Làm thế nào để giảm tác dụng phụ của hóa trị liệu ung thư cho người bệnh?

Hóa trị liệu là phương pháp điều trị ung thư sử dụng một hay nhiều thuốc kháng ung thư gây độc tế bào nhằm tiêu diệt các tế bào ác tính. Và trong quá trình truyền thuốc đến một cơ quan đích, thường có hơn 50-80% thuốc không được giữ lại ở cơ quan đích mà lưu thông đến phần còn lại của cơ thể gây độc tính ở các cơ quan khác. Chính vì vậy, người bệnh hay gặp một số tác dụng phụ không mong muốn khi hóa trị liệu như buồn nôn, mệt mỏi, suy giảm miễn dịch do giảm bạch cầu hạt, chán ăn, tiêu chảy, táo bón...Vậy làm thế nào để giảm các tác dụng phụ không mong muốn này, hãy cùng Nhà thuốc Thọ Xuân Đường tìm hiểu nhé!

Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý

Thời gian điều trị của một phác đồ hóa trị liệu thường kéo dài. Theo các chuyên gia y tế, nếu người bệnh ung thư có sức khỏe tốt thì những tác dụng phụ của hóa trị ung thư thường nhẹ và kết thúc nhanh hơn so với những người suy kiệt. Chế độ dinh dưỡng có thể nói là biện pháp đầu bảng để gia tăng sức khỏe cho bệnh nhân. Do đó, trước khi bắt đầu một đợt hóa trị liệu, để duy trì sức khỏe và năng lượng người bệnh nên chuẩn bị một chế độ ăn uống đa dạng, đầy đủ dinh dưỡng.

Những thực phẩm nên ưu tiên cho người bệnh ung thư trong thực đơn hàng ngày là rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt… Uống nhiều nước, sữa, súp, nước ép trái cây,… để tránh tình trạng mất nước trong quá trình hóa trị, đồng thời các bữa ăn lỏng cũng là lựa chọn hợp lý nếu người bệnh bị viêm loét miệng, khó ăn đồ cứng, khó hấp thu.

Ăn các món mềm, mát hoặc đông lạnh như sữa chua, kem tươi. Chia các bữa ăn thành 6-8 bữa nhỏ một ngày thay vì ba bữa lớn. Ăn thực phẩm khô ít gây ảnh hưởng đến dạ dày như bánh quy giòn, bánh mỳ nướng, ngũ cốc, những sản phẩm từ gừng như trà gừng... có tác dụng giảm buồn nôn do hóa trị gây ra.

Một lưu ý có thể rất cần với người bệnh đó là những thực phẩm giàu protein như cá ngừ, cá trích, cá hồi, cá thu hay các loại đậu nên được thêm vào chế độ ăn của người bệnh ung thư đang hóa trị liệu là một trong những cách tốt nhất để giảm tác dụng phụ không mong muốn của hóa trị như rụng tóc. Protein đóng vai trò quan trọng giúp nang tóc khỏe, thúc đẩy mọc tóc và giúp cơ thể tạo năng lượng, nhanh chóng làm lành vết thương.

Hay nếu người bệnh bị thiếu máu thiếu sắt cần thực hiện chế độ ăn giàu chất sắt và vitamin B12 như ăn thịt bò nạc, trứng, gan, sò, hàu, nghêu, cá hồi, rau cải bò xôi, cà chua, củ cải.

Ngoài ra, bệnh nhân cần hạn chế các chất kích thích như rượu, bia, cà phê, thuốc lá…, thực phẩm có hàm lượng đường trắng cao, nhiều chất béo bão hòa và muối.

Mát-xa

Mát-xa là việc mà những thành viên trong gia đình có thể làm để giúp bệnh nhân ung thư thấy dễ chịu và thư giãn. Nghiên cứu cho thấy, mát-xa có thể giúp bệnh nhân giảm đau và lo âu.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Nên ngồi hay giữ tư thế đầu cao 1 giờ sau ăn hoặc uống. Nên ăn thực phẩm ít mùi, thức ăn tươi ướp lạnh thay vì ăn thức ăn nóng, cay. Không nên ăn trong phòng kín, nóng, có nhiều mùi thức ăn.

Ngủ đủ giấc, có thể ngủ 3-4 giấc mỗi ngày thay vì một giấc ngủ dài.

Đánh răng bằng bàn chải mềm 2 lần/ ngày tránh làm tổn thương răng lợi. Vệ sinh cá nhân sạch sẽ rửa tay thường xuyên, tắm hàng ngày, súc miệng với nước muối ấm hằng ngày.

Luyện tập thể dục thể thao nhẹ nhàng, vừa sức

Nhiều bệnh nhân ung thư không muốn vận động, luyện tập trong và sau quá trình hóa trị vì vừa mệt mỏi vừa lo tập gây mệt mỏi, mất sức hơn. Trên thực tế, tập luyện vừa phải theo hướng dẫn của bác sĩ và các chuyên gia y tế lại là phương pháp hiệu quả giúp giảm mệt mỏi do tăng lượng máu tới các cơ quan, tăng sức đề kháng cho cơ thể, giảm nguy cơ bị yếu cơ bắp do thiếu vận động.

Tùy từng bệnh ung thư, tuổi tác và tình trạng sức khỏe của người bệnh mà có lịch tập luyện hợp lý. Thường là trong tuần đầu sau hóa trị, bệnh nhân đã có thể tập đi lại, tập những động tác nhẹ nhàng để tăng lượng máu đến cơ, kích thích tiêu hóa và bài tiết chất độc. Thời gian tập phụ thuộc vào cảm giác chủ quan của người bệnh, tuy vậy nên tăng dần thời gian qua mỗi lần tập. Khi tập cần mặc quần áo thoải mái, ăn uống vừa đủ để hỗ trợ tốt cho việc tập luyện.

Để có thể hạn chế được các tác dụng phụ của hóa trị liệu ung thư, người bệnh nên tuân thủ các hướng dẫn được đưa ra, từ đó giúp cơ thể có đủ sức đề kháng chống chọi bệnh tật, tăng hiệu quả điều trị bệnh.

BS Thu Thủy

Để được tư vấn về các vấn đề sức khỏe vui lòng liên hệ

NHÀ THUỐC ĐÔNG Y GIA TRUYỀN THỌ XUÂN ĐƯỜNG 

Số 5 - 7 Khu tập thể Thủy sản, Ngõ 1 Lê Văn Thiêm, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội.

Hotline: 0943986986 - 0937638282