NHỮNG CÔNG DỤNG CHỮA BỆNH TUYỆT VỜI TỪ CÂY XÁ XỊ

Cây Xá xị hay còn gọi là cây vù hương, vốn nổi tiếng là loại cây lấy gỗ được nhiều người trong ngành xây dựng và nội thất quan tâm. Tuy nhiên không phải ai cũng biết, ngoài được sử dụng trong ngành mỹ nghệ, cây xá xị lại có những công dụng chữa bệnh tuyệt vời đáng được chú ý. Hãy cùng Nhà thuốc Thọ Xuân Đường đi tìm hiểu về công dụng chữa bệnh cũng như cách dùng của cây xá xị trong bài viết dưới đây nhé!

Mô tả dược liệu

Cây Xá xị hay còn gọi là cây vù hương, gù lương, re dầu, rè hương, cô châu, canh châu,… có tên khoa học là Cinnamomum parthenoxylon(Jack) Meisn, thuộc họ Long não – Lauraceae. Là loại cây lấy gỗ, độ cao trung bình khoảng 12-18m, tối đa cao đến 25-30m. Cành trưởng thành có hình trụ, cành non hơn 4 cạnh, nhẵn bóng. Lá xá xị có mùi sả, có phiến bầu dục, dài 6-12cm, rộng 3-6cm, đầu thon, gốc tù không có gân gốc phát triển rõ rệt, gân phụ 6-8 cặp, cuống dài 2-3cm. Chùy hoa ở nách lá, ngắn hơn lá. Hoa nhỏ màu lục trắng, bao hoa và nhị lép có lông thưa ở gốc. Quả xoan dài 8-9mm, màu đen, trên đài tồn tại hình chén có thùy cạn. Hoa tháng 3-4 quả tháng 7-8.

Khu vực phân bố: Là loài phân bố ở Trung Quốc, Ấn Độ, Malaixia, Inđônêxia và Việt Nam. Ở nước ta cây mọc ở các tỉnh phía Bắc nhưng mọc nhiều nhất vẫn là ở các tỉnh phía Nam. Từ Quảng Trị trở vào, nhiều nhất ở Lâm Đồng, Đồng Nai, Sông Bé.

Bộ phận dùng: Rễ, thân, lá, quả của cây xá xị

Thành phần hóa học: Lá, gỗ thân, gỗ rễ chứa tinh dầu còn hạt chứa nhiều dầu béo. 

Vị thuốc từ cây Xá xị

Theo Đông y, rễ và thân cây xá xị có vị hơi đắng, cay, tính ấm có tác dụng ôn trung tán hàn, tiêu thực hóa trệ nên được dùng để điều trị cảm mạo, ăn uống khó tiêu, đau dạ dày, viêm khớp xương do phong thấp, ho gà và bệnh lỵ. Ngoài ra, vỏ thân cây xá xị còn được dùng để điều trị gan sưng to. Còn lá cây xá xị có tác dụng cầm máu, quả của cây có tác dụng giải biểu thoát nhiệt.

Công dụng và cách dùng của các bộ phận cây xá xị

Rễ và thân cây xá xị

Rễ và thân cây xá xị có tác dụng ôn trung tán hàn, tiêu thực hóa trệ nên được dùng để điều trị cảm mạo, ăn uống khó tiêu, đau dạ dày, viêm khớp xương do phong thấp. Ngoài ra, thí nghiệm trên chuột cho thấy dịch chiết từ vỏ cây cải thiện được đường huyết, và nhất là ngăn tình trạng oxy hóa.

Cách dùng: Lấy khoảng 9 – 15 g rễ và thân cây xá xị rửa sạch, sắc lấy nước uống trong ngày.

Lá cây xá xị

Lá xá xị giúp cầm máu, giảm đau, điều trị ngoại thương xuất huyết, phong thấp và đau dạ dày. Dùng ngoài giúp giảm viêm và mẩn ngứa ngoài da. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy chiết xuất từ lá xá xị có tiềm năng chống oxy hóa và bảo vệ gan

Cách dùng: Lấy khoảng 9 – 15 g lá xá xị sắc với 400ml nước , sắc cạn còn 200ml uống trong ngày. Còn nếu dùng ngoài, không kể số lượng giã nát lá xá xị rồi đắp lên hoặc nấu lấy nước từ lá để rửa giúp giảm mẩn ngứa ngoài da.

Quả xá xị

Quả xá xị giải biểu thoát nhiệt được dùng trong điều trị cảm mạo, sốt cao, lỵ, ho gà và bệnh sởi.

Cách dùng: Lấy quả xá xị nghiền thành bột, mỗi lần uống từ 6 – 9 g. Bên cạnh đó, có thể kết hợp nước sắc từ quả xá xị (khoảng 6 g) với lá khuynh diệp (khoảng 6 g) giúp điều trị ho gà, kiết lỵ được hiệu quả.

Tinh dầu xá xị

Ngoài việc dùng trực tiếp, thân lá hay rễ cây xá xị thường được chiết lấy tinh dầu. Tinh dầu xá xị có màu vàng nhạt, mùi thơm nhẹ, có tác dụng giảm đau bụng, hen suyễn, bí tiểu tiện, nôn mửa, đầy bụng. Hỗ trợ điều trị các bệnh về tim mạch, hô hấp, thần kinh, tiêu hóa, đường tiết niệu, có tính kháng sinh và tạo kháng thể mạnh. Ngoài ra tinh dầu xá xị giúp làm đẹp da và chống lão hóa, cải thiện sinh lý nam giới và tăng cường thị lực.

Cách dùng: Nhỏ 2-3 giọt tinh dầu xá xị thoa vào các vị trí cần đặc trị. Như lòng bàn tay, bàn chân, bụng, và các khớp bị đau nhức. Nếu dùng để thư giãn giảm stress có thể nhỏ 5 giọt tinh dầu vào bồn tắm và ngâm mình từ 10 – 15 phút.

Lưu ý: Trẻ em dưới 3 tuổi, phụ nữ đang mang thai, người bệnh mạn tính không nên tự ý sử dụng mà cần dùng theo sự hướng dẫn của y bác sĩ. Nếu người có cơ địa dị ứng nên thử dùng một lượng ít trước khi dùng nhiều, ngừng sử dụng khi có các dấu hiệu dị ứng.

BS Thu Thủy

Để được tư vấn về các vấn đề sức khỏe vui lòng liên hệ

NHÀ THUỐC ĐÔNG Y GIA TRUYỀN THỌ XUÂN ĐƯỜNG 

Số 5 - 7 Khu tập thể Thủy sản, Ngõ 1 Lê Văn Thiêm, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội.

Hotline: 0943986986 - 0937638282