TIÊN LINH TỲ - THẦN DƯỢC CHUYỆN PHÒNG THE
Cái tên thuốc tiên linh tỳ nghe có vẻ xa lạ với mọi người, có người mới nghe lần đầu. Ít ai biết rằng đây là một vị thuốc phổ biến với cái tên dâm dương hoắc – một trong những vị thuốc bổ thận, tráng dương vì vậy mà được ví như thần dược của phái mạnh. Cùng nhà thuốc Thọ Xuân Đường tìm hiểu về tác dụng của Tiên linh tỳ nhé!
1. Mô tả cây thuốc Tiên linh tỳ
- Tên gọi khác: Dâm dương hoắc, dương giác phong
- Danh pháp khoa học: Epimedium sp, họ Hoàng liên gai (Berberidaceae).
- Phân bố: Cây dâm dương hoắc chủ yếu mọc ở các cùng đồi núi Tây bắc nước ta, hay gặp ở Hòa Bình, SaPa, Lai Châu.
- Mô tả dược liệu:
Cây có dạng dây leo thường mọc lan trên mặt đất, dạng cây nhỏ chỉ cao khoảng 30cm. Lá có màu xanh 2 mặt mọc tỏa ra khắp toàn thân. Hoa có màu trắng mọc thành từng chùm đẹp mắt, nhụy hoa màu vàng.
Cây dâm dương hoắc có 2 loại: 1 là lá hình tim và 1 loại lá mũi mác thuôn dài, cả 2 loại cây dâm dương hoắc này đều cho tác dụng như nhau.
Theo sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” của GS Đỗ Tất Lợi có viết: cây có tên như vậy là do 1 truyền thuyết lâu đời, thời xưa có người cho dê đực ăn lá dâm dương hoắc, sau đó thấy những chú dê đực này có khả năng giao phối với dê cái nhiều lần trong ngày. Từ đó mà đặt tên là dâm dương hoắc.
2. Vị thuốc tiên linh tỳ
- Tên dong y: Dâm dương hoắc
- Bộ phận dùng: Thân và lá cây dâm dương hoắc
- Thu hái và chế biến: hái lúc cây chưa ra hoa, đem về phơi sấy khô
- Thành phần hóa học: Trong lá cây Tiên linh tỳ chứa rất nhiều hoạt chất như flavonoid, saponozid, alkaloid, polysaccharid, tinh dầu, phytosterol, sinh tố E.
Theo các nghiên cứu dịch chiết cây dâm dương hoắc có tác dụng tăng hưng phấn, làm tăng bài tiết tinh dịch, giúp ổn định huyết áp và đường máu, tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể
- Tính vị: Theo đông y Dâm dương hoắc có vị cay ngọt tính ôn, quy kinh Can Thận.
- Tác dụng: Bổ thận tráng dương cường gân kiện cốt, khu phong thấp
- Ứng dụng lâm sàng: Dùng điều trị các chứng thận dương hư với biểu hiện người lạnh tay chân lạnh, đau lưng mỏi gói, tê bại tay chân, liệt dương di tinh…
- Liều dùng: 10-20g/ngày
- Cách dùng: Sắc nước hoặc ngâm rượu uống
3. Hướng dẫn ngâm rượu Tiên linh tỳ
- Ngâm rượu dâm dương hoắc độc vị
Nguyên liệu: Dâm dương hoắc 1kg, rượu trắng 10 lít
Cách ngâm: Rửa sạch rồi phơi hoặc sấy khô dâm dương hoắc, sau đó cho vào bình thủy tinh. Đổ ngập rượu rồi nắp bình thật kín. Sau khoảng 30 ngày có thể bỏ ra dùng
Tác dụng: Trị thận dương hư, liệt dương, đau lưng mỏi gối
- Ngâm rượu Dâm dương hoắc cùng các vị thuốc khác
Nguyên liệu: Tiên linh tỳ phơi sấy khô 200g, Tiên mao 100g, Long nhãn 100g, Ngũ gia bì 100g, Rượu trắng 3 lít
Cách ngâm: Rửa sạch phơi sấy khô các nguyên liệu, sau đó cho tất cả vào bình thủy tinh, đổ rượu cho ngập rồi ngâm trong 30 ngày. Sau đó bỏ ra uống ngày 1 chén
Tác dụng: Bổ thận mạnh gân cốt
Ngoài ra dâm dương hoắc còn được sử dụng trong chế biến, hầm với thức ăn để điều trị các chứng bệnh yếu sinh lý của nam giới rất hiệu quả.