PHONG TRÀO KHUYẾN HỌC KHUYẾN TÀI DÒNG HỌ PHÙNG Ở THỌ AM

Bài đăng Báo SKCĐ số 42(92) ngày 25/12/2019

Trong những năm gần đây, phong trào khuyến học, khuyến tài ở các dòng họ đã phát triển rộng khắp và tạo thành một động lực quan trọng thúc đẩy tinh thần hiếu học ở mỗi địa phương. Chuyện học và khuyến khích con em học hành thành đạt đã được nhiều dòng họ đưa vào “chương trình nghị sự” của các cuộc họp họ. Việc nêu gương sáng trong học hành luôn được dòng họ quan tâm bằng việc tuyên truyền, vận động, trao thưởng, vinh danh rồi lập bảng vàng trong dòng họ. Nhiều dòng họ còn lập quỹ khuyến học khuyến tài, tổ chức trao thưởng vào dịp tổng kết năm học, thi đại học cao đẳng.

Có một dòng họ nằm trong ngôi làng phía bên tả ngạn sông Hồng, quanh năm mưu sinh bằng nghề trồng lúa và bốc thuốc chữa bệnh cứu người. Chuyện học chữ và lập thân ở dòng họ này đã hun đúc thành truyền thống hiếu học của dòng họ, làm rạng danh quê hương. Đó là dòng họ Phùng ở thôn Thọ Am, xã Liên Ninh, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội.

Ban khuyến học dòng họ Phùng Thọ Am

Bám trụ đất Thọ Am tới 17 đời, trải qua biết bao thăng trầm của lịch sử, sự đổi thay của đất nước nhưng dòng họ Phùng Thọ Am vẫn phát huy được truyền thống hiếu học của dòng họ. Đời này nối tiếp đời kia, anh em con cháu bảo nhau học chữ, rèn luyện thành tài để trở thành cán bộ, trở thành người tốt trong xã hội. Cũng từ đó, những người con của dòng họ Phùng nối gót nhau từ nghèo khó, phấn đấu dùi mài kinh sử để thi thố và lập thân, lập nghiệp.

Dòng họ gồm có 150 hộ với trên 800 nhân khẩu. Có điều khá đặc biệt là dòng họ đồng tâm nhất chí lập ra Hội đồng gia tộc. Ông Phùng Văn Phương, Chủ tịch Hội đồng gia tộc cho biết: “Đây là cách làm để đưa hoạt động của dòng họ phù hợp với sự đổi mới của đất nước, thời đại. Hội đồng có thành phần cứng là Trưởng họ và các Trưởng chi họ. Thành phần còn lại của Hội đồng do dòng họ bầu và có quyền phế truất nếu hoạt động không tốt gồm có Chủ tịch, Phó Chủ tịch, kế toán, thủ quỹ và thư ký. Hội đồng ban hành tộc ước theo hướng loại bỏ hủ tục phong kiến, xây dựng đời sống văn hóa, thực hiện nếp sống văn minh, khuyến khích, động viên các thành viên dòng họ phấn đấu học tập, vươn lên”.

Văn nghệ Chào mừng do đội ca múa nhạc dòng họ biểu diễn

Một trong những hoạt động nổi bật của Hội đồng gia tộc Họ Phùng Thọ Am là công tác khuyến học, khuyến tài ngày càng nền nếp, tích cực. Quỹ khuyến học được 100% nhân khẩu trong dòng họ đóng góp và công đức của những người họ Phùng thành đạt. Trong ngày họp họ hằng năm, nghi lễ trở thành truyền thống họ Phùng Thọ Am là giáo dục về công lao của tổ tiên, truyền thống hiếu học. Sau đó, con cháu có thành tích xuất sắc trong học tập được Ban khuyến học dòng họ động viên, khen thưởng.

Hàng năm cứ vào ngày 24 tháng 11 âm lịch trước ngày giỗ tổ một ngày, dòng họ lại trang trọng tổ chức Lễ tuyên dương và phát thưởng cho các cháu có thành tích học tập tốt.

Việc tuyên dương, phát thưởng được thực hiện khá bài bản, tôn kính: cả họ tộc chấp tay lậy vái trước linh vị của tổ tiên, lắng nghe cụ trưởng tộc đọc bài văn tế kính cáo tổ tiên để thêm thấm nhuần truyền thống dòng họ.

Nghi thức vái lạy tổ tiên

Toàn bộ họ tộc tập trung tại từ đường dòng họ, vị trưởng ban khuyến học dòng họ thực hiện việc xướng tên, nêu thành tích học tập của từng người, vị trưởng tộc cùng một số chức trách trong họ phát thưởng trước sự chứng kiến của họ tộc. Các cháu sau khi lĩnh thưởng tiến vào linh đường thắp hương cảm tạ tổ tiên… nền nếp này được thực hiện đều đặn từ nhiều năm nay.

Qua hình thức tuyên dương đầy trân trọng và ý nghĩa như thế, ý thức về việc học tập, rèn luyện của mỗi gia đình trong họ ngày càng được nâng cao, truyền thống hiếu học của dòng họ được bồi đắp. Cũng từ những việc hữu ích đó, họ Phùng nhiều năm liền không có con em bỏ học, số em đạt học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh ngày một nhiều, ngày càng có nhiều người có trình độ học vấn cao.

Năm nay họ Phùng Thọ Am có 77 phần thưởng được trao, trong đó có 63 cháu học sinh các cấp Tiểu học, Trung học đạt thành tích học giỏi; 10 cháu đạt thành tích cao trong kỳ thi học sinh giỏi cấp huyện; 4 cháu trúng tuyển vào Đại học. 

Niềm vinh dự của dòng họ là có hai tiến sỹ thành đạt trở thành tấm gương sáng cho con cháu noi theo. Cụ thể, năm 2015 Tiến sỹ đầu tiên của dòng họ là lương y Phùng Tuấn Giang chủ nhiệm Nhà thuốc Thọ Xuân Đường được Học Viện Kỷ lục Guiness Thế giới cấp bằng Tiến sỹ danh dự và đến năm 2018 dòng họ đón thêm một tiến sỹ về khoa học quân sự, là đại tá Phùng Tuấn Hải đang công tác tại Sư đoàn phòng không 363 thuộc Quân chủng phòng không không quân.

Nhà văn Phùng Văn Khai - Thường trực Hội đồng họ Phùng Việt Nam và Tiến sỹ - Lương Y Phùng Tuấn Giang trao quà cho các cháu học sinh giỏi cấp huyện

Trong buổi lễ trao thưởng, ông trưởng tộc Phùng Văn Phương động viên con cháu cố gắng duy trì nền nếp cha ông để lại, giữ vững gia phong, rèn luyện tư cách và không ngừng học tập. 

Đại diện Ban liên lạc họ Phùng Việt Nam, nhà văn Phùng Văn Khai phát biểu chúc mừng những thành quả mà họ Phùng Thọ Am đã đạt được và gửi lời chúc tới các đại biểu sức khỏe, đoàn kết, vững mạnh góp phần cho sự phát triển chung với dòng họ Phùng toàn quốc.

Không chỉ tích cực khuyến học, dòng họ Phùng ở Thọ Am còn tổ chức các lễ Mừng thọ cho người cao tuổi trong dòng họ, đều đặn hàng năm mỗi khi Tết đến Xuân về.

Chính những hoạt động này đã gia tăng gắn kết dòng họ, duy trì truyền thống kính trên nhường dưới, tôn ti trật tự, tạo ảnh hưởng tích cực đến thế hệ tiếp nối, và cũng là nguồn động viên cho con em trong họ phấn đấu, hăng say trong học tập và cống hiến cho xã hội.

Có thể nói, với nhiều cách làm hiệu quả, sáng tạo trong công tác khuyến học, khuyến tài, phong trào khuyến học của dòng họ Phùng Thọ Am đang hằng ngày góp phần vào phong trào khuyến học của cả nước, góp phần xây dựng một xã hội học tập, đồng thời góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội khu vực dòng họ sinh sống, tạo nên những nét đẹp văn hóa ở một làng quê thanh bình ngoại thành Hà Nội.

Tình Vũ