CHUYÊN MỤC "ALO LƯƠNG Y PHÙNG TUẤN GIANG XIN NGHE"

Đăng trên Sức khỏe cộng đồng số 17 ngày 10/11/2021

Câu hỏi 1:  Tôi về ở Hoà Bình, bị kiến ba khoang đốt bôi thuốc gì để nhanh lành gia thưa bác sĩ ? (Hoàng Hạnh – Hoà Bình)

Tiến sĩ – Lương y Phùng Tuấn Giang trả lời:

Kiến ba khoang có tên khoa học là Paederus fuscipes, thuộc Họ Staphilinidae. Kiến ba khoang thực chất là một loài bọ cánh cứng nhưng do thân hình giống kiến và màu sắc phân bố xen kẽ cam - đen, vì vậy mới có tên gọi này. Ngoài ra, kiến ba khoang còn có nhiều tên gọi khác như kiến hoang, kiến kim, kiến lác, kiến gạo, cằm cặp, kiến nhốt, kiến cong,...

Kiến ba khoang là loài kiến có cánh (Nairobi fly) rất phổ biến ở các vùng có khí hậu ẩm ướt. Về mặt hình thái học, kiến ba khoang rất đặc biệt với thân mình thon, dài như hạt thóc (dài khoảng 0,7 - 1cm, ngang 2 - 5mm).

Kiến ba khoang có 3 đôi chân, bụng có đốt, thon nhọn về đuôi. Trong khi đầu và bụng dưới của kiến ba khoang màu đen thì ngực và bụng trên lại có màu đỏ, vùng trên giữa phát quang ngũ sắc, óng ánh màu xanh, đính kèm đôi cánh cứng (elytra).

Loài kiến có đôi cánh trong suốt gấp gọn bên dưới cánh cứng, tuy nhiên chúng hiếm khi bay và bò rất nhanh. Ban ngày, bạn có thể nhìn thấy kiến ba khoang bò lê, hoặc bò nhanh ở quanh và giấu cánh tương tự như kiến. Khi bất thường, nó tăng kích thước phần bụng lên, có cử chỉ đe dọa như con bọ cạp và bản thân chúng cũng có thể bay và chạy nhanh trên nước.

Kiến ba khoang thường xuất hiện vào mùa thu, thời gian vào dịp thu hoạch vụ mùa lúa, đặc biệt từ tháng 9 đến tháng 11. Trong dịch cơ thể của kiến ba khoang có chứa pederin - một loại chất độc gây rộp, phỏng da, viêm da. Khi da người tiếp xúc với chất tiết của chúng qua những vật dụng nào đó hoặc vô ý đập làm cho chúng chết trên da thì chất độc theo dịch cơ thể chúng tiết ra ngoài, dính vào da người, gây bệnh ngay tại vùng da đó... Khi dính vào da tay, nếu không rửa sạch tay ngay thì vô tình sẽ làm chất độc dính vào chỗ khác trên cơ thể gây viêm da lan toả.

Khi không may bị kiến ba khoang đốt, nếu sơ cứu đúng cách thì những tổn thương trên da sẽ dịu đi rất nhiều. Việc quan trọng bạn cần làm là giữ sạch vùng da bị thương tổn bằng nước muối sinh lý, rửa 3 - 4 lần/ ngày. Với vết thương do kiến ba khoang gây ra, nếu rửa kỹ sẽ giảm đáng kể tình trạng nổi bọng nước do nọc độc của loài kiến này. Sau đó, bôi các thuốc làm dịu da, mát da như oxyd kẽm. Khi vết thương đã khô, không còn chảy dịch, nên sử dụng các loại thuốc mỡ có tính kháng sinh, diệt khuẩn kèm corticoid loại nhẹ  để bôi, giúp vết thương mau lành. Nếu bị tổn thương nặng, cần phải có bác sĩ kê đơn thuốc uống kèm với thuốc bôi bên ngoài để ngăn ngừa nguy cơ dị ứng toàn thân hoặc bội nhiễm nặng.

Vết đốt do kiến ba khoang cũng rất dễ nhầm lẫn sang bệnh zona dẫn đến việc điều trị không đúng cách. Vì vậy bạn nên đến cơ sở khám bệnh chuyên về da liễu để bác sĩ khám và điều trị ngay từ ban đầu tránh tốn kém, hoặc để bệnh lan rộng. Như vậy bệnh sẽ nhanh khỏi và không để lại di chứng.

Câu hỏi 2:  Em có ý định nâng mũi bằng cấy chỉ, xin bác sĩ cho biết cấy chỉ nâng mũi có hiệu quả không ạ ? (Mai Trang – Cần Thơ)

Tiến sĩ – Lương y Phùng Tuấn Giang trả lời:

Nâng mũi bằng chỉ là phương pháp thẩm mỹ mũi không phẫu thuật. Đây là phương pháp nâng cao sống mũi bằng cách đưa sợi chỉ sinh học vào sâu dưới da, sau đó đính vào phần mô và cơ.

Sợi chỉ được thiết kế với nhiều gai móc nằm dọc sợi chỉ (tương tự như lưỡi câu) hoặc xoắn vặn như lò xo để bám dính tốt vào lớp mô bên trong mũi (hay còn gọi là lớp SMAS) với mục đích kéo da nâng lên và tạo độ cao cho mũi. Tại một số cơ sở thẩm mỹ, phương pháp này thường được kết hợp với tiêm filler mũi để tăng hiệu quả.

Nhiều chị em rất quan tâm đến việc liệu nâng mũi bằng chỉ có hiệu quả vĩnh viễn không. Do đặc điểm của chỉ là tự tiêu, do đó chỉ sau một khoảng thời gian nhất định, mũi bạn sẽ trở lại hình dạng ban đầu.

Thông thường, kết quả nâng mũi chỉ duy trì từ 8 – 10 tháng tùy thuộc vào cơ địa thích ứng của mỗi người cũng như loại chỉ sử dụng.

Kỹ thuật nâng mũi bằng chỉ có độ xâm lấn thấp nên tương đối an toàn. Tuy nhiên, điều này còn phụ thuộc rất nhiều vào tay nghề của bác sĩ điều trị. Muốn đưa chỉ vào mũi, bác sĩ sẽ cần phải gây tê và dùng kim ấn để luồn chỉ vào.

Quá trình đưa chỉ vào bên trong cũng tiểm ẩn nhiều rủi ro. Nếu thực hiện không đúng cách, sẽ có nguy cơ chảy máu, nhiễm trùng. Hoặc nếu cấy chỉ vào không đều có thể gây hiện tượng sống mũi lệch, mũi mất cân đối.

Chất lượng chỉ là một vấn đề khác cũng cần được quan tâm. Khi điều trị tại một cơ sở thẩm mỹ, bạn nên tìm hiểu xem loại chỉ được sử dụng có nguồn gốc rõ ràng, được sản xuất bởi một thương hiệu uy tín không.

*** Bạn đọc có câu hỏi cần giải đáp xin gửi về địa chỉ : [email protected]

*** Tư vấn Phòng khám Thọ Xuân Đường - Hotline tư vấn 24/24h: 093.763.8282