CÂY NÀNG NÀNG - VỊ THUỐC QUÝ CỦA PHÁI NỮ

Cây nàng nàng còn có tên gọi khác là cây trứng ếch, trứng ốc, bọt ếch,…  thường mọc hoang  tại các vùng trung du và miền núi ở nước ta. Cây có vị đắng, tính bình, có tác dụng hành khí hoạt huyết, trục ứ, phá khí thông trệ, trừ đờm tích, lợi đại tiểu tiện, thường được sử dụng trong các bài thuốc nam chữa kinh nguyệt không đều, mụn nhọt, phụ nữ sau sinh suy nhược cơ thể. Vậy, cây nàng nàng được dùng làm thuốc như thế nào, hãy cùng Nhà thuốc Thọ Xuân Đường tìm hiểu nhé!

Mô tả dược liệu

Cây Nàng Nàng còn gọi là trứng ếch, trứng ốc, bọt ếch, nổ trắng, co phá mặc lăm (Thái), pha tốp (Lai châu), có tên khoa học là Callicarpa candicans Hochr, thuộc họ cỏ roi ngựa ( Verbenaceae ).  Nàng nàng là cây thân gỗ nhỏ, phân nhiều nhánh, cành vuông, bên ngoài vỏ phủ nhiều lông màu trắng nhạt hoặc màu xám. Lá cây mọc đối xứng, có hình mũi mác. Hai đầu lá nhọn, mép xẻ răng cưa. Các lá có chiều dài dao động từ 7 – 20cm và chiều rộng lá khoảng 2,5 – 11cm. Cả hai mặt lá đều phủ lông nhưng mặt dưới có nhiều hơn nên nhìn rõ có màu trắng bạc. Hoa và quả cây nàng nàng thường ra từ tháng 5 đến tháng 9. Hoa phát triển ở các kẽ lá, kích thước nhỏ li ti mọc thành sim, có màu hồng. Quả nàng nàng dạng hình cầu, vỏ ngoài nhẵn có sắc tía. Đường kính mỗi quả cỡ 2-3 mm mọc san sát với nhau. Vì chùm quả cây nàng nàng mọc sát nhau như trứng ếch nên có tên gọi cây như vậy.

Ở nước ta cây nàng nàng phân bố rộng rãi ở các tỉnh vùng núi và trung du suốt từ bắc vào nam. Nàng nàng là cây ưa sáng, khi còn nhỏ có thể hơi chịu bóng, thường mọc ở ven rừng, rừng thứ sinh và đặc biệt trong các trảng cây bụi trên nương rẫy mới bỏ hoang. Cây ra hoa quả nhiều hàng năm. Tái sinh tự nhiên chủ yếu từ hạt và có khả năng từ chồi sau khi chặt. Cành và lá cây còn được sử dụng để làm phân xanh.

Bộ phận dùng: Bộ phận dùng chủ yếu của cây là lá, thân và rễ.

Thời điểm thu hái: Dược liệu được thu hoạch vào bất kì thời điểm nào trong năm cũng được. Sau khi đem về phân loại riêng từng bộ phận, đem rửa sạch, phơi khô. Riêng rễ và thân được thái mỏng trước khi phơi sấy.

Thành phần hóa học của cây Nàng nàng: Lá và thân cây nàng nàng chứa nhiều tinh dầu và nhiều nghiên cứu chỉ ra lá cây nàng nàng có chứa thành phần hoạt chất Calicarpon. Callicarpon có tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm và diệt côn trùng mạnh. Toàn thân cây có thành phần chính là cumarin.

Vị thuốc quý từ cây Nàng nàng

Theo Đông y, cây Nàng nàng có vị đắng, tính bình quy vào kinh can, tỳ, thận có tác dụng hành khí, hoạt huyết, tán ứ, tiêu đờm, giải độc, giảm sưng đau, mạnh gân xương, lợi tiểu, thông đại tiện, kiện kinh khí, làm giãn nở trường vị. Thường được sử dụng chữa các chứng mụn nhọt sưng đau, cảm nắng, cảm hàn, vàng da tắc mật, đầy bụng, buồn nôn, bế kinh, kinh nguyệt không đều, phụ nữ sau khi đẻ kém ăn cần bồi bổ sức khỏe. Dùng cho nam giới để kiện tinh, mạnh gân cốt.

Liều dùng và cách dùng: Người bệnh có thể sử dụng nàng nàng ở các dạng thuốc sắc, ngâm rượu, tán bột uống,… Ngày 20 – 24g thân lá hoặc rễ khô để sống hoặc sao vàng, sắc uống. Có thể tán bột mịn, uống ngày 6 – 12g, có thể gia giảm tùy theo mục đích điều trị.

Một số bài thuốc chữa bệnh từ cây Nàng nàng

Bài thuốc chữa mụn nhọt lở loét ngoài da

Cách dùng: Lá Nàng nàng rửa sạch, phơi khô, sao cháy đen thành than, tán nhỏ rắc lên vùng bị bệnh, hoặc sắc đặc lá thảo dược, lấy nước rửa mỗi ngày 2-3 lần.

Bài thuốc giúp tăng cường tiêu hóa, bổ máu và tăng cường sức khỏe cho phụ nữ sau sinh

Cách dùng: Lấy 10g – 12g lá thân cây Nàng nàng khô, đem sắc lấy nước uống trong ngày thay nước lọc.

Bài thuốc chữa kinh nguyệt không đều

Cách dùng: Dùng 20g lá nàng nàng khô sắc với 400ml nước trong 15 phút. Chia làm 2 lần uống trong ngày uống liền 7 ngày trước mỗi kỳ kinh nguyệt.

Bài thuốc ngâm rượu giúp làm mạnh gân xương

Bên cạnh sử dụng thuốc sắc, người bệnh có thể ngâm rượu từ dược liệu nàng nàng để sử dụng hàng ngày với lượng nhỏ để làm giảm đau nhức xương khớp

Cách dùng: Chuẩn bị 1kg thân và rễ cây nàng nàng ở dạng khô và 2 lít rượu nồng độ 40 – 45 độ. Dược liệu đem sao vàng, hạ thổ cho nguội rồi bỏ vào bình thủy tinh ngâm với rượu. Sau khoảng 30 ngày có thể dùng được. Mỗi ngày uống 2 ly nhỏ.

Trên đây là những thông tin và bài thuốc chữa bệnh từ cây nàng nàng. Có thể thấy, cây mang đến nhiều bài thuốc  với công dụng đối với phụ nữ, tuy nhiên cây thuốc nam muốn có hiệu quả cần được sử dụng lâu dài và nên tham khảo ý kiến thầy thuốc trước khi sử dụng để tránh tương tác với các thuốc đang điều trị.

BS Thu Thủy

Để được tư vấn về các vấn đề sức khỏe vui lòng liên hệ

NHÀ THUỐC ĐÔNG Y GIA TRUYỀN THỌ XUÂN ĐƯỜNG 

Số 5 - 7 Khu tập thể Thủy sản, Ngõ 1 Lê Văn Thiêm, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội.

Hotline: 0943986986 - 0937638282