ĐÔNG Y ĐIỀU TRỊ ĐAU VAI GÁY
Đau vai gáy là chứng bệnh khá thường gặp do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Đau vai gáy có thể xảy ra đột ngột do co cứng cơ, sau khi gánh vác làm việc nặng nhọc, ngồi hay ngủ sai tư thế. Hoặc có thể xảy ra từ từ do các nguyên nhân như thoái hóa cột sống cổ, vôi hóa cột sống, rối loạn thần kinh… Cùng tìm hiểu đông y điều trị đau vai gáy như thế nào!
1. Lý luận đông y về chứng đau vai gáy
Theo đông y, đau vai gáy thuộc phạm vi chứng kiên tý. Nguyên nhân thường do tấu lý sơ hở khiến các tác nhân như phong hàn thấp thừa cơ xâm phạm vào mà gây trở trệ kinh lạc, cản trở sự vận hành của khí huyết, mất sự cân bằng âm dương mà gây đau và hạn chế vận động. Khi bệnh kéo dài lâu ngày sẽ làm tổn thương cân cơ gây ra yếu cơ, teo cơ và cản trở vận động nhiều hơn. Tùy theo từng thể bệnh mà đông y có pháp phương điều trị cụ thể.
2. Các thể bệnh đau vai gáy
Đông y chia đau vai gáy làm 5 thể tùy theo nguyên nhân và chứng trạng
- Thể phong hàn
Nguyên nhân: Do phong hàn thừa cơ xâm phạm vào kinh lạc ở vùng cổ vai gáy cản trở sự vận hành của khí huyết gây đau.
Chứng trạng: Các triệu chứng thường xảy ra đột ngột sau đi mưa lạnh, tắm lạnh hay thời tiết quá lạnh khiến co cứng cơ thang, cơ ức đòn chũm gây đau vùng vai gáy. Triệu chứng đau tăng lên vào nửa đêm gần sáng, tăng khi trời lạnh.
Bệnh nhân thường hạn chế vận động, khó quay cổ, khi ấn vào vùng cơ thang, cơ ức đòn chũm thường đau. Toàn thân sợ lạnh, lưỡi nhạt rêu trắng, mạch phù
Pháp điều trị: Khu phong tán hàn, hành khí
Phương điều trị: Quyên tý thang
Thành phần: Khương hoạt 8g, Độc hoạt 8g, Khương hoàng 12g, Xích thược 12g, Hoàng ký 16g, Đương quy 12g, Chích thảo 6g, Sinh khương 4g, Đại táo 8g
Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần, uống khi thuốc còn ấm nóng
Phương châm
Dùng phương pháp ôn châm(kết hợp điện châm và cứu ngải)
Huyệt dùng: A thị huyệt, Phong trì, Kiên tỉnh, Thiên Tông, Thiên trụ, Khúc trì, Hợp cốc, Túc tam lý
Nhĩ châm: huyệt vùng vai gáy
Xoa bóp bấm huyệt: Thực hiện các thủ pháp chung như ấn, day, miết, phân, hợp giúp làm giãn cơ giảm đau
- Thể khí trệ huyết ứ
Nguyên nhân: Thường do chấn thương, hoặc do làm việc lao động quá sức, do mang vác nặng, ngủ hoặc ngồi sai tư thế khiến khí huyết bị ứ trệ không thông nên gây đau
Chứng trạng: Sau chấn thương hay các nguyên nhân trên mà triệu chứng đau xuất hiện đột ngột, đau cảm giác tức nặng khó chịu, hạn chế vận động vùng cổ vai và cánh tay. Toàn thân lưỡi có điểm ứ huyết, mạch trầm hoạt
Pháp điều trị: Hành khí hoạt huyết thông kinh lạc
Phương điều trị: Tứ vật đào hồng gia giảm
Thành phần: Thục địa 12g, Đương quy 12g, Xích thước 12g, Xuyên khung 10g, Đào nhân 8g, Hồng hoa 6g, Phòng phong 8g
Cách dùng: sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần uống.
Phương châm: Điện châm tả các huyệt Huyết hải, Lương khâu, A thị huyệt, Kiên tỉnh, Phong trì, Khúc trì, Hợp cốc, Thiên tông.
Xoa bóp bấm huyệt: Làm ấm tay rồi xoa bóp giúp làm giãn cơ cho khí huyết lưu thông
- Thể phong thấp nhiệt
Nguyên nhân: Thường do viêm quanh khớp vai hoặc các bệnh lý tương tự gây ra
Chứng trạng: Vùng vai gáy sưng đau, có thể nóng đỏ, đau âm ỉ liên tục cả ngày, nằm nghỉ không đỡ đau. Hạn chế vận động vùng vai gáy, cánh tay. Toàn thân có thể sốt nhẹ, mệt mỏi, chất lưỡi đỏ, rêu vàng, mạch phù sác
Pháp điều trị: Khu phong thanh nhiệt trừ thấp
Phương điều trị: Sài cát giải cơ thang
Thành phần: Khương hoạt 8g, Bạch chỉ 10g, Cát cánh 12g, Sài hồ 10g, Bạch thược 12g, Hoàng cầm 8g, Thạch cao 12g.
Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần uống
Phương huyệt: Châm tả các huyệt Phong trì, Đại đốc, Kiên ngung, Kiên tỉnh, Thiên tông, Khúc trì, Hợp cốc
Xoa bóp bấm huyệt vùng vai gáy
- Thể can thận hư
Nguyên nhân: Dùng do đau vai gáy mạn tính kéo dài gây tổn thương cân cơ mà gây bệnh. Tây y cho là do thoái hóa cột sống cổ, vôi hóa cột sống cổ
Chứng trạng: Các triệu chứng xuất hiện từ từ, bệnh nhân thấy đau mỏi vùng vai gáy nhất là khi vận động nhiều, nghỉ ngơi đỡ đau. Có thể kèm theo tê mỏi vùng cánh tay, cẳng tay. Toàn thân mệt mỏi, chất lưỡi đỏ ít rêu, mạch tế
Pháp điều trị: Bổ can thận kiện cân cốt
Phương điều trị: Quyên tý thang gia giảm
Thành phần: Thục địa 8g, Kỷ tử 6g, Khương hoạt 8g, Độc hoạt 8g, Khương hoàng 12g, Xích thược 12g, Hoàng ký 16g, Đương quy 12g, Chích thảo 6g, Sinh khương 4g, Đại táo 8g
Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần
Phương châm: Châm bổ Thận du, Can du, Túc tam lý, Tam âm giao
Châm tả các huyệt Phong trì, Đại đốc, Kiên ngung, Kiên tỉnh, Thiên tông, Khúc trì, Hợp cốc
Ngoài các phương pháp điều trị theo thể bệnh đông y còn sử dụng cấy chỉ, giác hơi, chiều đèn hồng ngoại, rượu xoa bóp thảo dược để điều trị đau vai gáy.
.gif)
