NGHIỆM PHÁP TĂNG ĐƯỜNG MÁU ĐỂ CHẨN ĐOÁN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
Đái tháo đường là tình trạng rối loạn chuyển hóa cacbohydrat xảy ra khi có sự thiếu hụt hoặc không đáp ứng của hoocmon insulin của tuyến tụy. Căn bệnh này thường diễn biến âm thầm ít triệu chứng nên chủ yếu dựa theo kết quả xét nghiệm để chẩn đoán bệnh. Trong đó nghiệm pháp tăng đường máu để chẩn đoán đái tháo đường là một tiêu chuẩn để chẩn đoán bệnh.
1. Chỉ định làm nghiệm pháp tăng đường máu
Phương pháp này thường được chỉ định làm khá rộng rãi thường áp dụng với các đối tượng sau:
- Tất cả các bệnh nhân nghi ngờ có bệnh đái tháo đường
- Các bệnh nhân rối loạn đường huyết lúc đói, xét nghiệm đường huyết lúc đói >5.6 mmol/l
- Bệnh nhân đường máu lúc đói bình thường nhưng kèm các yếu tố nguy cơ sau:
Béo dạng nam
Tiền sử gia đình có người bị Đái Tháo đường
Tiền sử đẻ con to > 4kg
Rối loạn chuyển hóa lipid máu
Biểu hiện lâm sàng như các biến chứng mạn tính
Sử dụng thuốc tránh thai
Đường huyết đói bình thường nhưng có đường niệu
- Bệnh nhân mang thai thường có chỉ định làm nghiệm pháp tăng đường máu vào khoảng 20-26 tuần để chẩn đoán đái tháo đường.
2. Điều kiện tiến hành nghiệm pháp tăng đường máu
- Nhịn đói 8-14 giờ (Thường nhịn đói từ 6h tối đến 7h sáng hôm sau)
- 3 ngày trước khi làm nghiệm pháp nên ăn khẩu phần ăn giàu carbohydrat(150-200g/ngày)
- Không tiến hành nghiệm pháp khi đang mắc các bệnh cấp tính, suy dinh dưỡng, chấn thương tâm lý
- Không tiến hành nghiệm pháp khi đang dùng thuốc corticoid, thiazide, phenyltoin, thuốc ngừa thai
- Không vận động quá sức trước và trong khi làm nghiệm pháp
3. Phương pháp tiến hành nghiệm pháp tăng đường máu
Sau khi nhịn đói 8-14h lấy máu xét nghiệm lần thứ nhất
Sau đó cho bệnh nhân uống 75g hòa loãng trong 250-300ml nước lọc, uống chậm trong 5 phút
Sau khi uống đường 2h thì lấy máu xét nghiệm lại 1 lần nữa. Với bệnh nhân đang mang thai thì xét nghiệm 2 lần sau khi uống đường 1 lần và 2 lần.
Dựa theo kết quả xét nghiệm máu để chẩn đoán bệnh
- Với bệnh nhân không có thai:
Đường máu sau uống đường 2h < 1.4g(7.8mmol/l): bệnh nhân không mắc đái tháo đường
Đường máu sau uống đường 2h có kết quả: 1.4g/l(7.8mmol/l) ≤ Glucose < 2g/l(11mmol/l) : Bệnh nhân giảm dung nạp glucose cần theo dõi định kỳ
Đường máu sau uống đường 2h ≥ 2g/l(11mmol/l): chẩn đoán bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường
- Với bệnh nhân mang thai được chẩn đoán đái tháo đường thai kỳ khi có 2/3 tiêu chuẩn sau:
Đường máu lúc đói ≥ 92 mg/dL (5,1 mmol/L)
Đường máu ở thời điểm sau uống đường 1 giờ ≥ 180 mg/dL (10,0 mmol/L)
Đường máu ở thời điểm sau uống đường 2 giờ ≥ 153 mg/dL (8,5 mmol/L)
Như vậy nghiệm pháp tăng đường máu có ý nghĩa lớn trong việc chẩn đoán bệnh đái tháo đường. Để chẩn đoán bệnh cần thực hiện nghiệm pháp ở các cơ sở uy tín để có kết quả chẩn đoán chính xác.