phế. 

Thầy thuốc đông y điều trị bệnh viêm cột sống dính khớp như thế nào? 

Ngoài sử dụng thuốc thì châm cứu, tác động cột sống cùng tập luyện của cá nhân bệnh nhân sẽ đem lại hiệu quả tốt.

1.    Nguyên tắc tập phục hồi chức năng

-    Kiểm soát đau và viêm

-    Duy trì tầm vận động khớp và cột sống, đề phòng các thương tật thứ phát như teo cơ, cứng khớp, biến dạng khớp, cột sống.

-    Đảm bảo chức năng hô hấp, tim mạch.

-    Duy trì và cải thiện các chức năng vận động, di chuyển và các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.

-    Nâng cao chất lượng cuộc sống, vui chơi giải trí, lao động và hướng nghiệp, hòa nhập xã hội cho bệnh nhân

2.    Dùng châm cứu và tác động cột sống để phục hồi chức năng cho bệnh nhân

a.    Với bệnh nhân ở giai đoạn cấp tính

-    Triệu chứng: bệnh nhân đau cột sống, hạn chế vận động, viêm các khớp ngoại biên

-    Mục tiêu điều trị: giai đoạn này bệnh nhân cần nghỉ ngơi, vận động nhẹ nhàng chỉ tập các bài vận động đơn giản

-    Phương pháp tác động: xoa bóp bấm huyệt. Dùng các kĩ thuật xoa bóp bấm huyệt giúp giảm đau, duy trì tầm vận động của khớp, giúp khí huyết lưu thông tránh teo cơ cứng khớp. 

-    Hướng dẫn bệnh nhân tập thở cơ hoành, tự tập các động tác làm tăng biên độ hoạt động của khớp.

b.    Bệnh nhân ở giai đoạn bán cấp và mạn tính

-    Triệu chứng: bệnh nhân ít đau, hạn chế vận động

-    Mục tiêu điều trị: giúp phục hồi vận động tránh teo cơ cứng khớp

Châm cứu: Mỗi ngày nên châm cứu 1 lần

+ Châm bổ: Thận du, can du, tam âm giao, túc tam lý

+ Châm tả: A thị huyệt, Châm các huyệt cạnh sống vùng cột sống hạn chế vận động + tùy từng vị trí có phác đồ phù hợp

-    Phục hồi chức năng: xoa bóp bấm huyệt. Dùng các kĩ thuật xoa bóp bấm huyệt giúp giảm đau, duy trì tầm vận động của khớp, giúp khí huyết lưu thông tránh teo cơ cứng khớp. Tập vận động khớp: các động tác xoay nghiêng, gập duỗi khớp

-    Thể thao: tốt nhất là đi bộ, bơi lội, đạp xe để giúp tăng tầm vận động của khớp

Nói chung viêm cột sống dính khớp là một bệnh khó điều trị. Chính vì vậy cần sự kiên trì và quyết tâm của bệnh nhân, có phác đồ điều trị đúng và phù hợp với từng bệnh nhân. Đặc biệt, bệnh nhân nên tìm đến những nhà thuốc đông y có nhiều kinh nghiệm, vì điều trị căn bệnh này cần có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm gia truyền độc đáo.

BS. Thúy Hường (Nhà thuốc Thọ Xuân Đường)